Papanek ve Agile Liderlik

Dün Michael Papanek’in verdiği “Agile Leadership and Resilient Teams” adlı bir online eğitim tamamladım. Oldukça kısa ve bu kısa sürede kullanılabileceğim hap bilgileri paylaşan bir hayli verimli bir eğitimdi. Kendime aldığım notları, yani paylaştıkça artan tatları da buraya bırakıyorum.

• Agile liderlik esas olarak “Strong” (güçlü) ve “Flexible” (esnek) olmalı. Bunun için, üzerinden milyonlarca arabanın geçebildiği sağlamlıktaki bir köprünün, esnekliği sayesinde çok güçlü rüzgarları da karşılayabilmesi örneği veriliyor. Fakat insanlar için bir ekleme yapılıyor, o da “Fair” yani adaletli olmak. Agile liderlik adaleti de kapsamalı. Eğitimde nasıl adil olunabileceğine dair küçük ipuçları da veriliyor.

• Agile liderlerin, liderlik ettiği ekiplerin stresi ve değişimi nasıl karşıladıklarını gözlemleyebilecekleri bir “Heat Curve” kullanımının oldukça üzerinde duruluyor. Türkçe’ye ısı eğrisi olarak çevrilebilir. Ekibi zorlayacak durum arttıkça, ekibin atılım yapma olasılığı arttığı gibi, tükenme olasılığı da artıyor. “Heat Curve”u kullanarak, takımları gözlemlemek bir hayli önemli. Stres, ekipler için hangi noktaya kadar tetikleyici bir unsur oluyor ve hangi noktadan sonra tüketici hale bürünüyor? Peki sizin ekiplerinizin “Heat Curve”ü sizce nasıl?

• Bir Agile lider için en önemli noktalardan biri KYP yani “Know Your People”. Ekiplerinizdeki insanları tanımak, bir lider olarak başarılı olabilmenin en önemli unsurlarından biri olarak görülüyor. Beraber çalıştığınız insanlar hangi geçmişlerden gelmiş, hayatlarındaki (hatta özel hayatlarındaki) zorluklar, mutluluklar neler? Papanek kendisinden bir örnek veriyor. İletişim problemi yaşadığı bir yöneticisi olmuş. Bu yöneticinin odasında, oğlunun hokey oynarken çekilmiş fotoğraflarını görüyor. Buradan muhabbeti açarak bir yakınlık kuruyor ve bu yakınlık iş süreçlerine direk yansıyor.

• Benim en sevdiğim nokta “ Positions vs. Interests”. Agile liderler, pozisyonlardan çok, amaçlara ve sebeplere odaklanmalı. Kendisinin de çok sevdiği bir portakal örneği var.

İki komşunun bahçelerinin tam ortasında bir portakal ağacı var ve üstü kapalı da olsa aralarında anlaşmışlar. Her sene, ağacın kendi bahçeleri tarafına düşen portakalları topluyorlar. Fakat bir sene tek bir portakal kalıyor ve tahmin edersiniz ki, tam da iki bahçenin ayrıldığı çizginin üstünde. İki taraf da o portakalı almak istiyor ve birbirlerini ikna etmeye çalışıyorlar. Sonuç olarak da portakalı yarıya bölüp paylaşıyorlar. Eve geldiklerinde, komşulardan biri eşine portakal suyu içebilmek için portakalı istediğini ve yarım portakalla bunu yapamayacağını söylüyor. Diğer komşu ise yine eşine, kek için tam bir portakal kabuğuna ihtiyacı olduğunu ve yine bunu yarım portakalla yapamayacağını söylüyor. Ve en önemlisi, her biri kaybetmemiş gibi hissediyor “…ama kazanmış da değiliz” diyor. Agile liderlik burada portakalı isteme sebeplerini ortaya çıkarıp, tek bir portakalla her iki tarafın da isteklerini tatmin etme yolunu açmalı ve “win-win” durumlar yaratmalı.

• Son nokta olarak, “Trust Formula”dan bahsetmek istiyorum. Papanek, güven duymanın bir başka deyişle güven oluşturmanın formülünü veriyor. Güvenin, istikrar ve niyetle doğru orantılı olarak artığını, öte yandan alınan risk ile de ters orantılı azaldığını anlatıyor. Bunu da çok güzel bir örnekle destekliyor.

Bir yere ilk defa arabanızı yıkatıyorsunuz. Daha önce o yer ile ilgili bir fikriniz olmadığından istikrar (consistency) puanı bir hayli düşük. İnsanların iyi niyetli ve tecrübeli olacaklarını düşünüyorsunuz ve arabanızı teslim etmek için güveniyorsunuz. Aynı zamanda olabilecek en kötü şey, arabanızın pis kalması ve yeteri kadar temizlenmemesi. Bir başka deyişle aldığınız risk bir hayli düşük.

Bu sebeple de güvenme eğiliminiz biraz daha yüksek. Şimdi de çocuğunuzu, birine ilk defa bakması için bıraktığınız durumu düşünün. İlk seferde yine istikrar puanı düşük. Bakıcının iyi niyetli veya tecrübeli olduğunu düşünüyorsunuz. Öte yandan burada alınan risk, ortada çocuğunuz olduğu için çok daha büyük. Bu sebeple güvenme eğiliminiz daha düşük.

Agile liderler, güven ortamı oluştururken bu formüle dikkat etmeliler. İstikrarlı ve iyi niyetli olmaları önemli olduğu kadar, riskli durumları da minimize etmeye çalışmaları güvenilir liderler olabilmeleri için bir hayli önemli.

Benim “Agile Leadership and Resilient Teams” eğitiminden aldığım notlar bunlardı. Umarım sizin de güle güle kullanacağımız hap bilgileriniz ve örnekleriniz olmuştur.