Siyah, Beyaz ve Gri
Sosyal medyanın hayatımıza girmesi ve insanların düşüncelerini bu mecralarda paylaşması ile beraber çoğunluğun her konuda siyah veya beyaz olarak bir fikre sahip olduğunu gözlemliyorum. Gri, yani şüphe kendisine pek yer bulamıyor. Bazı konularda netlik muhakkak ki gereklidir ve yine bazı konularda doğru tartışmaya açık olmamalıdır. Ancak finans piyasaları söz konusu olduğunda grinin siyah ve beyazdan çok daha önemli olduğunu düşünüyorum. Şayet maksadınız sosyal medya fenomeni olmak değil de para kazanmaksa… Emin olduğunuz fikir nedeni ile aldığını pozisyon aleyhinize işlediğinde ne yapacaksınız? Analizinizden şüphe mi duyacaksınız yoksa başınızı dik tutmak için fikrinizde direnecek misiniz? Kripto paralar konusunda da bu dilemma çok sık yaşanır oldu. Bir yandan Bitcoin’in dünya para sistemini ele geçireceğini düşünenler (olmayacak) ve diğer tarafta tamamen bir balon olduğunu düşünenler (değil) . İkisinin de güç aldığı nokta fiyat. BTC 60 bin dolara geldiğinde destekçiler 4000 dolara düştüğünde ise köstekçiler parmakla fiyatı işaret ederek fikirlerinin doğruluğunu ispat ediyor. Oysa BTC’de fiyattan çok daha fazlası var. WBTC yani Wapped Bitcoin Ethereum blok zincirinde “yaşayan” bir ERC20 token. Bir dizi işlemin ardından BTC sahibi ve muhatabı arasında yaşanan bir atomik swap/borsa neticesinde varlıklar el değiştiriliyor. Yanlış anlaşılmaya mahal vermemek için vurgulamak isterim ki WBTC fiyatı aynı olsa da gerçek anlamda bir BTC değil. Peki ne işe yarıyor? Bu soruya cevap vermeden önce WBTC’nin piyasa değerinin 8 milyar doları aştığını (büyüklük sıralamasında 16. sırada) ve bu yazı yazıldığı sırada toplam 137,400 adet BTC’nin tokenize edildiğini söylemek isterim. Borsalardan çekilen BTC rakamların bakıldığında çoğunluk kurumsal alımları düşünüyor olsa da WBTC de önemli pay alıyor. Soruya geri dönelim. BTC 250 bin dolar olduğunda sizi vezir veya 500 dolara düşerse rezil edecek olan bu WBTC’ler ne işe yarıyor? Başta bu mecradaki komşularım olmak üzere pek çok uzman değindiği DeFi yani merkeziyetsiz finans oluşumunda ciddi bir role sahip. WBTC bu mecrada teminat olarak kullanılabildiği gibi DDEX gibi borsalarda da kaldıraçlı işlemler için teminat olabiliyor. Bu konuda atılmış en önemli adımlardan bir tanesi için : https://blog.makerdao.com/wtbc-approved-as-collateral-by-maker-governance-generate-dai-now-with-bitcoin/
WBTC’nizi kredi ilişkisine konu etmeniz veya likidite havuzlarına destek vererek getiri sağlamanız da söz konusu. Yani kabaca ayrı zincirlerde yaşayan Bitcoin ve Defi’ı bir araya getiren bir köprü veya kapı diyebiliriz. WBTC bu alanda tek de değil, beğendiğim projelerden Ren de DApp’lara zincirler arası likidite sağlayan RenBTC’yi geliştirdi.
Sık sık yapılan bir karşılaştırma olan Altın-BTC karşılaştırılmasına bakalım. Altın Basel kriterlerine kendisine yer bulmuş olsa da pratik dünyada teminat olarak bankacılık sisteminden ziyade pawn broker olarak bilinen ve yasal olarak faaliyetlerini sürdüren sektörde öne çıkar. Wikipedia ABD’de 11 bin pawn broker ve 30 milyon müşterileri olduğunu söylüyor. Elbette merkez bankaları için Altın hala önemli bir varlık ama sıradan altın yatırımcısı açısından baktığınızda Altınınızın sermaye kazancı dışında bir getiri sağlaması mümkün görünmüyor. Oysa BTC dijital ekosistem içinde tıpkı ABD tahvillerinin oynadığı rolü oynayarak teminat zincirinin tepesine oturabilir. Daha önemlisi ABD tahvilleri rehypothecation https://www.investopedia.com/terms/r/rehypothecation.asp olarak bilinen işlemle bir kaç tur teminat olarak kullanılabiliyor. Genelde insanların Mortgage Krizi olarak bildiği ve konut sektörünün çöküşü nedeni ile yaşandığı düşünülen 2008 krizi gerçek anlamda bir teminat kriziydi. Şayet söz konusu teminatlar blok zinciri üzerinde şeffaf bir şekilde takip edilmiş olsaydı regülatörler veya piyasa sorunu çok daha önceden görebilecektir. Kısası Bitcoin’i iyi veya kötü olarak değerlendirmek yerine artıları ve eksileri ile değerlendirmek gerekiyor. Bunu yaptığımızda kavramın öneminin fiyatla ifade edilenden çok daha fazla olduğunu göreceğiz.
