Finansal Araçlarda Piyasalar Direktifi (MiFID) Nedir?

Avrupa Birliği, finansal piyasalarda şeffaflığı artırmak ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlamak için Finansal Araçlarda Piyasalar Direktifi’ni iyileştirmiştir. Avrupa Birliği, 2007'den beri MiFID’i yönetmektedir. Ayrıca, 2018'de, güncellenmiş bir yasal düzenleme olan MiFID II olarak değişime uğramıştır.

Finansal Araçlar Direktifinde Piyasalar Ne Anlama Geliyor?

Avrupa’da sürdürülebilir ekonomik büyüme sağlamak için Avrupa Birliği’nde faaliyet gösteren şirketler için finansal piyasalarda şeffaflığı artıran ve düzenleyici açıklamaları standartlaştıran bir Avrupa düzenlemesidir. MiFID yönetmeliği, ticaret yaparken işletmelerin şeffaflık gereklilikleri gibi yeni önlemler aldı ve finans firmaları takip etmeleri gereken davranış standartları belirledi. MiFID ii direktif Direktifi 2004 yılında hazırlanmış ve 2007 yılında yürürlüğe girmiştir. Genel olarak aşağıdakileri ortaya koymuştur; yatırım firmaları için iş ve organizasyon gerekliliklerinin yerine getirilmesi, düzenlenmiş piyasalar için yetkilendirme, piyasanın kötüye kullanılmasını önlemek için düzenleyici raporlama, ticari hisseler için şeffaflık kuralları ve finansal araçların ticarete kabul edilmesi.

Yürürlüğe girdiğinde yatırım alanında yeterli düzenlemeleri sağlayamıyordu. Sonuç olarak 2018 yılında MiFID2 adlı son teknolojilerle uyumlu yeni bir düzenleme ortaya çıktı. MiFIDii düzenlemedeki boşlukları düzenlemektedir. MiFID II, önceki yasadan daha güçlü bir versiyon olmayı hedefliyor. İşlem raporlaması ve gereksinimlerine ve müşterinin korumasını artırmaya, portföyleri uygun şekilde yönetmeye ve ticaret platformlarını daha açık hale getirmeye odaklanmaktadır. Ek olarak, Finansal Araçlarda Piyasalar Yönetmeliği (MiFIR), davranış kurallarını diğer varlık türlerini de kapsayacak şekilde genişletmek için MiFID ve MiFID 2 ile birlikte çalışmaktadır.

MiFID II’den Kimler Etkilenir?

MiFID2, bankalar ve banka dışı kuruluşlar dahil olmak üzere tüm yatırım hizmetlerini etkiler. Yani kısaca her türlü finansal hizmeti kapsamaktadır. Bu Direktif, özel yatırımcıları doğrudan düzenlemez, bunun yerine bireyler adına faaliyet gösteren firmaları düzenler. MiFID2, müşterilerine en şeffaf ve değerli hizmeti sunmalarına yardımcı olurken aynı zamanda altyapı iyileştirmesini de destekler. Bunlara ek olarak sabit getirili piyasalar, türev piyasalar, hazine işlemleri, muhasebe de MiFID2'den etkilenmektedir.

MiFID ii düzenlemelerinden önce, yatırım şirketleri yalnızca bir veya iki halka açık borsadan bilgi toplayabiliyordu. MiFID 2 ile birlikte fiyatlarını ve detaylarını kamuya açıkladıkları sürece tüm satış noktalarından bilgi toplamaktadır. Böylece finansal kurumlar mümkün olduğu kadar çok bilgiye ulaşabilmektedir.

MiFID Gereksinimleri Nelerdir?

MiFID kapsamındaki şirketler kendi ülkelerinde organize edilebilir. Bir şirket çıkarıldıktan sonra, diğer AB üye ülkelerindeki müşterilere hizmet sağlamak için MiFID pasaportunu kullanabilir. MiFID, şirketlerin müşterileri profesyonel müşteriler veya perakende müşteriler olarak sınıflandırmasını gerektirir. Müşterileri kategorize etmek ve her bir yatırım ürünü için uygun düzenlemeleri değerlendirmek için net prosedürler mevcut olmalıdır. Bir firmanın özel siparişleri kabul ederken aldığı bilgilerle ilgili olarak müşterinin çıkarları doğrultusunda hareket etmesini tavsiye eder.

MiFID II’de varlık yöneticilerinin müşteri komisyonlarıyla yatırım araştırması yapma yeteneği ciddi şekilde kısıtlanmıştır, bu nedenle bu konu sıklıkla tartışılmaktadır . MiFID2, firmaların bir müşterinin siparişini yerine getirmede mümkün olan en iyi sonucu elde etmek için gerekli tüm adımları atmasını gerektirir. Mümkün olan en iyi sonuç, uygulama fiyatıyla sınırlı değildir, ancak maliyet, hız, uygulama ve çözüm olasılığı ve diğer ilgili faktörleri içerir. Ayrıca MiFID 2, Sistematik İçselleştiricileri mini değiş tokuşlar olarak ele alır.

MiFID’i Oluşturan Öğeler

Şeffaflık

MiFID ile borsada şeffaflık önemli ölçüde artırıldı. Ticari veriler ve piyasanın kamuya açıklanması zorunlu hale gelmiş, hisse senedi dışı ürünler için ticaret öncesi ve sonrası düzenlemeler de dahil olmak üzere yeni düzenlemeler yürürlüğe girmiştir.

Pazar Yapısı

MiFID’de , esas olarak önceki düzenleme boşluklarını kapatmak için geliştirilmiş bir piyasa yapısı tasarlanmıştır . Sonuç olarak, ticaret düzenlenmiş platformlara kaymıştır. Bu düzenleme ile Yatırım firmaları sistemler üzerinden müşteri siparişi verirken, işlemlerinin Çok Taraflı Ticaret Kolaylığı (MTF) olarak kayıt altına alınması gerekmektedir. Ayrıca, MTF’leri Düzenlenmiş Piyasalar (RM’ler) ile senkronize etmek için çok taraflı bir ticaret platformu olarak bir Organize Ticaret Tesisi (OTF) oluşturulmuştur.

Yatırımcı Koruması

Müşteri varlıklarının korunması ve ürünlerin izlenmesi için yeni gereksinimler ortaya çıktı. Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA) ve Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA) tarafından finansal ürünlerin pazarlanması ve dağıtımı yasaklanmıştır. Yönetmelikle birlikte geliştirilen müşteri bilgilerine ilişkin yeni ve iyileştirilmiş davranış kuralları. Son olarak, Sigorta Aracılık Direktifi (IMD), sigortaya dayalı yatırım ürünlerine yönelik yeni düzenlemeler sağlayacak şekilde değiştirilmiştir.

Raporlama Gereksinimi

Tüm işlemlerin raporlanması artık zorunlu hale geldi. Raporda gerekli ayrıntıların derecesi de daha kapsamlıdır. Firmaların, raporlamanın doğru yapıldığından emin olmak için bir test sistemi kullanarak raporlama çerçevelerini düzenli olarak kontrol etmeleri gerekir. Raporlama gereksinimleri, düzenleyiciler ve risk yöneticileri için zorunlu hale gelmiştir.