De Coöperatie betaalt mee aan je (crowd)funding

Over ons Matchingfonds

Door: Teun Gautier

Freelancers gaan in de toekomst een steeds groter deel van de journalistieke productie maken. Sinds enkele jaren, voornamelijk als gevolg van bezuinigingen, worden redacties teruggebracht tot rompredacties. De content betrekken ze van een groeiende groep zelfstandigen.

Waar die ontwikkeling lijkt ingegeven door armoede, zijn er ook inhoudelijke en professionele redenen voor het ontstaan van een nieuw ecosysteem van freelance journalisten.

Een vaste redacteur kan zich vaak niet specialiseren; op een krant- of tijdschriftredactie is er, uitzonderingen daargelaten, maar beperkt ruimte voor duurzaamheidsspecialisten, mode-, film- of zelfs economie-redacteuren. Bij de vaak veel kleinere online-redacties is zulke specialisatie al helemaal onmogelijk.

Zelfstandigen hebben in principe prima vooruitzichten, ook zakelijk

Omdat een zelfstandige meerdere klanten heeft kan hij of zij zich wel specialiseren en zijn of haar kennis daarmee beter en breder vermarkten. Daarnaast kunnen zelfstandigen in toenemende mate zichzelf publiceren via sites, social media of in online kiosken als Blendle via Reporters Online.

Zelfstandigen hebben dus in principe prima vooruitzichten, ook zakelijk. Maar in het belang van de toekomst van de journalistiek is het wel zaak om bij te dragen aan de zakelijke ondersteuning van deze vitale, duurzame en hoog-kwalitatieve groep freelancers.

Op 1 juni 2016 zal De Coöperatie formeel van start gaan. Ze zal journalistieke- en communicatiediensten aanbieden aan media- en marktpartijen. Ze zal verkoop- en operationele ondersteuning bieden aan haar leden. De Coöperatie zal uitgroeien naar een internationaal netwerk.

Matchingfonds

Een van de belangrijkste projecten van De Coöperatie is het collectief werven van fondsen voor journalistieke productie en onderzoek. Leden hoeven niet meer zelf achter fondsen aan, die zullen we centraal werven. De Coöperatie zal daarvoor een Matchingfonds oprichten, dat openstaat voor leden en niet-leden.

De opdracht van dit fonds is: het werven en beschikbaar maken van financiële middelen ter ondersteuning van journalistieke producties door freelance en onafhankelijke journalisten. Het fonds maakt gebruik van het netwerk en infrastructuur van De Coöperatie en het zal als Chinese muur fungeren tussen donoren en aanvragers. Journalisten zullen volstrekt onafhankelijk van donoren kunnen werken en publiceren.

Het fonds zal in juni 2016 worden opgericht als een stichting en gelden werven bij de overheid, het bedrijfsleven en foundations die media en journalistiek financieel ondersteunen, in Nederland en internationaal.

Het fonds zal, tenminste, de volgende aandachtsgebieden kennen en donoren kunnen hun eigen aandachtsgebieden kiezen. Ieder aandachtsgebied zal een eigen en gelimiteerd budget hebben:

• Politiek en maatschappij
• Duurzaamheid
• Economie
• Technologie en internet
• Minderheden
• Internationale ontwikkeling
• Corruptie
• De financiële wereld
• Innovatie
• Europa

Een probleem met veel bestaande fondsen is dat door de beoordelingsroutine de doorloop van een aanvraag niet alleen erg lang duurt, maar ook erg arbeidsintensief en dus kostbaar is. Voor individuele aanvragen is weinig ruimte.

Het Matchingfonds zal gelden die door de journalist zelf worden gegenereerd matchen (verdubbelen), of verveelvoudigen in bijzondere gevallen. De Coöperatie gaat, samen met Voordekunst.nl, ook crowdfunden waarbij het fonds de donaties direct zal matchen. Ook inkomsten uit (voor-)verkoop, eigen exploitatie of anderszins zal het fonds matchen.

De gedachte daarachter is dat het de eigen inzet van de journalist stimuleert en ondersteunt. Bovendien maakt het dat de beoordeling van de kwaliteit, haalbaarheid en noodzaak van een productie al vroeg in het proces grotendeels gedaan worden door anderen: het publiek, of externe endorsers los van het Matchingfonds. Dat stelt het fonds in staat om snel en tegen lage kosten geld beschikbaar te maken voor producties.

