เงินซื้อเราได้เสมอ … ไหมนะ ?

แม่ยายจัดงานเลี้ยงฉลองรับขวัญลูกชายคุณ พอจบงานคุณเดินไปขอบคุณแม่ยาย พร้อมควักเงินให้ 5,000 บาทเป็นค่าจัดเลี้ยง …. แต่ มันใช่เหรอ

หนังสือ Predictably Irrational ได้กล่าวไว้ว่า ผลตอบแทนในรูปของเงิน กับผลตอบแทนทางด้านจิตใจอาศัยกันอยู่คนละโลก และเราไม่ควรจับมันมาอยู่ร่วมกัน

อย่างกรณีแม่ยายที่จัดงานเลี้ยงก็เพื่อความสุขทางจิตใจ ไม่ได้หวังค่าจ้าง ดังนั้น แทนที่คุณจะเสนอเงินให้ คุณอาจจะซื้อของติดไม้ ติดมือไปด้วยเพื่อแสดงความขอบคุณ จะเข้าท่าเข้าทางกว่า

มาดูกันอีกตัวอย่างในรูปแบบของการทดลอง

สมมติว่า คุณพบป้าถือของพะรุงพะรังอยู่ริมถนน ป้าขอให้คุณช่วยถือของข้ามถนนไปกับแกหน่อย โดย

ก. ป้า เสนอค่าจ้างให้ 10 บาท ….. คุณจะช่วยป้าไหม

ข. ป้า เสนอค่าจ้างให้ 200 บาท ….. คุณจะช่วยป้าไหม

ค. ป้า ขอร้องให้ช่วย โดยไม่มีค่าจ้าง ….. คุณจะช่วยป้าไหม

เทียบเคียงจากผลการทดลองในหนังสือ คนส่วนใหญ่จะปฏิเสธ กรณี ก. เพราะรู้สึกว่าผลตอบแทนต่ำเกินไป ในขณะที่ ยังพอมีโอกาสที่คนจะรับค่าจ้างที่น่าสนใจในข้อ ข.

แต่เป็นไปได้มากกว่าว่า คนส่วนใหญ่ จะยินดีช่วยป้า ในข้อ ค. ทั้งๆ ที่ไม่มีค่าจ้างให้ จะด้วยความสงสารป้า หรืออยากทำดีก็แล้วแต่

ทั้งนี้ อย่าลืมว่า ข้อ ก และ ค คือ ป้าคนเดียวกัน แปลได้ว่า กรณีการขอความช่วยเหลือของป้านั้น คนมักจะให้น้ำหนักกับผลตอบแทนทางจิตใจมากกว่าตัวเงิน

หรือ หากคิดในทางธุรกิจ ….

การชักจูงให้คนมาเข้าร่วมกิจกรรมไม่จำเป็นที่ต้องให้ผลตอบแทนในรูปของสิ่งของหรือตัวเงินเสมอไป การเสนอผลตอบแทนทางจิตใจก็สามารถสร้างแรงจูงใจได้เหมือนกัน

ซ้ำร้าย การเสนอผลตอบแทนในรูปตัวเงินให้กับเรื่องที่ควรได้รับผลตอบแทนทางจิตใจ ยังกลับบั่นทอนแรงจูงใจของผู้ที่จะเข้าร่วมเสียอีก

เห็นไหมว่า เรื่องบางเรื่อง เงินก็ซื้อไม่ได้ … ( ถ้าไม่ได้สูงพอ .. แฮร่ )

CHER — แฌร์

(Reference: Predictably Irrational — Dan Ariely)

(ภาพจาก pattayaone.news)