Kobiety i biznes w Polsce. Dane i wykresy 2020
Kobiet w zarządach polskich firm jest nadal o połowę mniej niż mężczyzn. Również i połowa mniej kobiet decyduje się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej.
Biznesowa codzienność naszej firmy technologicznej ma jedną dużą zaletę — nieustannie agregując dane z biznesowych rejestrów, mamy okazję wykorzystać je również na inne sposoby, niż tylko pakowanie informacji w API dla naszych Klientów. Dziś pokusiliśmy się o dane, przedstawiające przedsiębiorczość polskich kobiet. Zanim przeczytacie, ile kobiet prowadzi swój biznes i ile nimi zarządza oraz w jakiego typu firmach nierównowaga płci jest największa, przeskanujcie szybko wprowadzenie. Powie Wam ono wiele o tym, jakie podmioty gospodarcze i stanowiska należy brać pod uwagę, by rzeczywiście kompleksowo mówić o kobietach w biznesie w Polsce.
Dla tego artykułu dostępna jest też aktualizacja: ile kobiet w Polsce prowadzi biznes w 2023:
Kobiety w biznesie, czyli kobiety z CEIDG czy z KRS?
Wytłumaczenie, dlaczego, mówiąc o biznesie i przedsiębiorczości w Polsce, zajrzeć należy do obu źródeł i nie można ich tak po prostu sumować
W Polsce istnieją dwa oddzielne rejestry, z których możemy zaczerpnąć informacji o przedsiębiorcach — Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz Krajowy Rejestr Sądowy (KRS).
Powszechnie, wiele osób nie odróżnia wpisanych w nich podmiotów od siebie. Dla przeciętego Kowalskiego nie jest ważne, czy ktoś prowadzi własną działalność gospodarczą (zarejestrowaną w CEIDG), czy też jest właścicielem bądź członkiem zarządu spółki (zarejestrowanej w KRS) — najważniejsze, że ktoś jest “szefem firmy”.
Co jednak istotne, jednoosobowe działalności gospodarcze nie mają zarządów — przedsiębiorca, na którego zarejestrowana jest działalność, jest jej właścicielem. W spółkach zarejestrowanych w KRS spotkamy z kolei członków zarządów, którzy mogą być zarówno właścicielami firm, jak i sprawować w nich realną kontrolę zarządczą.
Stąd, próbując dowiedzieć się czegokolwiek o roli kobiet w polskim biznesie i sprawdzić ile z nich piastuje wysokie zarządcze stanowiska lub zdecydowało się otworzyć własną działalność, nie sposób wrzucać do jednego worka podmiotów z CEIDG i KRS. Należy przyjrzeć się każdemu z osobna, co też niżej robimy.
Dane na temat aktywności kobiet w biznesie w Polsce, luty 2020
Ile kobiet prowadzi własną działalność gospodarczą?
Jednoosobowe działalności gospodarcze, wpisywane do rejestru CEIDG, stanowią obecnie najpopularniejszą formę prowadzenia działalności biznesowej w Polsce. Choć, jak sama nazwa wskazuje, są to małe firmy “jednego człowieka”, nierzadko w praktyce właściciele tego typu podmiotów nie tylko są “szefami samych siebie”, ale i zatrudniają kilka-kilkanaście osób.
Aktualnie w Polsce swoją działalność gospodarczą prowadzi 0,79 mln kobiet i 1,56 mln mężczyzn. Widzimy zatem, że kobiet prowadzących własną jednoosobową działalność gospodarczą (kobiet prowadzących własny “biznes” wpisany do CEIDG) jest o połowę mniej, niż mężczyzn.
Dominację mężczyzn w biznesie widać jednak nie tylko w danych z CEIDG, ale i z KRS.
Kobiety w firmach, czyli w zarządach spółek
Podmioty gospodarcze rozumiane jako właściwe firmy
Jeżeli analizować tylko podmioty gospodarcze popularnie rozumiane jako firmy — spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, komandytowe, jawne, partnerskie i oddziały zagranicznego przedsiębiorcy — i to je traktować jako “biznes”, w ich zarządach znajdziemy 253 tys. kobiet i 518 tys. mężczyzn.
Kobiety stanowią zatem o połowę mniej liczną grupę niż mężczyźni.
Funkcję prezesa pełni w firmach 88,7 tys. kobiet i aż 167,6 tys. mężczyzn. Kobiety stanowią zatem 34,6% wszystkich prezesów.
Gdy przyjrzymy się bliżej firmom z KRS, wyraźnie widać, w których formach prawnych spółek jest najmniej i najwięcej kobiet w zarządach:
Najwięcej kobiet w zarządach jest w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (191 tysięcy), a najmniej w spółkach komandytowo-akcyjnych (345), ale wynika, to z tego, że tego typu spółek jest w Polsce odpowiednio najwięcej i najmniej.
Spójrzmy zatem na procentowy udział kobiet w zarządach poszczególnych form polskich firm:
Teraz widać już czarno na białym, że kobiety najczęściej w zarządach spółek partnerskich (47,7%), a najrzadziej zasiadają w zarządach oddziałów zagranicznego przedsiębiorcy (jedynie 8,6%).
W pozostałych typach spółek handlowych kobiety stanowią między 35% a 27% wszystkich członków zarządu.
W 100% kobiece zarządy firm
Sprawdziliśmy też podmioty gospodarcze, które mają tylko i wyłącznie 100% skład żeński lub 100% skład męski.
