Bash Script Nedir?

Published in

Çağatay Tüylü

4 min readOct 5, 2021

Tam oyunun en heyecanlı yerindesin ve arkadan bir ses geliyor; oğlum bana bir bardak su getir!. Tabi ki cevabın olmaz baba işim var olacak değil mi? Evet biz insanların bunu yapmaya hakkımız var ancak bilgisayarların böyle bir seçeneği yok.
Bilgisayarlar tam olarak onlara yapmalarını söyleyeceğiniz şeyi yapacaklardır. Bash, bilgisayarla iletişim kurmanıza ve ona talimat vermenize izin veren bir kabuktur. Bir komut dosyası, temel olarak, bilgisayara farklı anlamlı görevleri yürütmek için verilen bir dizi talimattır. Bir komut dosyası, sonuçları normal prosedürden daha hızlı elde etmek için lüksün yanı sıra farklı görevleri otomatikleştirmenize yardımcı olur. Normalde, terminalde temel veya gelişmiş bir bash komutu yazarsınız ve hemen üzerinde yürütülür. Bash komut dosyalarında, aynı anda birden fazla talimat veya komut verebilirsiniz ve bilgisayar hepsini yalnızca komut dosyasını çalıştırdığınızda çalıştırır. Özetle, terminalde tek bir bash komutu yürütülebilir, ancak aynı anda birden çok komutun bir kombinasyonunu yürütmek için bir bash betiği oluşturmanız gerekir.

Bash neden ve kimler için faydalıdır?

İşletim sisteminiz üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmak ve işletim sistemi ile ilgili farklı görevleri gerçekleştirmek istiyorsanız, o zaman bash sizin doğru adımdır. Bash ile sadece betik diline değil, aynı zamanda Linux işletim sistemi ile birlikte gelen araçlara da atıfta bulunuyoruz.
Linux’taki her bir aracın kendi çalışma metodu vardır ve her biri ayrı ayrı farklı bir görevi yerine getirir. Bash, tüm bu araçları bir araya getirebilir ve bunları yapılması gerçekten zor olan görevleri başarmak için kullanabilirsiniz.
Örneğin, Linux işletim sistemi ile ilgili herhangi bir şey Python veya C gibi diğer programlama dillerinde de yapılabilir, ancak işletim sistemi ile ilgili farklı görevleri yerine getirmek çok zordur. Linux işletim sistemi ile ilgili herhangi bir görevi yapmanın basit, siyah-beyaz ve en kolay yolu bash kullanmaktır. Linux işletim sistemi araçlarını içeren (ls, cd, cat, touch, grep vb.komutlar ile) işlerini yapmak isteyen herkes için başka herhangi bir programlama dili yerine bash öğrenmek gerçekten zaman kazandırıcı olacaktır.

Bash hakkında konuşursak, bash’ın genel amaçlı bir programlama dili değil, bir komut satırı yorumlayıcısı olduğunu biliriz. Bash, farklı süreçleri bir araya getirme ve hepsinin tek bir amaç için çalışmasını sağlama yeteneği ile farklı araçlar ve süreçler etrafında görevleri gerçekleştirmek için gerçekten yararlıdır. Bash, python, C, vb. gibi diğer genel amaçlı programlama dillerinde yapılması gerçekten zor olan girdi ve çıktıların işlenmesi söz konusu olduğunda gerçekten kullanışlıdır. Ancak, veri yapıları ve karmaşık görevler söz konusu olduğunda, karmaşık verileri manipüle ederken bash bu tür görevleri yerine getiremez ve Python, C, vb. gibi programlama dillerine bakmamız gerekir.
Programlama dillerinde yazılım veya araç oluşturabilirsiniz, ancak ikisini de bash’ta oluşturamazsınız. Ancak, araçları çalıştırmak için bash kullanabilir veya verimli bir şekilde çalışmak için bu araçları bir araya getirebilirsiniz. Bu bir roket inşa etmek gibidir, bu metaforu düşünürsek, programlama dilleri roketi inşa etmenize yardımcı olurken, bash roketi sürmenize ve yönünü belirlemenize ve onu aya veya Mars’a indirmenize yardımcı olur.

Yorum satırlarına bilgisayarlar için önemli olmayan satır demek yanlış olmayacaktır. Yorum olarak yazdığınız her şey bilgisayar tarafından atlanır veya yok sayılır ve yazılı kod üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Yorumlar genellikle bir programcının kodun mantığını anlaması/hatırlaması için tercih edilir., böylece kod parçaları üzerinde yeniden çalışmaya geri döndüğünde, bu yorumlar ona mantığı ve neden böyle bir kod yazdığının nedenlerini hatırlatabilir.
Bir kod parçası yazdıysanız ve onu kaldırmak istemiyorsanız ancak çıktıyı o belirli kod parçası olmadan görmek istiyorsanız, o belirli kod parçasını yorum yapabilir ve devam edip çalıştırabilirsiniz. Programınız gayet iyi çalışacak, bu ekstra kod hala komut dosyanızda mevcutken size iyi sonuçlar verecektir, ancak yorum haline getirdiğiniz için o kod artık etkisiz durumdadır. Bash’de yorum yazmanın iki yolu vardır; birinci yol tek satırlık yorumlar yazmak, diğer yol ise çok satırlı yorumlar yazmak için kullanılır.

Tek satırlık yorumlarda, satırın tamamına yorum yapılmasına yardımcı olan bir ‘#’ işareti kullanırız. Satırda ‘#’ ile yazılan her şey bir yorum olarak kabul edilecek ve betiği çalıştırırken gerçek bir değeri olmayacaktır. Bu tek satırlık yorum, koda erişimi olan birine kodun mantığını ve anlaşılmasını iletmek için kullanılabilir.

Diyelim ki scriptinizde on satır yorum yapmak istiyorsunuz. Bu durumda, tek satırlık yorumları kullanmanız zor olacaktır. Her satıra # koyarak zaman kaybetmek istemezsiniz. ‘:’ ve ardından ‘ne olursa olsun yorumlar’ kullanabiliriz. Kullanışlı ve kullanışlı olan 3 sembolü yazarak birden çok satıra yorum yapmanıza yardımcı olur.