Poprzednik KRSu, rejestr handlowy

W poprzednim artykule opisywaliśmy czym jest i do czego służy KRS. Dzisiaj przyjrzymy się jego poprzednikowi, czyli rejestrowi handlowemu.

Czym był rejestr handlowy?

Podobnie jak Krajowy Rejestr Sądowy był publicznym rejestrem prowadzonym przez sądy rejestrowe. Powstał na mocy dekretu o rejestrze handlowym z dnia 07 lutego 1919 roku podpisanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, Premiera Ignacego Paderewskiego i Ministra Sprawiedliwości Leona Supińskiego. Link do dokumentu: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19190140164 .

Serdecznie zapraszamy do lektury tego dekretu. Jest on pisany piękną, starą polszczyzną, a niektóre zawarte w nim przepisy, pisane w duchu przedwojennych czasów, wywołują uśmiech swoją oryginalnością.

Dekret stanowił, że wpisowi do rejestru podlegali wszyscy zajmujący się handlem, zgodnie z definicją zawartą w kodeksie handlowym i innych ustawach z wyłączeniem drobnego handlu . Sądami odpowiedzialnymi za rejestrację były sądy okręgowe. Podobnie jak teraz wpisy podlegały ogłoszeniu, z tą różnicą, że ogłaszano je w ówczesnej gazecie rejestrowej i w jednej z miejscowych gazet wyznaczanych corocznie przez sędziego rejestrowego. Dekret regulował również kwestie związane z firmą,prokurą, śmiercią przedsiębiorcy, likwidacją spółek, czy odpowiedzialnością karną.

Kiedy i dlaczego nastąpiła zmiana?

Głównym motorem zmian byłą chęć stworzenia bardziej kompleksowego i nowoczesnego rejestru, o szerszej skali działania, który udostępniałby dane online. Internetowy dostęp było wprawdzie możliwy „za czasów” rejestru handlowego, ale tylko oparty na lokalnej bazie danych danego sądu rejestrowego.

Został zmieniony ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 roku. W tym dniu na mocy przepisów przejściowych RH stał się „martwy.”

Oznacza to, że jeśli miałabym przykładowo spółkę z.o.o wpisaną do RHB (w tym rejestrze wpisywało się spółki z.o.o i akcyjne) i nieprzerejestrowaną do KRS nie mogłabym być powoływać się na znajdujące się w tym rejestrze dokumenty i być podmiotem postępowania cywilnego. Natomiast w razie likwidacji najpierw musielibyśmy ją przerejestrować do KRS.

Procedura przerejestrowania spółki

Pierwszym krokiem przy przerejestrowaniu spółki jest zmiana umowy, tak żeby dostosować ją do obecnych wymogów prawnych. Zazwyczaj sprowadza się to do zmiany kapitału zakładowego (obecnie minimum 5000 PLN w spółce z.o.o), zaktualizowania przedmiotu działalności oraz danych dotyczących organów zarządzających.

Wszelkie informacje dotyczące przerejestrowania spółki można znaleźć w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. — przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Zgodnie z ustawą wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców sporządza się na urzędowym formularzu i składa do sądu prowadzącego dotychczasowy rejestr sądowy. Ten sąd przekazuje właściwemu sądowi rejestrowemu akta dotyczące podmiotu objętego wnioskiem.

Do 31 grudnia 2003 całą procedurę przerejestrowania można było zrobić za darmo. Po tym terminie wnioskodawca musi ponieść opłaty sądowe przewidziane w postępowaniu rejestrowym, czyli takie jakie poniósłby zakładając nową spółkę opłata za wpis : 500 PLN plus opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym: 100 PLN.

I teraz ważna informacja dla przedsiębiorców, którzy nie przerejestrowali jeszcze swoich spółek: Pamiętajcie żeby to zrobić przed 31 grudnia 2015 roku, gdyż w tym dniu tracą moc prawną wpisy dokonane we wcześniejszych rejestrach sądowych. Termin ten był już kilkakrotnie zmieniany, mimo to w dalszym ciągu ilość spółek, które nie zostały przerejestrowane z RHB wynosi kilkanaście tysięcy.