Het fonds zal in beginsel drie grootten van aanvragen honoreren:

• Tot € 1.000: een mogelijkheid tot verdieping bij specifieke artikelen;
• Tot € 2.500: voor dieper gravende stukken die ongeveer een maand werk kosten;
• Tot € 5.000: voor onderzoekstukken die twee maanden of meer werk vergen.

Werkuren (a € 35) en directe kosten komen in aanmerking voor een bijdrage.

De Coöperatie wil, uit principe, niemand verplichten lid te worden en zal sommige van haar diensten beschikbaar stellen aan alle freelancers. Dat geldt bijvoorbeeld voor het huren van werkplekken en voor dienstverlening rondom modelcontracten. Ook het Matchingfonds zal aanvragen van niet-leden aannemen.

Naar verwachting zullen we in het vierde kwartaal van 2016 de eerste uitkeringen kunnen doen

Niet-leden zullen daar echter een vergoeding van 10% voor betalen en hun aanvraag zal apart worden beoordeeld. Niet-leden kunnen geen gebruik maken van het matchen bij crowdfunding. Het fonds zal niet beschikbaar zijn voor redacteuren van mediabedrijven, tenzij het om een samenwerking met freelancers gaat.

Internationaal

De Coöperatie zal zich in een later stadium uitbreiden naar het buitenland en daar zullen we vergelijkbare fondsen oprichten. Buitenlandse vestigingen zullen onderdeel zijn van het netwerk, dat zo enige duizenden onafhankelijke journalisten kan krijgen.

Naar het voorbeeld van ICIJ ontstaat zo een onafhankelijk netwerk van journalisten met eigen budget en daarmee een transnationale journalistieke infrastructuur die tot op heden niet mogelijk was.

Met deze gebundelde journalistieke en financiële capaciteit kunnen we onderzoeken entameren die individuele mediabedrijven niet kunnen financieren. Wij denken daarbij bijvoorbeeld aan een groot internationaal onderzoek naar TTIP.

Donoren

Het fonds zal vier groepen donoren benaderen:

1. Het bedrijfsleven: in het kader van MVO, profilering of om inhoudelijke redenen is het steunen van de journalistiek door bedrijven denkbaar. Probleem is echter dat het bedrijfsleven de journalistiek niet direct kan steunen, omwille van de onafhankelijkheid. Het fonds, met de genoemde aandachtsgebieden, zal een rol spelen in het bewaken van de onafhankelijkheid.
2. De overheid: ook voor de overheid geldt dat zij journalisten niet direct kan steunen. Er is veel geld en intentie bij de overheid om de journalistiek te steunen, maar er zijn weinig mogelijkheden.
3. Foundations: veel directe en indirecte fondsen hebben journalistiek als belangrijk domein van hun activiteiten. Deels vanwege de onafhankelijkheid, maar ook vanwege de benodigde infrastructuur voor het behandelen en beoordelen van (kleinere) aanvragen, is het steunen van journalistieke productie een moeilijk begaanbaar pad.
4. Publieke en maatschappelijke organisaties zullen via de crowdfunding worden benaderd, net als uiteraard en vooral ook het algemene publiek.

Governance

Het fonds zal in juni 2016 worden opgericht, het bestuur installeren en ANBI status aanvragen. Naar verwachting zullen we in het vierde kwartaal van 2016 de eerste uitkeringen kunnen doen.

Het fonds zal een onafhankelijke stichtingsvorm kennen met een bestuur. In het bestuur zal een lid van De Coöperatie zitten en vier onafhankelijke leden. Het Matchingfonds zal de naam, het netwerk en kantoren van De Coöperatie gebruiken. De Coöperatie ontvangt daarvoor, en voor de werving van fondsen, een vergoeding van 5% van de inkomsten

De stichting zal een aparte boekhouding voeren en de beoordeling en toewijzing van aanvragen geheel zelfstandig doen.

Meer info: de eerstvolgende bijeenkomst van Coöperatie is op 25 mei, van 14.00 tot 16.00 in Den Haag. Hieronder klikken = aanmelden!

2e Informatiebijeenkomst De Coöperatie