MASAK, Tüzel Kişilere Uzaktan Kimlik Tespiti Yapılabilmesi için Gerekli Mevzuat Değişikliğini Yaptı

Bilindiği üzere bankaların tüzel kişilerin uzaktan kimlik tespitini gerçekleştirmesi her ne kadar bankaların kendi mevzuatında yakın zamanda mümkün kılınmış ise de , MASAK mevzuatında gerekli değişiklikler yapılmamıştı.(Konuya ilişkin detaylara buradaki yazımızdan ulaşabilirsiniz).

Bu nedenle de tüzel kişilerin dijital müşteri edinimine konu olabilmesi MASAK mevzuatına uygun şekilde gerçekleştirilemiyordu.

İlgili Mevzuat Değişikliğinin Önemi

MASAK, uzaktan kimlik tespitini düzenleyen Sıra no:19 Tebliği’nde bugün (11 Ağustos 2023) gerçekleştirdiği değişiklik (“Değişiklik”) ile tüzel kişileri de “uzaktan kimlik tespiti yapılabilecek kişiler” arasında ekledi.

Bu kapsamda, bankaların tüzel kişileri MASAK mevzuatına da uygun şekilde uzaktan kimlik tespiti yapmak suretiyle müşteri olarak kabul etmesi mümkün hale geldi.

Fintechlerin Durumu

Değişiklik’te dikkat çeken bir diğer nokta da fintechlerin yani ödeme ve elektronik para kuruluşlarının Tebliğ’in “Yükümlüler İtibarıyla Uzaktan Kimlik Tespiti” maddesi altına eklenmemesidir.

Fintechler bu madde altına eklenmediği sürece fintechlerin gerçek ve/veya tüzel kişilere uzaktan kimlik tespiti yapmasının “MASAK mevzuatı anlamında” mümkün olmadığını değerlendirmekteyiz.

Değişikliğin Getirdikleri

Değişiklikte dikkat çeken başlıkları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür ;

1. Tüzel Kişilerin Kapsama Alınması: Sıra no:19 kapsamında “kişi” tanımına “gerçek kişi tacir veya ticaret siciline kayıtlı tüzel kişi” ibaresi eklenmiştir. Dolayısıyla bu kapsama giren kişilerin uzaktan kimlik tespitine konu olabilmesi MASAK mevzuatı uyarınca mümkün hale gelmiştir.
2. Gerçek zamanlı, görüntülü görüşme zorunluluğu: Uzaktan kimlik tespitinde sürecin çevrimiçi, kesintisiz, görüntülü ve gerçek zamanlı olarak yürütüleceği hüküm altına alınmıştır. Bilindiği üzere Fintechlerin -Banka ve diğer finansal kuruluşlardan farklı olarak- kendi mevzuatında çevrimiçin görüntülü görüşme zorunlu olmayıp alternatif yöntemlerle de (video, hareketli fotoğraf vb.) bu sürecin yürütülebileceği belirtilmektedir. Ancak MASAK’ın bu düzenlemesi dikkate alındığında -ileride herhangi bir istisna tanımlanmaz ise — fintechlerin de gerçek zamanlı çevrimiçi görüntülü görüşme ile uzaktan kimlik tespiti süreçlerini yürütmesi gerekeceği sonucu çıkmaktadır. Bu konuya ilişkin muhtemelen Fintechlerin mevzuatında da bir değişiklik yapılacaktır.
3. Dış Hizmet Alımı: Uzaktan kimlik tespiti sürecinin kısmen veya tamamen hizmet alımı suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, hizmet alınacak kuruluşların TS EN ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikası sahibi olmaları zorunlu kılınmıştır. Finansal kuruluşlara bu kapsamda dış hizmet sağlayan kurumların bu sertifikaya sahip olmaları gerekmektedir.
4. Yapay Zeka: Uzaktan kimlik tespitinde yapay zeka temelli uygulamaların önü açılmış ve buna ilişkin kurallar belirlenmiştir. Belirtmek gerekir ki, süreç yapay zeka yardımıyla yürütülse dahi “çevrimiçi ve gerçek zamanlı” olmalıdır. Dolayısıyla yapay zekanın aslında müşteri temsilcisinin ikamesi olacağını, müşteri temsilcisi tarafından yapılan işlemlerin yapay zeka yardımıyla yapılabileceğini not etmek mümkündür.
5. Süreç Adımları: Gerçek Kişilerin ve ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin uzaktan kimlik tespitine ilişkin süreçlere dair detay ve adımlar belirlenmiştir. Yeni getirilen bu kurallar ana hatlarıyla incelediğinde bankaların kendi mevzuatında yer alan düzenlemeler ile benzer olduğu görülmektedir.

Özetle, ilgili değişiklikle birlikte bankaların gerçek kişiler gibi tüzel kişileri de dijital müşteri edinimine konu edip, daha iyi bir müşteri deneyimi ile müşteri yapmasının önü açılmıştır. Bu kapsamda TBB tarafından yayımlanan Uzaktan Müşteri Edinim İstatistikleri’nde “Uzaktan - Müşteri Temsilcisi ile Sonuçlandırılan Müşteri Sayısı”nın artacağını söylemek mümkündür.