Sapiens ve Homo Deus kitaplarının yazarı Yuval Noah Harari’den günümüzü anlatan bir kitap. İlk kitabı Sapiens ile insanın nasıl önemsiz bir hayvandan dünyanın efendisine dönüştüğünü; Homo Deus ile insanlığın ölümsüzlük, mutluluk ve tanrısallık peşindeki yolculuğunuanlattı. Son kitabı 21. Yüzyıl için 21 Ders ile de yüzyılın elzem sorularını soruyor…

Siyasi, teknolojik, toplumsal ve varoluşsal zorluklara açıklık kazandırıyor.

Bu kitapta yazarın gündemi küresel. Dünya genelinde toplumları şekillendiren ve gezegenlerin tamamının geleceğini etkileme olasılığı taşıyan önemli etmenleri ele alıyor ve de toplumsal, ekonomik ve siyasal krizlere yoğunlaşıyor..

Dolayısıyla; kitap, tarihsel bir anlatı olarak değil, bir ders seçkisi şeklinde tasarlanmış. Bu dersler basit cevaplara ulaşmaya çalışmıyor/ daha fazla düşünmeye teşvik ediyor..

Soru: Günümüzde dünyada neler oluyor ve bu olayların altında yatan anlam ne?

Asıl soru ise…

“Günümüzün çocuklarını, 21. yüzyılın dünyasına hazırlamak için onlara neler öğretmeliyiz?”

Kitap 5 kısımdan oluşuyor.

Birinci kısım: Biyoteknoloji ve bilgi teknolojileri, insanlığın daha önce karşılaşmadığı zorluklar çıkarıyor. Küreselleşme, blok zinciri, genetik mühendisliği, yapay zeka ve makine… Özetle; yazar bu kısımda “Teknoloji” muhteşem gelişmelere gebe olsa da, tehdit ve tehlikelere dikkat çekmek istiyor.

İkinci kısım: Teknolojik devrimi yöneten şirketler ve girişimciler, daha çok yarattıklarını över ancak ürünlerinin olumsuzluklarından bahsetmez. Kitabın ikinci kısmında bu zorluklara karşı geliştirilecek potansiyel tepki ele alınıyor.

Üçüncü kısım: Terörizm belası, küresel savaş ve bu tarz uyuşmazlıkları ateşleyen önyargılar ve de düşmanlıklar masaya yatırılıyor.

Dördüncü kısım: Hakikat sonrası olgusu üzerinde duruyor ve hala küresel gelişmeleri anlamamızın ve haksızlığı adaletten ayırabilmemizin bir yolu olup olmadığını sorguluyor.

Beşinci ve son kısım: Yaşamı daha genel bir şekilde değerlendiriyor. Biz kimiz? Hayatımızı ne yaparak geçirmeliyiz? Ne tür becerilere ihtiyacımız var. Bilim, Tanrı ve din hakkında bilip bilmediğimiz her şeyi göz önüne alacak olursak; günümüzde hayatın anlamı hakkında ne söylenebilir?

Önümüzdeki dönemde hayatlarımızı etkilemesi beklenen 21 sorunu analiz eden Harari’nin bu kitabında bugüne ve geleceğe dair son derece önemli tespitlerden bahsettiğini düşünüyorum.

21 Ders’i sıralayacak olursak;

(Uyanış)

(İş) Büyüdüğünüzde işsiz kalabilirsiniz..

(Özgürlük) Büyük verinin gözü üzerinizde…

(Eşitlik) Veriyi elinde tutan geleceği de elinde tutar…

(Topluluk) İnsanların bedenleri var..

(Medeniyet) Dünyada sadece tek bir medeniyet var..

(Milliyetçilik) Küresel sorunlara küresel cevaplar gerek..

(Din) Tanrı artık milletin hizmetinde..

(Göç) Kimi kültürler diğerlerinden daha mı iyi?

(Terörizm) Panik yok…

(Savaş) İnsanların aptallığını küçümsemeyin..

(Alçakgönüllülük) Dünyanın merkezi değilsiniz..

(Tanrı) Adını boşyere anmayın…

(Laiklik) Gölgeyi tanıyın…

(Cehalet) Sandığınızdan daha az şey biliyorsunuz..

(Adalet) Adalet algımızın tarihi geçmiş olabilir..

(Hakikat Sonrası) Kimi yalan haberler kalıcıdır..

(Bilimkurgu) Gelecek filmlerde gördüğünüz gibi değil..

(Eğitim) Değişmeyen tek şey değişimdir…

(Anlam) Hayat bir anlatı değil…

(Meditasyon) Sadece izle…

Yakın gelecekte algoritmalar insanların kendileriyle ilgili gerçeği gözlemlemelerini nerdeyse imkansız hale getirerek bu süreci nihayete erdirebilir. O noktadan sonra, kim olduğumuza ve kendimiz hakkında ne bilmemiz gerektiğine bizim yerimize algoritmalar karar verecektir.

Önümüzdeki birkaç yıl ya da birkaç on yıl sonra hala bir seçeneğimiz var. Eğer çabalarsak, gerçekten kim olduğumuzu hala araştırabiliriz. Ama bu fırsatı değerlendirmek istiyorsak, en doğrusu hemen işe koyulmak…