Akoesticum: met crowdfunding op eigen benen staan
Akoesticum over de dunne lijn tussen een social enterprise en een stichting en hoe je als culturele onderneming een goede financieringsmix kunt creëren
Bij CrowdAboutNow crowdfunden we MKB-ondernemers en een stichting zie je maar heel zelden op ons platform. Maar de stempel is niet altijd wat het lijkt, het gaat om de ondernemersgeest die erachter zit. We spraken met Victor van Haeren, mede-initiatiefnemer van Akoesticum en een ondernemer met een eigen visie op financiering in de cultuursector, over hoe zij crowdfunding, bovenop projectmatige subsidies, inzetten om deze unieke cultuurplek te laten groeien.
In de oude Frisokazerne in Ede-Wageningen zijn de initiatiefnemers van Akoesticum sinds 2014 hard aan het werk om van dit prachtige pand hét trainingscentrum voor podiumkunsten te maken. Afgelopen voorjaar sloten zij succesvol hun crowdfunding af, waarmee ze samen met 98 cultuurliefhebbers €172.000 bij elkaar kregen om te investeren in de groei van het trainingscentrum. De afhankelijkheid van alleen subsidies en structurele donateurs voorbij: op zoek naar groei kapitaal waarmee Akoesticum op weg is om voor een groot deel op eigen benen te staan en zichzelf te bedruipen.
Creatieve financieringsmix
“Als je grootse plannen hebt, zoals wij met Akoesticum, dan zoek je naar een financieringsmix voor de lange termijn. Structurele subsidies kunnen daar een onderdeel van zijn. Ze helpen bijvoorbeeld om de aanloophobbels te nemen. Maar elke vier jaar wordt opnieuw bepaald of je in aanmerking komt om deze subsidie nog eens te ontvangen. Dit zorgt voor onzekerheid in je lange termijnbeleid, want wat als na vier jaar de subsidie wegvalt? Daarom bouwen we aan een eigen verdienmodel en een passende financieringsmix. ”
In een zoektocht naar een goede financieringsmix bleek crowdfunding de perfecte aanvulling op subsidies om hiermee zowel lopende projecten als groei te kunnen financieren. “Voor educatieve programma’s en om bijvoorbeeld bij te dragen aan de gebiedsontwikkeling in onze buurt blijven de projectmatige subsidies erg belangrijk. Maar voor de lange termijn bouwen we verder aan een eigen verdienmodel.
Om de groei van aanvullende activiteiten te financieren zijn wij een crowdfunding gestart, waarin mensen ons een lening konden verstrekken. Wij vinden crowdfunding een interessante vorm door de betrokkenheid van mede-investeerders, een betrokkenheid die je van instituties, banken en overheden — de rekenmeesters — ook zou willen, maar die ze vanuit hun rol en verantwoordelijkheid niet altijd kunnen bieden. Financieren met ‘gelijkgestemden’ is voor ons een manier om echt verder te bouwen aan de toekomst van Akoesticum.”
Crowdfunding voor draagvlak
Met de crowdfunding wilde Akoesticum niet alleen financiering ophalen maar vooral ook draagvlak creëren voor Akoesticum. “Maatschappelijk draagvlak is het mooiste wat je kunt hebben. Als je samen financiert met de groep voor wie je bestaat, kom je erachter of zij het ervoor over hebben. Het kan op die manier ook helpen te bepalen of je een goede koers vaart. De crowdfunding hebben we ook ingezet als marketing. Marketing in de cultuursector gaat steeds meer over ergens bij willen horen. Het Rijksmuseum doet dit bijvoorbeeld ook heel goed. Je wil erbij horen. Nu konden mensen hier uiting aan geven door mee te investeren”
Maar bij een crowdfunding campagne hoort ook een terugbetaling. Dat Akoesticum dit aandurft, daar zijn ze binnen de cultuursector uniek en vernieuwend in. “De terugbetaling houdt je scherp. Het dwingt je te blijven werken aan een goed (terug)verdienmodel. Cultuur geeft en neemt. Om de dingen te kunnen doen die we willen doen om cultuur in Nederland te verrijken, moeten we de kazerne slim gebruiken. Wij hebben doorlopende kosten en daarom moeten we ook blijven ontwikkelen in activiteiten. Dit zie je nog niet veel in de cultuursector. Deze modellen zie je wel meer bij festivals, daar kunnen we van leren. Zij dragen bij aan cultuur én creëren een manier om zichzelf te bedruipen”
Langdurige vriendschap
De crowdfunding voor groei was een eerste stap, maar uiteindelijk is het doel van Akoesticum om een langdurige vriendschap op te bouwen. Een vriendschap waarin wederkerigheid een grote rol speelt. “Onder onze leninggevers zijn veel mensen die vaak als publiek langs zijn geweest. Ze kunnen gratis komen kijken bij concerten in Akoesticum, of deelnemen aan onze culturele activiteiten. Met de crowdfunding kregen ze de kans om iets terug te doen. Het is niet vanzelfsprekend dat mensen meedoen, maar via de crowdfunding maakten we onze plannen inzichtelijk en creëerden we de gelegenheid. Er was een middel, een moment en een concreet plan waaraan ze konden bijdragen.
Die vriendschap houdt wat Victor betreft niet op bij een financiële bijdrage. “Deze groep willen we ook graag gebruiken als ambassadeurs. Om ons te helpen met storytelling en warme introducties bij organisaties waar we commercieel of niet-commercieel iets voor kunnen betekenen. Mond-tot-mond. Zo kunnen onze investeerders uit de crowdfunding ook bijdragen aan de verdere groei. We hopen crowdfunding op een bepaalde manier vaker in te kunnen zetten om zo met onze bezoekers verder te bouwen aan een zelfstandig Akoesticum en een langdurige vriendschap.”
Heb je ook plannen om jouw social enterprise uit te laten groeien? Doe de crowdfundingtest voor ondernemers.