Co ciekawe, największą dysproporcję widać w spółkach akcyjnych. Spółek akcyjnych z tylko i wyłącznie męskim zarządem jest aż 41 razy więcej niż tylko i wyłącznie z żeńskim.
W pozostałych formach spółek, różnica nie jest aż tak ogromna. “Czysto męskich” zarządów jest zazwyczaj 5 razy więcej.
Jedynie wśród spółek partnerskich widać mniej więcej tyle samo firm z 100% żeńskim zarządem, co w 100% z męskim.
Dla porównania, w tę samą tabelę wrzuciliśmy fundacje i stowarzyszenia, zazwyczaj kojarzone z silną obecnością kobiet. I tu jednak widać dominację mężczyzn — fundacji zarządzanych tylko przez mężczyzn jest 1,4 razy więcej niż zarządzanych tylko przez kobiety, a stowarzyszeń prawie 17 razy więcej.
Czy ta nierównowaga tyczy się tylko firm, czy również wszystkich podmiotów gospodarczych wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego?
Kobiety w zarządach innych podmiotów gospodarczych — w fundacjach, stowarzyszeniach i związkach
Poniżej wybraliśmy kilka innych popularnych form prawnych podmiotów gospodarczych występujących w KRS:
Nawet w zarządach fundacji i stowarzyszeń, które często kojarzone są jako podmioty, w których to kobiety wiodą prym, nie stanowią one większości w zarządzie. W fundacjach kobiety stanowią 46,3% zarządów, a w stowarzyszeniach 36,8%.
Blisko magicznej, upragnionej połowy, dającej równowagę płci, są związki zawodowe i spółdzielnie — tam kobiety stanowią odpowiednio 45,4% i 45,6% członków zarządów.
Z kolei w takich, uznawanych za prestiżowe, podmiotach, jak izby gospodarcze czy związki pracodawców, kobiet jest znacznie mniej. Stanowią one jedynie 20% członków zarządów izb gospodarczych i 27% członków zarządów związków pracodawców.
Liczbowo wygląda to następująco:
Kobiet w zarządach fundacji jest 47,6 tysiąca, a w stowarzyszeniach 242,3 tysiąca.
W zarządach związków zawodowych znajdziemy 30,7 tys. kobiet, w zarządach związków stowarzyszeń 1739 kobiet, w zarządach izb gospodarczych 999, w zarządach związków pracodawców 896, a w zarządach polskich związków sportowym tylko 188, gdzie w ogóle wszystkich członków zarządu jest 1390.
Aktywność kobiet we wszystkich podmiotach gospodarczych w Polsce (KRS)
Jeśli z kolei wziąć pod lupę absolutnie wszystkie aktywne podmioty gospodarcze wpisywane do KRS (czyli zarówno fundacje, stowarzyszenia, różnego rodzaju związki, izby, jak i spółki akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością itd.), to ich w zarządach zasiada 330 tys. kobiet. Mężczyzn w zarządach jest z kolei 647 tys.
Kobiet w zarządach jest zatem prawie połowa mniej niż mężczyzn i stanowią one jedynie 33,8% zarządów wszystkich podmiotów gospodarczych w Polsce.
Jeśli zapytamy o ich wiek, to w zarządach wszystkich podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w KRS — czyli w firmach, fundacjach, związkach, stowarzyszeniach itd. — kobiety zasiadające w zarządzie mają najczęściej 40–44 lata.
Ciekawostką jest to, że najstarszą kobietą, będącą wpisaną jako członek zarządu podmiotu gospodarczego jest 119-latka. Najmłodsza ma tylko 8 lat.
Członkinie zarządów mają najczęściej na imię Anna. Popularne są również Małgorzaty, Agnieszki, Katarzyny i Ewy.
Nie bez znaczenia jest również sama funkcja pełniona w zarządzie. Kobiet na stanowisku Prezesa Zarządu podmiotu gospodarczego jest w Polsce 138,7 tys., a mężczyzn 301,6 tys. Innymi słowy, Prezesów-kobiet jest tylko 31,5%.
Kobiety w zarządach w różnych województwach (KRS)
Czy w różnych częściach Polski procentowy udział kobiet w zarządach znacząco się różni? Nie aż tak bardzo.
W każdym z województw w Polsce kobiety stanowią 30–40% wszystkich członków zarządów firm. Największym udziałem kobiet w zarządach pochwalić się może województwo mazowieckie (39,4%), a najmniejszym województwo opolskie (31,9%).
A zatem, jak naprawdę jest z tą dominacją mężczyzn w biznesie? Jest to mit czy prawda?
Dane nie kłamią, jeżeli pochodzą z wiarygodnych źródeł, a czyż istnieje coś bardziej wiarygodnego niż oficjalne państwowe rejestry, w których zarejestrowane są wszystkie firmy i działalności w Polsce? Odpowiedź jest intuicyjna — nie.
Biorąc pod uwagę zarówno dane o jednoosobowych działalnościach gospodarczych (z CEIDG), jak i o spółkach handlowych (z KRS), kobiet będących przedsiębiorcami lub pełniących wysokie stanowiska zarządcze w firmach jest w Polsce nadal o połowę mniej niż mężczyzn. Nadal więc brak równowagi płci w świecie biznesu.
Mogą zainteresować Cię również takie artykuły:
