İnternet omurgası (backbone) nedir?
Merhabalar, ben Ahmet Akif. İbn Haldun Üniversitesi’nde İktisat okuyorum ve aynı zamanda İşletme bölümü ile ÇAP yapıyorum. Ekonomi, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler konularına ilgim var. Bunların dışında ise #DahaHızlıDahaUcuz projesinde literatür, araştırma ve gündem ekibindeyim. Türkiye’de internet hizmetleri nasıl daha iyi hale ve daha makul fiyatlara getirilebilir bunun için çalışıyoruz.
İnternet omurgası stratejik olarak birbirine bağlı olan büyük bilgisayar ağları ve internet çekirdek yönlendiricileri arasındaki ana veri yolları olarak tanımlanabilir. Bu veri yolları, ülkeler ve kıtalar ve okyanuslararası internet trafiğini gerek ticari, gerek akademik ve politik başta olmak üzere birçok kullanım amacı için imkan sağlar. Kısacası, internetin çalışmasını sağlayan fiziksel ve mantıksal bağlardır. Bu bağlar, devletlerin ve hükümetlerin yatırım politikalarına göre şekillenir. Ayriyeten, bu bağlar merkezi koordinasyona gerek duymazlar ve böyle bir politika yürütmezler. Ülkeler kendi içlerinde de bağımsız olarak, ayriyeten de diğer ülkelerle internet ilişkilerinde bu bağları kullanabilirler.
Altyapısı
İnternet omurgası, birçok şirketin aynı anda sahip olduğu fiber optik internet altyapı kablolarının bütününden oluşur. Fiber optik ana hatlar, kapasiteyi ve bant genişliğini arttırmak için bir araya getirilmiş birçok kablodan oluşurlar. Peki… Neden fiber optik kablolar tercih edilir? Çünkü fiber optik kablolar hızlı veri akışına ve geniş bant genişliğine olanak tanırlar. Ayriyeten de eskime süreleri bakır kablolara kıyasla çok daha uzundur ve interneti ışıkla ilettiği için kapasite kaybı çok çok azdır [wikipedia, 2021].
Bölgesel Omurgalar
Avrupa:
Avrupa, uluslararası omurgaların büyümesinde büyük pay sahibidir ve önemli bir şekilde katkıda bulunur. 2003 yılında, Avrupa, Dünya’nın uluslararası sınır ötesi bant genişliğinin %82'sine sahipti.
Kafkasya:
Kafkasya bölgesindeki bazı ülkeler çok basit omurga altyapılarına sahiptir; örneğin, Gürcistan’da bir kadın kürekle fiber omurga hattını deldi ve komşu ülke Ermenistan’ı 12 saat internetten mahrum bıraktı. Ancak, o zamandan beri ülke fiber omurga altyapısında önemli gelişmeler katetti fakat hükümet finansmanı nedeniyle ilerlemeler yavaş.
Çin:
Bazı durumlarda fiber omurga fiziksel altyapısının belirli bölümüne sahip olan şirketler için internet pazarını karlı tutmak rekabete bağlıdır. Bunun en belirgin örneklerinden biri Çin’de yaşanmaktadır. Çin’in iki büyük telekominikasyon şirketi China Telecom ve China Unicom pazarın çoğunu ellerinde tuttukları için küçük firmalar onlarla rekabet edemiyorlar. Bu tarz büyük şirketlerin tekelleşmesi de pazar verimsizliğine ve durgunluğa yol açıyor. En sonunda bu sorunun en büyük zarar gören kısmı ise internet kullanıcıları oluyor.
Ülkemizde ise internet omurgasının çoğuna Türk Telekom sahip ve neredeyse ülkenin her bölgesine internet altyapısı götürebildiler. Ancak bu altyapı bakır kablolama ile sınırlı ve fiber çalışmalarını da açıkladıklarına göre hızla yapıyorlar. Ne yazık ki bu çalışmaların ciddi bir şekilde yalnızca Türk Telekom tarafından yapıldığından sonuç olarak başarıya ulaşamıyoruz ve ülkemiz internet download ve upload hızlarında dipleri oynuyor. Ek olarak, ülkemiz dışında ise Türk Telekom 2011 yılında Avrupa’ya fiber altyapı götürerek bunu başaran ilk Türk şirketi oldu.
