Drupal 8 — Yenilenme Zamanı
Cennet vatanımda meydana gelen orman yangınlarının üzüntüsü içerisindeyim. Yanan güzelliklerin en kısa sürede eski hallerini alması dileğiyle.
Kurumlara ya da kişilere ait web sitelerinin de en büyük hikayesi, başlangıç sırasında çokça üzerine düşülmesi, tasarım ve içerik girişlerinin bazen aylar alması, ancak sonrasında baştaki ilginin azalması ve kendi kaderine terk edilmesi ile sonuçlanmasıdır.
Drupal 8, Symfony 3.x platformu üzerinde geliştirildi. Symfony 3.4'ün yaşam döngüsünün Kasım 2021'de sona erecek olması Drupal 8’in de yaşam döngüsünün sona ereceği anlamına geliyor. Drupal 7 daha önce çıkmış olmasına rağmen altyapısında Symfony kullanmadığı için desteği 2022 yılına kadar devam edecek. Drupal 10 ise 2022 yılında aramızda olacak.
Kullanılan Drupal versiyonlarının Ağustos ayının ilk haftasına göre dağılımını aşağıda görebilirsiniz. Bu bilgiye göre Drupal 5.x ve 6.x’in halen aktif olarak kullanıldığını bile görebiliyoruz. 8 milyarlık dünya nüfusu üzerinde elbette Drupal kullanan projeler bu sayılar ile sınırlı değildir. Versiyon gizleyen kod, yama veya donanımların kullanılması ile bu verilerin alınması engellenmiş olabilir.
Drupal 8'den 9'a geçiş için çok büyük problemlerin ortaya çıkmayacağı öngörülmektedir. Site içinde platformun sunduğu imkanları dışına çıkıp PHP üzerinde farklı geliştirmeler yapmadığınızı varsayalım. Yine bu geçiş çalışması içinde PHP versiyonunun da desteklenen bir versiyona yükseltilmesi önerilmektedir. Zaten kurumsal bir site ya da satış platformu kullanıyorsanız yaptığınız ya da yaptırdığınız zafiyet testlerinde PHP versiyonun eski olduğu ve güncellenmesi gerekliliği ortaya çıkacaktır.
Desteklenmeyen sürümler için bu adresi ziyaret edebilirsiniz.
Belki de kullanılan framework içindeki bu majör değişim, web siteleri için bir yenilenme fırsatı olabilir. Özellikle pandemi sırasında firmaların online satış platformlarına yönlenmesi ve fiziksel alışverişten daha çok sanal alışverişlerin yapılması, vitrinlerini halen online satışa geçirmemiş kuruluşlar için bir dijital dönüşüm projesi, belki de bir başarı hikayesi oluşturmak için son şanslar olabilir.
Neden Platform Güncellemesi Yapmalıyız?
Bir ürünün yaşam döngüsünün bitmesi (EOL) bu ürün için güncellemelerin yapılmayacağı (hata düzeltme — güvenlik güncellemeleri) ve yeni eklentilerin çıkarılmayacağı anlamına gelmektedir. Siber saldırganlar her geçen gün web sitelerine sızmak için uğraşırken ürün geliştiricileri de kendi uygulamaları üzerinde bu sızıntıları engellemek için çalışmakta ve çekirdek / eklenti güncellemeleri yayınlamaktadır.
Güncel versiyonları yayınlanmayan uygulama ya da işletim sistemlerini nasıl kullanmıyorsak yine aynı şekilde geliştirilmesi yapılmayan bu platformun da aktif olarak kullanılmaması ve güncel versiyon ile değişiminin yapılması gerekli olacaktır.
Versiyonların güncellenmemesi elbette bir seçenek değildir. Güvenlik güncellemeleri yapılmayan siteler mutlaka hedef olacaktır. Her hedef olan site sadece erişim sorunu ya da içeriklerin değiştirilmesi ile sadece kuruma ya da proje sahibine değil, sayfa kullanıcılarına da saldırıların yolunu açacaktır.
Güvenlik açıklarının kontrolü ve hangi tür açıkların olduğunu incelemek isterseniz aşağıdaki makaleye göz atabilirsiniz.
Geçiş İçin Ön Hazırlıklar Ne Olmalı ?
Zaman Ayırın ve Ertelemeyin
Yaşam döngülerini takip edip hedef odaklı saldırıların yapıldığı şu günlerde zorluk yaşamamak ve siber saldırılara maruz kalmamak için geçiş çalışmalarınıza zaman ayırın. “Benim sitemi nereden bulacaklar?” diyebilirsiniz. Ancak ufak yazılımlar ve web servisler ile bu bilgileri alabilmek oldukça mümkün.
İhtiyaç Analizi Çıkartın
Framework üzerinde yapacağınız değişim, sayfanızda kullandığınız tasarım (theme) ya da eklentilerin (module) değiştirilmesine sebep olabilir. Öncelikle kullandığınız eklentilerin gerekli olup olmadığını, gerekli ise güncel versiyonu ya da alternatifinin bulunup bulunmadığını araştırarak çalışmaya başlayabilirsiniz.
Güncel versiyonu olmayan modüllerde ortaya çıkan ihtiyaca göre modüllerin yazılması ya da gereksinimlerin değiştirilmesi gerekli olacaktır. Yeniden yazılması işlemlerinin ek maliyet getireceğini unutmamak gerekir. Özellikle Drupal 7.X den Drupal 9.X’e geçerken bu konu (geliştirme maliyeti) daha fazla ön plana çıkacaktır.
Dokümantasyon Oluşturun
Web sitesinin büyüklüğüne göre güncellemek ya da yeniden yapılandırılması konusunda bir karar verilmesi gerekli olabilir. Büyük bir yapıya sahipseniz geçiş öncesinde dokümantasyon hazırlamanız en önemli adımlardan biri olacaktır. (Entegrasyonlar — içerik tipleri — özel tasarımları vs.)
Web siteniz Drupal 7 ile oluşturuldu ise web sitenizin yaşı 10'un üzerinde olabilir. Daha yeni yaptırdıysanız tasarımcı ya da ajansınız ile görüşmeniz yerinde olacaktır.
Sağlıklı ve güncel kalın.
Kaynaklar:
