[รีวิว + สปอย] หนังสือ : China shock วิกฤตของจีน ในเกมเศรษฐกิจโลกใหม่

ถ้าคุณสนใจการเมืองโลก เล่มนี้คือหนังสือที่คุณควรหยิบมาอ่านในปี2024

รีวิว

• งานเขียนของอาจารย์อาร์มไม่เคยทำให้ผิดหวัง
• สั้นกระชับ ได้ใจความอ่านง่าย
• ถามคำถามได้ดีมากๆ และตอบจบได้ด้วย
• ทำไมจีนถึงทุบตัวเอง ? ถ้าทรัมป์กลับมาจะเป็นยังไง ? ถ้าสหรัฐตีกับจีน แล้ว ใครได้ประโยชน์ ? ไต้หวันน่าเป็นห่วงไหม ?

Link ส่งต่อ : bit.ly/mosbook2024-011

สปอย

ทำไมจีนทุบตัวเอง ?

• จริงๆ จีนพยายามแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง เช่น การผูกขาดเทคโนโลยี ความเสี่ยงระบบการเงินจากฟินเทค เด็กติดเกม พ่อแม่จ่ายเงินเดือนครึ่งนึงไปกับที่เรียนพิเศษลูก ไปจนถึงราคาบ้านที่แพงหูฉีก ค่าครองชีพสูงจนคนไม่กล้ามีลูก
• ปี 2021 จีนคิดว่าเป็นโอกาสดีที่จะจัดบ้านตัวเอง ในขณะที่โลกกำลังปั่นป่วน
• แต่ทุบแรงไปหน่อย จนหลังคาบ้านพัง…
• เอกชนกลัวไม่กล้าลงทุน ต่างชาติหนี มรสุมสงครามร้อน สงครามการค้า เข้ามาซ้ำเติมอีก

ปริศนาเศรษฐกิจจีนขาลง

1. จีนฟื้นตัวจากโควิดแล้ว แค่ไม่โต เพราะอะไรที่เคยกระตุ้นเศรษฐกิจได้ ก็ทำไปหมดแล้ว เช่น สร้างถนน สะพาน บ้าน

2. คนจีนเก็บความมั่งคั่งในอสังหา แล้วพอราคาบ้านไม่โต (โชคดีที่ราคาไม่ร่วง) คนจีนรู้สึกจนลง เลยรัดเข็มขัดมากขึ้น

3. จีนต้องเอาภาคเทคโนโลยีและพลังงานสะอาด มาดันเศรษฐกิจแทนอสังหา แต่น่าจะอีกนาน

4. ตอนนี้คนหนุ่มสาวจีนว่างงาน 21.3% แข่งขันสูงที่สุดในโลก

5. มีคนเรียนจบสาย STEM 44 ล้านคนในปี 2022 มากกว่าทุกประเทศในโลกรวมกันอีก

6. งานมี แต่เหลือแต่งานรายได้ต่ำ ไม่พอค่าครองชีพในเมืองใหญ่

7. เมื่อก่อนภาคบริการ จะดูดซับคน แต่ตอนปิดเมือง งานหายไปหมด คนไม่มีเงินบริโภค งานก็ยิ่งน้อยลงไปอีก

8. โชคดีที่คนจีน พ่อแม่ ออมไว้เยอะเลยยังไหว

9. ตอนนี้คนจีนเที่ยวในประเทศ เพราะไม่มีตัง รัฐจะแจกเงินก็ไม่ได้ คนเยอะเกิน

10. จีนข้าสู่ขาลง แต่ไม่ถึงขั้นแบบญี่ปุ่น เพราะจีนระวังซ้ำรอยกับญี่ปุ่น แถมตอนนี้หลายๆอย่างก็ยังดีกว่า ญี่ปุ่น

11. Tech war ทำจีนเจ็บหนัก เพราะใช้ของจากสหรัฐและพันธมิตรไม่ได้แล้ว แต่ก็พอมีช่องโหว่ บริษัทจีนที่จดบริษัทนอกจีน ยังได้อยู่ เลยมีลักลอบขายบ้าง

12. แต่นั่นคือ สหรัฐ ทิ้งตลาดจีน จนเปิดโอกาสให้บริษัทในจีนได้โต และอาจเป็นคู่แข่งในอนาคต ได้ทั้งเงินและฝึกสกิล

