Van ver-van-je-bed naar 21st century responsibility.

Nu de hype rondom de 21st century skills tot bedaren komt, houdt de achterliggende gedachte het hoofd boven water. Hoe bereid je de leerlingen voor op een veranderende toekomst? Dit is op het eerste gezicht een kritiek vraagstuk. Een kritiek vraagstuk voor de maatschappij en het bedrijfsleven welteverstaan. Het onderwijs voelt de urgentie minder, omdat zij geen winstgevende jaarrekening hoeft te verantwoorden aan de aandeelhouders. Misschien is het probleem een illusie en hadden de ‘veranderaars’ het in de 19e eeuw over 20th century skills?

Skill is een hip woord voor competentie. Het c-woord horen we gelukkig steeds minder, maar ‘skill’ dreigt inmiddels ook te verdwijnen. Los zand, top-down, blabla.. Of heeft deze ogenschijnlijke mislukking een andere oorzaak? De theorie achter bovengenoemde skills is kennelijk nooit wetenschappelijk onderbouwd. Ironisch genoeg is de vaardigheid ‘kritisch denken’ één der beschreven skills. Een tweede argument is dat de focus op vaardigheid het belang van kennis ondermijnt. Uiteraard vormen de skills een toegevoegde waarde, zolang het de kennisbasis maar niet in de weg staat. De onderwijsblik staat op 2032. (U leest het goed: 2032! Tegen die tijd bestaat het vak van onderwijzer misschien niet eens meer!) Kortom, docenten willen innoveren, maar wel op hun eigen tempo.

Onderwijzers zijn over het algemeen geëngageerd eigenwijs en zeer bedreven in het houden van ellenlange oraties. Het is ons niet aan te rekenen dat innovatie betreffend onderwijs gedegen overwogen dient te zijn. Toch zouden wij veel kunnen leren van het bedrijfsleven deze ontwikkelprocessen te versnellen. Vieze termen in onderwijsland zijn immers: Knopen doorhakken, deadlines, trial and error, etc. Het feit dat de school geen winstoogmerk heeft, hoeft niet te betekenen dat alles op z’n spreekwoordelijke elfendertigste ingevoerd óf uitgevoerd moet worden.

Ondernemerschap en eigenaarschap zijn de nieuwe hot-items. Zij zijn met een beetje creativiteit ook onderdeel van de 21st century skills. Laat ons werkend Rotterdam eens vragen waar een goed gekwalificeerde medewerker aan moet voldoen, in plaats van dit in te vullen vanuit directiekamers op de scholen en hun besturen. Een gemotiveerde leerling de bedrijfsvloer te laten zien aan de hand van een trotse werknemer, is wat mij betreft een toekomstgerichte tegenprestatie.