Czym są zdecentralizowane rynki pieniężne?

Jednym z fundamentów gospodarki rynkowej jest możliwość wykorzystania kapitału do pracy, umożliwiając jednej stronie pożyczanie pieniędzy na rozwój działalności od drugiej strony rynku, która jako dostarczyciel kapitału poszukuje możliwości inwestycyjnych.

Innymi słowy mamy tu do czynienia ze stronami popytu i podaży, gdzie głównym towarem są aktywa finansowe. Dla zaspokojenia ich potrzeb powstał rynek pieniężny.

Chociaż rynki pieniężne zmieniały się z biegiem czasu, ich cel i zasadnicza konstrukcja pozostają w dużej mierze takie same. Pożyczkobiorcy korzystają z rynków pieniężnych, aby zaciągnąć pożyczkę krótkoterminową (zwykle poniżej roku) w celu pożyczenia jednej waluty (np. dolarów). Czasami od pożyczkobiorcy może być wymagane zabezpieczenie na wypadek, gdyby nie był w stanie spłacić swoich zobowiązań. W tej sytuacji dochodzi do upłynnienia zabezpieczenia, a środki pochodzące ze sprzedaży stanowią rekompensatę dla pożyczkodawcy.

W zamian za możliwość pożyczania kapitału od pożyczkodawców, pożyczkobiorcy są zobowiązani do uiszczania dodatkowej opłaty, zwykle wyrażonej jako określony procent od wartości pożyczonej kwoty.

Stopa procentowa jest zwykle funkcją podaży i popytu, które regulują płynność na rynku. Wysoka podaż i niski popyt na aktywa prowadzą do niższych stóp procentowych, podczas gdy niska podaż i wysoki popyt na aktywa prowadzą do wyższej stopy procentowej. Różne rynki pieniężne konkurują ze sobą w oparciu o oferowane stopy procentowe, a także inne parametry, takie jak wysokość wymaganego zabezpieczenia kredytów.

Wraz z rozwojem ekosystemu Decentralized Finance (DeFi), zdecentralizowane protokoły rynku pieniężnego, takie jak Aave i CREAM, umożliwiają użytkownikom pożyczanie cyfrowych aktywów w znacznie prostszy i szybszy sposób.

Jednak, aby naprawdę zrozumieć korzyści płynące ze zdecentralizowanych rynków pieniężnych, kluczowe jest zrozumienie przewag w stosunku do tradycyjnych systemów udzielania i zaciągania pożyczek.

Zalety zdecentralizowanych rynków pieniężnych

Tradycyjne rynki pieniężne są zazwyczaj obsługiwane przez scentralizowaną instytucję. Taki koncept zwiększa koszty uczestników rynku i wymaga wysokiego stopnia zaufania do jednej strony. W DeFi rolę centralnej instytucji zastąpiono smart kontraktami.

Smart kontrakt to w uproszczeniu program wykonywany w łańcuchu bloków, który zawiera w sobie szereg określonych warunków. W momencie gdy dany smart kontrakt zostanie skompilowany i umieszczony na blockchainie jest on wykonywany automatycznie. Nie ma zatem potrzeby istnienia dodatkowych instytucji. Wszystko jest jawne i zautomatyzowane.

Poniżej przedstawiono kilka głównych korzyści, jakie zdecentralizowane rynki pieniężne zapewniają konsumentom.

Brak pośredników

W DeFi przepływ środków ma miejsce za pomocą smart kontraktów posiadających zdefiniowane reguły nadające kształt całemu protokołowi. Z kolei środki są zdeponowane na danym łańcuchu bloków.

Jest to istotna różnica w stosunku do rynków scentralizowanych, gdzie usługa depozytariusza jest pełniona przez zewnętrzną instytucję, która często pobiera opłatę za świadczone usługi. W takim modelu nie tylko ponosimy dodatkowe koszty, ale także eksponujemy się na dodatkowe ryzyko kontrahenta.

Bez regulacji

Dzięki temu, że DeFi funkcjonuje w oparciu o smart kontrakty użytkownicy mogą zawierać transakcje pomiędzy sobą bezpośrednio. Nie potrzeba tu żadnego pośrednika, dodatkowego podmiotu uwierzytelniającego, czy posiadania specjalnych licencji.

Nadmiarowe zabezpieczenie

Na standardowym rynku uczestnicy mogą pożyczyć większą kwotę niż wartość swojego depozytu zabezpieczającego, który zwykle stanowi jakąś część pożyczki. W przypadku protokołów zdecentralizowanych często możemy się spotkać z tzw. nadmiarowym zabezpieczeniem.

Innymi słowy, jeśli np. chcemy pożyczyć 10 ETH w zamian za zabezpieczenie w DAI, to wartość zabezpieczenia musi przekraczać wartość 10 ETH na moment zawarcia pożyczki. Dzięki temu system ten jest zdecydowanie bezpieczniejszy i nie ma tu tak silnego lewarowania jak na tradycyjnym rynku.

Finansowe lego

DeFi za sprawą swej konstrukcji często porównuje się do klocków lego. Dla przykładu, w zamian za tokeny zdeponowane w protokole Aave możemy otrzymać syntetyczny odpowiednik (za Token otrzymujemy aToken). Posiadając syntetyczny odpowiednik możemy kolejno zdeponować go w innym lub tym samym protokole, zwiększając tym samym nasze zyski.

Jest to coś co zdecydowanie wyróżnia zdecentralizowane finanse w porównaniu do standardowych rozwiązań.

Znaczenie danych dla zdecentralizowanych rynków pieniężnych

Chcąc sprawić, aby powyżej opisane funkcjonalności mogły zostać wdrożone w życie i były bezpieczne dla użytkowników smart kontrakty muszą posiadać dostęp do rzeczywistych danych takich jak np. wysokość stóp procentowych, kursy walut, kwotowania poszczególnych tokenów.

Smart kontrakt działa na łańcuchu bloków (on-chain) i nie ma dostępu do danych spoza łańcucha (off-chain). Dlatego niezbędne stają się tzw. zdecentralizowane wyrocznie, których funkcją jest dostarczanie i walidowanie danych zewnętrznych do protokołów działających na blockchainie.

Warto zaznaczyć, że bardzo istotna w tym procesie jest wiarygodność i aktualność danych. Jeśli wyrocznia dostarczy np. dane o cenie ETH ze zbyt dużym opóźnieniem po gwałtownym ruchu cenowym, to protokół może ponieść straty, bo nie zdąży na czas zlikwidować pożyczek.

Jedną z najczęściej wykorzystywanych wyroczni w DeFi jest Chainlink Data Feeds. Dostarcza on dane do min. Aave i CREAM. Chainlink mityguje ryzyko awarii dzięki decentralizacji zarówno na poziomie operatora węzła, jak i źródła danych, a środki kontroli jakości zapewniają dodatkowy poziom odporności na manipulacje. Ponadto kanały cenowe Chainlink są w stanie zapewnić protokołom otrzymywanie danych cenowych z pełnym pokryciem rynku, pobierając je z wielu profesjonalnych agregatorów danych, z których każdy śledzi wszystkie systemy obrotu, biorąc pod uwagę wolumen, płynność i różnice czasowe między giełdami.