13. จริงๆ สหรัฐควรปล่อยให้จีนเป็นง่อย คอยซื้อของไปเรื่อยๆ แล้ววันที่จะแตกหัก ค่อยห้าม

14. ตอนนี้ สหรัฐก็จะเหลือเงินไปทำ R&D น้อยลง เพราะลูกค้าใหญ่หาย

15. สหรัฐยังคบจีนอยู่ แค่ไม่ซื้อขายสิ่งที่เป็นภัยต่อความมั่นคง ไม่อยากพึ่งพาจีนมากเกินไป ไม่ได้อยากให้จีนตาย แค่ไม่อยากให้โต

ปริศนาการเมืองจีน

1. พรรคคุมรัฐ ทิศทางใหม่การเมืองจีน เมื่อก่อนพรรคปล่อยให้นายกบริหาร จนคนคิดว่า นายกสำคัญกว่า แต่ตอนนี้ ทุกอย่างรวมศูนย์อยู่ที่ สีจินผิงละ จะได้ใช้จุดแข็งของ การรวมศูนย์

2. นายกคนใหม่ของจีน(หลี่เฉียง)ตอนนี้เป็นคนสนิทกับสีจินผิง และเป็นคนเดียวที่เคยบริหาร 3 พื้นที่ที่รวยที่สุด คือ มลฑลเจียงซู มณฑลเจ้อเจียง และมหานครเซี่ยงไฮ้

3. คนกลัวว่า นายกจะเป็นแค่หุ่นเชิด รับคำสั่งจากสีจินผิง เหมือนตอนสีจิ้นผิงสั่งปิด เซี่ยงไฮ้เพราะกลัวกระทบเลือกตั้ง

4. สีจิ้นผิงมีอำนาต ขนาดรัฐมณตรีคนสำคัญหายไปสองคน ก็ไม่ต้องอธิบายว่าเกิดอะไรขึ้น

5. ตอนอดีตนายกตาย ไม่ได้มีการจัดงานใหญ่ทั่วประเทศ หรือเชิญแขกจากข้างนอกมา มีแค่ให้คนในเมืองมาร่วมอาลัย เพราะหลี่เค่อเฉียง เคยเป็นคู่แข่งสีจิ้นผิง หรือ เป็นความเป็นไปได้อีกทาง ที่ไม่ได้เกิดขึ้น

ปริศนาเศรษฐกิจการเมืองโลกใหม่

1. สหรัฐและจีน เชื่อมโยงกันสูงมาก ซึ่งตอนนี้ สหรัฐเริ่มจากไม่เพิ่มความเชื่อมโยงไปมากกว่านี้ และค่อยๆลดลง แล้วเอา อินเดีย เวียดนาม อินโด มาแทนจีนในฐานะฐานการผลิตและตลาด

2. ทางรอดของจีนคือ เอาประเทศกำลังพัฒนาในแอฟริกา ตะวันออกกลาง ลาตินอเมริกา เอเชียกลาง และ ASEAN มาแทนตลาดตะวันตก

3. จีนหยุดซทื้อ พันธบัตรรัฐบาลสหรัฐ แล้วหันมาซื้อทองคำมากขึ้น

4. ในสหรัฐ แม้สองพรรคจะตีกัน แต่ก็เห็นด้วยว่าจีนเป็นภัยคุกคามอันดับหนึ่ง ทั้งเรื่องความมั่นคงและเศรษฐกิจ

5. วันนี้ อุตสาหกรรมทหารในสหรัฐ ได้ประโยชน์จากความตึกเครียดนี้

6. จีนปิดช่องทางการสื่อสาร ด้านการทหาร กับสหรัฐ เพราะจีนมองว่าสหรัฐไม่จริงใจ แต่สหรัฐอยากให้เปิดไว้ กลัวเข้าใจกันผิด

7. จีนต้อนรับ บิล เกตส์ ดีกว่าผู้นำระดับสูงของรัฐบาลสหรัฐ

8. ยุโรป มีความสำคัฐกับจีน มากกว่าสหรัฐ และพยายามโน้มน้าวให้ยุโรปเป็นกลาง และ จีนกับสหรัฐไม่มีวันกลับมาดีกันได้ดีอีก

