Psikolojik Desteğe İhtiyacım Olduğunu Nasıl Anlarım?

İllüstrasyon: Melike Çıtak. 16 Eylül 2020.

Psikolojik desteğe ihtiyaç duymak için psikolojik bir rahatsızlığa sahip olmaya gerek yok…

Psikolojik destek almak toplum tarafından zaman zaman yadırganabiliyor. Fiziksel sağlığımız gibi zihinsel sağlığımız da yaşam kalitemizi etkilemesine rağmen destek alma talebi gereksiz bulunabiliyor. Destek almaya sadece psikolojik rahatsızlıklara sahip olanların ihtiyacı olduğu düşünülebiliyor. Bilinenin aksine herkes zaman zaman psikolojik desteğe ihtiyaç duyabilir. Psikolojik destek yalnız çözemediğimiz bir takım problemleri çözmek için aldığımız bir hizmettir.

Öte yandan böyle bir desteğe ihtiyaç duyulduğunu anlamanın zor olduğu bir gerçek. Fiziksel problemler yaşadığımızda vücudumuzun verdiği acı sinyali yoluyla bir sıkıntı olduğunu anlayabiliyoruz. Fakat söz konusu zihinsel sağlığımız olduğunda ne zaman bir uzmana danışmamız gerektiğini anlamamız zor olabiliyor. Peki, psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğumuzu nasıl anlarız?

1) Üzgünlüğüm, Kızgınlığım, Umutsuzluğum Geçmiyor

Üzgünlük, kızgınlık ya da umutsuzluk hissinin bir türlü üzerinizden atamamak psikolojik destek almanızın iyi bir fikir olduğunun göstergesi olabilir. Bununla beraber normalinden az ya da fazla uyuyorsanız, ailenizle ya da arkadaşlarınızla geçirdiğiniz vakitlerde azalmalar varsa bu bir işaret olabilir. Bir süredir geleceğe karşı umutsuz bakarak hayatınızın değerini sorgulamak da psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuzun göstergelerinden biri sayılabilir.

2) Sevdiğim Şeyleri Yapamıyorum

Sevdiğiniz şeyleri yapma oranınız azalmaya mı başladı? Bir süredir sevdiğiniz şeyleri yapamıyor olmanız destek almanız için yeterli bir sebep olabilir. Çok isteseniz de sevdiğiniz aktiviteleri yapma gücünü kendinizde bulamıyor olabilirsiniz. Bu sizin problemli olduğunuz anlamına gelmez. Yaşadığınız bir olay sizi etkilemiş ya da farklı sebeplerden isteksizlik yaşıyor olabilirsiniz. Bu durum bir süredir devam ediyorsa bir uzmana danışmak sizi daha iyi hissettirecektir.

3) Yaşadığım Bir Olaydan Etkilendim

Yaşadığınız bir olayın etkisinden çıkamıyor musunuz? Yaşadığınız olayın sürekli aklınıza gelmesi, örneğin yalnız olduğunuzda aynı olayı tekrar tekrar düşünürken kendinizi bulmanız desteğe ihtiyaç duyduğunuzun göstergesi olabilir. Olay yaşanmış ve bitmiş olsa bile sizin hala etkisinden çıkamamış olmanız sizi güçsüz kılmaz. Olayın büyüklüğü ya da küçüklüğü de destek alma ihtiyacınızı engellememelidir. Önemli olan olayın sizde bıraktığı etkidir. Herkes ara sıra çıkmaz sokağa girmiş gibi hissederek bazı olayları atlatmakta zorluk çekebilir. Böyle bir durumda destek almanın büyük faydasını göreceksinizdir.

4) Benim için Önemli Olan Bir Şeyi ya da Birisini Kaybettim

Hayatınızda önemli bir yere sahip olan birisini ya da bir şeyi kaybettiğiniz zaman destek almak etkili olabilir. Ancak bu hassas bir konu. Kayıplara verilen tepkiler normaldir. Burada alınacak olan destek kendini ifade etmekten yanadır. Eğer bu kayıp sürecinde kendinizi yakınlarınıza ifade etmek zor geliyorsa anlaşılmadığınızı hissediyorsanız destek almak iyi bir fikir olabilir. Ya da uzun süredir devam eden günlük hayatınızdaki eylemlerinizi yapmanıza engel olan bir yas süreci varsa destek almanız faydalı olabilir. Daha önce hayatınızda etkisi olan birisinin ya da bir şeyin artık olmaması durumunu kabullenmesi zor geliyor olabilir. Ayrılık, boşanma, ölüm, iş kaybetmek gibi konular hassas konulardır. Böyle bir dönem geçiriyorsanız ve baş etmekte zorlanıyorsanız destek almanız etkili olacaktır.

5) İlişkilerimde Zorlanıyorum

Ailenizle, arkadaşınızla ya da sevgilinizle yaşadığınız problemleri çözmekte zorlanıyorsanız psikolojik destek çözümünüz olabilir. Kişiler arası problemleri çözmek bazen görüldüğü kadar kolay olmayabilir. Bir başkasının düşünceleri sizden farklı olduğu için fikir ayrılıkları oluşabilir. Kendinizi ifade etmekte zorlanıyor olabilirsiniz ya da sizi anlamadıklarını düşünebilirsiniz. Psikolojik destek bireylerle olan ilişkilerimizi de düzene sokmak için etkili bir yöntemdir. Üstelik aile ve çift terapisi gibi birden fazla bireyle çalışılan terapiler yoluyla bu problemleri interaktif yollarla da çözebilirsiniz.

10 Soruluk Kontrol Listesi

Aşağıdaki kontrol listesi destek almanın sizin için verimli olup olmayacağına karar vermenizi kolaylaştıracaktır. Evet cevabını yalnızca bir iki madde için bile vermeniz destek almanın size iyi geleceğini göstermeye yeterli olabilir.

1. Ne yaparsam yapayım düşüncelerimi veya tavırlarımı değiştirme çabalarım işe yaramıyor mu?
2. Günlük işleyişimi etkileyen anksiyete, depresyon veya diğer olumsuz duygularla mücadele etmeye devam ediyor muyum?
3. Geri adım atıp kendi düşüncelerimi inceleyebilir miyim, yoksa başka birinin bakış açısına sahip olmanın faydası olur mu?
4. Düşüncelerimi ve davranışlarımı değiştirmek için sebat etmek yerine çok kolay pes ediyor muyum?
5. Etrafımdaki beni iyi tanıyanlar bana "biriyle konuşmamın” faydalı olacağını mı söylüyor?
6. Endişeler gün içinde uyumayı veya etkili bir şekilde çalışmayı zorlaştırıyor mu?
7. Korku veya endişeye sebep olan durumlardan kaçıyor muyum?
8. Davranışım ilişkilerimi olumsuz şekilde etkiliyor mu?
9. Kendi başıma değişiklik yapmakta veya bunlara bağlı kalmakta zorlanıyor muyum?
10. Tek başıma baş etmektense bir profesyonelle daha verimli bir yol izleyebilir miyim?

Psikolog Zeynep Bengisu Çetin