The Grand Budapest Hotel

Wes Anderson slaat weer toe

In de proloog bekijkt een scoutingmeisje het standbeeld van een beroemd schrijver. We leren hem kennen via een flashback, waarin de schrijver als oude man recht in de camera vertelt over vroeger, toen hij als jongeman het Grand Budapest Hotel bezocht. Ondertussen richt zijn kleinzoon een speelgoedpistool op de kijker, terwijl opa verzekert dat zijn verhaal de waarheid is. In weer een flashback zien we The Grand Budapest, waar de schrijver in jonge gedaante Zero Moustafa ontmoet, een oude man die ooit als piccolo in het hotel begon. Van hem horen we het verhaal over The Grand Budapest, zijn merkwaardige beheerder en hoe het hotel in verval raakte. Kortom: je bent al gedesoriënteerd voordat The Grand Budapest Hotel goed en wel begonnen is.

Ook in het hoofdverhaal ligt het tempo hoog. Moordend hoog mag je wel zeggen, want één van de gasten van het Grand Budapest is omgebracht en Wes Anderson heeft een bomvol blik bekende acteurs opengetrokken om het zaakje uit te zoeken.

Rond de jaren 30 van de vorige eeuw was The Grand Budapest een zeer levendig, kitscherig hotel op de top van een besneeuwde berg waar rijke, eenzame en blonde mensen hun geld spendeerden. Het succes van het hotel is volledig te danken aan de beroemde beheerder Monsieur Gustave (Ralph Fiennes) en zijn hoogwaardige service die geen grenzen kent. Op een dag dient een nieuwe piccolo zich aan, Zero (Tony Revolori), die totaal overbodig is, maar mag blijven omdat hij de juiste instelling heeft.

Een probleem dient zich aan wanneer één van de vaste gasten, Madame D. (Tilda Swinton) komt te overlijden. Ze is vermoord. In haar testament laat ze Gustave een uiterst waardevol schilderij na. De familie van Madame D. bestaat uit cartooneske engerds die het als aasgieren hadden gemunt op dat schilderij. Met de besnorde zoon Dmitri (Adrien Brody) en zijn kwade handlanger Jopling (Willem Dafoe) voorop proberen ze het kunstwerk in handen te krijgen. Koste wat kost.

Fans van Wes Anderson gaan naar zijn films voor de perfecte symmetrie in de beelden, de poppenkastshots, de gekke setdecors, de pastelkleuren, het (steeds grotere) arsenaal bekende acteurs die bijna tot Andersons meubilair gerekend kunnen worden en, natuurlijk, de verhalen. Met The Grand Budapest Hotel vallen filmliefhebbers wederom met hun neus in de boter. Anderson weet zijn visuele perfectie nog een tikje te verbeteren en voegt een heel nieuwe dimensie toe: het aspect ratio verjongt samen met het verhaal. Hoe verder we teruggaan in de tijd, des te smaller de beeldverhouding is. Zo kijk je het overgrote deel van The Grand Budapest Hotel in formaat 4:3. Het veranderen gaat echter zo geleidelijk dat je het nauwelijks doorhebt.

De cast is een feest van herkenning. Iedereen die je verwacht is van de partij, van Jason Schwartzman tot Bill Murray en van Owen Wilson tot Edward Norton. Wes Anderson maakt er geen geheim van acteursvrienden in zijn films te stoppen, hoe klein de rol ook is. Hij vertelde ooit dat een film maken de enige manier is om elkaar te zien door drukke werkschema’s. Maar ook de nieuwkomers binnen het oeuvre van Anderson doen het bepaald niet onverdienstelijk. Tony Revolori is prima gecast als Zero en Ralph Fiennes speelt een onvergetelijke Monsieur Gustave.

Natuurlijk sluimert er wederom een dramatische ondertoon door de film, maar Wes Anderson focust dit maal op andere dingen. Zo is The Grand Budapest Hotel zijn grappigste en grofste film. Het gestolen schilderij wordt vervangen door een nogal expliciet ander werk en een kat wordt doodgegooid. Hilarisch is het einde van een achtervolging door een museum, waarbij de vluchtende man letterlijk een vingerlengte van zijn redding te kort komt.

Dankzij het verleggen van de focus is The Grand Budapest Hotel luchtiger en toegankelijker dan andere films van Anderson. Recensenten vergelijken deze film met Kuifje, wat qua mysterie en avontuur niet eens zo gek is.

Dat bomvolle intro vol flashbacks is er niet voor niets. Van Gustave op Zero, van Zero op schrijver, van schrijver op lezer. Voor allen speelde The Grand Budapest Hotel een belangrijke rol in het leven. Of het een gamechanger is in het leven van filmliefhebbers of van Wes Anderson zal blijken, maar The Grand Budapest Hotel behoort in elk geval tot het beste werk van de regisseur. En hoewel zijn stijl hem al jaren typeert, verveelt die nog geen moment. “He certainly maintained the illusion with remarkable grace”, zegt één van de personages in de film. Zo kijken we later misschien terug op het oeuvre van Wes Anderson, vol prachtig gestileerde illusies.