A Modest Modest Proposal

Geçen gün Cins Dergi’nin 3. sayısını okurken Mülteci Çiftliği adlı yazıya geldim. Yazı ikinci paragraftan, Jonathan Swift’in iki sene önce okuduğum “A Modest Proposal” yazısını hatırlattı. Ki ilerledikçe bu çağrışımın ne kadar yerinde olduğunu fark ettim. Yalnızca bizim yazarımız daha merhametli çıkmıştı.

Türkçe çevirisi “Mütevazi Bir Öneri” olan “A Modest Proposal” 1729 yılında “İrlanda’daki yoksulların çocuklarının, ailelerine ve ülkelerine yük olmalarını önlemek ve onları topluma yararlı kılmak” üzerine kafa yorduktan sonra yazarın ortaya çıkarttığı güzide eseridir. Okurken kanım donmuştu ama bir yandan böyle bir yazının yazılmasının ne kadar güç olduğunu ve yazarın ne kadar çileden çıkmış olabileceğini hesap etmeye çalışmıştım. Durumun vahameti satirik bir eserle ancak bu kadar net anlatılabilirdi.

Annelerinin ve zaman zaman da babalarının kollarında, sırtında ya da peşinde dolaşan bu inanılmaz çocuk bolluğunun; krallığın bugünkü üzücü durumuna yeni yaralar eklediği konusunda, herkesin aynı düşüncede olduğuna inanıyorum. Ve bunun içindir ki, bu çocukları, ortak yaşamın akıllı ve yararlı üyeleri haline getirecek, kolay, ucuz ve adil bir yöntemi bulabilecek kişinin, ülkenin kurtarıcısı olarak, toplum tarafından heykelinin dahi dikilmesine hak kazanacağını sanıyorum.

Bu satırlar Swift tarafından 1729 yılında yazılmışsa da, krallık kısmını çıkarttığımız zaman bugünün Türkiye’si için de özellikle mülteciler söz konusu olduğunda sokakata yürürken ister istemez birçoğumuzun kulağına bir şekilde gelip de çarpan sözler. 2015 yılının Türkiye’sinde yazarımız Mülteci de tam olarak aynı şeyi yapıyor ve o da Türk halkının kahramanı olmak adına mülteci çiftliği projesini ortaya atıyor yani bizlere mütevazi bir öneri sunuyor.

Swift, çocuk etinin çok lezzetli olduğu için bir yaşına gelen yoksul çocukların satılıp hem ailelerinin ekonomisine hem de zenginlerin afiyetlerine katkıda bulunmasının harika bir fikir olduğunu savunuyor. Mülteci ise çiftliklerdeki mülteci çocukları sağlık bir şekilde yetiştirip organ temini ve laboratuvarlarda denek olarak kullanmayı öneriyor.

Eminim Türk halkı Mülteci’nin bu önerisinden ziyadesiyle memnun olup bir an önce hayata geçmesini diler ama ya Swift’in önerisini duysalardı? Bence şüphesiz ikincisini tercih ederlerdi. Çünkü dediği gibi:

Böylece de sanıyorum ki, bu besin maddesini özellikle toprak sahipleri pek beğeneceklerdir, çünkü zaten anne babaların büyük bir kısmını yalayıp yuttuklarına göre, çocuklar da onların hakkıdır.

Ya da çocuk eti yemek müslümanlığımıza halel getirir biz yine ilkini tercih ederdik. Çünkü her şekilde sömürürüz mübahtır ama haşa etini yemeyiz. Bu nedenle başta Swift’inkinin yanında sönük bulsam da dönüp baktığım zaman Mülteci’nin ne kadar yerinde bir öneri ile geldiğini görebiliyorum.

İki metninden de burada fazla alıntı yapmadan bahsetmeye çalıştım çünkü A Modest Proposal’ı ilk okuduğum günden beri tanıştığım herkese bir şekilde okutmaya çalışıyorum, şimdi Mülteci Çiftliği ile beraber okunmalı diyorum. İlki için linkler aşağıda, ikincisi için de Cins Dergi alıverin artık.

İngilizce: http://art-bin.com/art/omodest.html

Türkçe: http://epigraf.fisek.com.tr/?num=663

Selametle,