9. ตอนนี้จีนเป็นผู้ซื้อพลังงานรายใหญ่จากซาอุดิอาระเบีย

10. หัวเว่ย ยังคงเป็นผู้ให้บริการโครงสร้างพื้นฐานโทรคมนาคมสมัยใหม่ ให้แก่ประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลาย เพราะเขาต้องการของไฮเทค ราคาถูก ที่จะช่วยยกระดับเศรษฐกิจ

11. ยุโรปก็ไม่ได้อยากทำทุกอย่างตามที่ สหรัฐสั่ง ความสัมพันธ์นี้เปราะบางกว่าที่คิด

12. โลกกำลังเข้าสู่ มหาอำนาจหลายขั้ว ไม่ใช่แค่สหรัฐนำเดี่ยวอีกต่อไป แต่ก็ไม่มีใครแซงสหรัฐได้อยู่ดีนะ

13. สหรัฐกำลังโดนดึงให้ทำสงครามยืดเยื้อ จะได้อ่อนแรงลง

14. จีนกับรัสเซีย มีแต่ดีขึ้น อาจโยนบทคนกลาง ให้จีนด้วยซ้ำ แถมสงครามทำให้รัสเซียต้องพึ่งจีนมากขึ้น และจีนก็ได้ทรัพยากร ราคาถูก จนทั้งคู่กลายเป็นหุ้นส่วนสำคัญในเชิงยุทธศาสตร์

ถ้าทรัมป์ชนะเลือกตั้ง 2024

• จีนยังเป็นศตรูหมายเลข 1 ของสหรัฐเหมือนเดิม
• ยูเครน จะเป็นแค่หมาก เพราะสำคัญน้อยกว่าสนามรบอื่นๆ
• สหรัฐ จะพยายามเอาใจรัสเซียมากขึ้น เพื่อแยก จีนกับรัสเซีย ขืนปล่อยให้สนิทกันมากกว่านี้ไม่ดีต่อสหรัฐ
• สงครามยูเครน ทำให้เห็นว่า เมื่อรบกันแล้วชิบหายกันหมด และทำนายอะไรไม่ได้ อย่าประมาณศตรูที่เล็กกว่า เพราะขนาดรัสเซียยังเอายูเครนไม่ลง ไต้หวันก็ไม่ใช่อะไรที่เคี้ยวง่าย

ไต้หวันเป็นเกาะ และจีนมีคน 1400 ล้านคนให้เลี้ยง จะโดนคว่ำบาตรหนักๆไม่ได้

• แต่ถ้าสหรัฐเลิกสนับสนุนยูเครน ยุโรปอาจจะโกรธ แล้วจีนอาจเจอช่อง บุกไต้หวัน
• คนไต้หวันสมัยใหม่ ไม่ได้มองตัวเองเป็นคนจีน และ ไม่ได้อยากแกว่งเท้าหาเสี้ยน ทำสงครามกับจีน เขาสนใจปากท้องมากกว่า
• จีนเลยต้องรีบรวมชาติ เพราะถ้าไม่เหลือคนรุ่นเก่าในไต้หวัน จะรวมกันยากกว่าเดิม

วิกฤตจีน โอกาสใคร

• จีนเลิกโต 8–10% มาเหลือ 3–5% ต่อปีแล้ว
• แต่โตแค่ 5.2% ก็ถือเป็น 1/3 ของการเติบโตทั้งหมดของโลกแล้ว
• ต่อให้โต ร้อยละ 2 ภายใน10ปี ก็ใหญ่เท่าอินเดียปัจจุบันละ
• ถ้าโต ร้อยละ 5 ไป10ปี จะใหญ่เท่า อินเดีย+ญี่ปุ่น+อินโด เลยทีเดียว
• จากปี 2022–2030 จีนจีนจะมีชนชั้นกลางมากขึ้น 250ล้านคน ซึ่งมากกว่าทั้วโลกรวมกัน
• แปลว่าจีนยังมีศักยภาพสูงมากในระยะยาว
• จีนสนใจลงทุนในอาเซียน เช่น ลาว กัมพูชา เวียดนาม เพราะมองว่าโตจากจุดต่ำสุด