Een beeld zegt meer dan 1000 woorden

Hoe breng je informatievisualisatie over bij je lezer?

Damien Dijksman
6 min readFeb 2, 2019

Keywords: informatievisualisatie, informatie, Edward Tufte, overzicht, lezers, visualisaties, representatie, overbrengen

Informatie overbrengen op een manier waarop je lezers het begrijpen wordt steeds belangrijker. Dit komt omdat je te maken heb met lezers die verschillende talen spreken en ook een beperkte tijd hebben.[1. Evelien Beart 2017]Hierbij wil jij als ontwerper alleen belangrijke en relevante informatie overbrengen. Dit wil je doen door zo min mogelijk woorden te gebruiken en deze te vervangen door visualisaties die jouw informatie ondersteunen. In dit artikel leg ik uit hoe je informatie kan overbrengen door je lezers door middel van visualisaties waarbij woorden nauwelijks een rol spelen[1. Evelien Beart 2017].

Aantal voorbeelden van informatievisualisatie

Vorig jaar raakte ik geïnspireerd door informatievisualisatie doordat ik veel bezig was met het visueel inzichtelijk maken van informatie en deze over te brengen op mijn lezers. In plaats van dat ik bezig was met het schrijven van samenvattingen die het onderwerp ondersteunen, richtte ik mij meer op de visuele representatie van informatie. Maar doordat ik geen methode kon vinden die mijn werkwijze kon ondersteunen ben ik onderzoek gaan doen hoe andere ontwerpers dit doen. Hierbij ben ik vooral gaan kijken hoe de grootste informatieontwerper Edward Tufte te werk gaat. Zijn werk wordt ook wel gezien als het pareltje op het gebied van informatievisualisatie.

Edward Tufte is de pionier op gebied van informatievisualisatie en wordt gezien als de grootvader van dit vak. Hij heeft vele boeken uitgebracht waarbij hij zijn werkmethodes deelt met zijn lezers. Wat zijn ontwerpen zo bijzonder maakt is dat hij alle informatie gepresenteerd wordt op een enkel papier. Hierbij maakt hij gebruik van visualisaties die het onderwerp ondersteunen. Daarbij hebben ze altijd een functie en komt visuele representatie op de achtergrond te staan zonder dat dit duidelijk aan het licht komt. Ook is er binnen zijn ontwerpen ruimte om zelf verbanden te leggen. [4. Jason Lankow, 2012] Ontwerpers zouden deze methode moeten beheersen als zij informatie willen presenteren op een visuele manier waarbij taal nauwelijks een rol speelt en een beperkte tijd is om deze over te brengen.

Edward Tufte meest bekroonde werk: de optocht van napoleon op enkel canvas gepresenteerd.

De rol die de ontwerpmethode binnen het ontwerpproces heeft, is dat het onderzoek op een andere manier wordt gepresenteerd. Hierdoor wordt het onderzoek gerealiseerd. Ook komen inzichten duidelijker naar boven. Door visualisaties zullen belangrijke inzichten er duidelijker uitspringen en zal er een beter verschil zijn tussen relevante en minder relevante inzichten.

Voorbeeld van verschil tussen informatie door gebruik van stippen

De ontwerper Edward Tufte heeft de ontwerpmethode datavisualisatie in vijf stappen opgedeeld. Deze vijf stappen hoeven niet in deze volgorde worden uitgevoerd die hier onder genoemd worden. Maar ze moeten wel allemaal gedaan worden om een duidelijke informatievisualisatie te ontwerpen. Deze methode kan uitgevoerd worden op zowel papier als op het digitale scherm maar heeft de voorkeur om eerst uitgevoerd te worden op papier. Dit komt omdat je daar de keuze hebt om makkelijk veranderingen aan te brengen. De vijf stappen zullen hieronder verder toegelicht worden.

Laat al je informatie zien

Om een duidelijk beeld te krijgen van jouw informatie is het belangrijk dat je de inzichten die je verzameld hebt ook allemaal terug laat komen in je ontwerp. Hierdoor kan je een beter beeld creeeren tussen relevante en minder relevante informatie.

Laat chartjunk zoveel mogelijk weg

Chartjunk zijn de getallen en lijnen die zorgen voor een beter beeld bij onder andere grafieken. Deze worden toegepast om een duidelijke maat aan te geven, maar wordt vaak op een verkeerde manier ingezet. Dat zorgt niet voor ondersteuning van je informatie maar juist voor verwarring. Daarom is het belangrijk dat je chartjunk subtiel inzet en alleen gebruikt als het zorgt voor meewaarde in je ontwerp.

Maak goed gebruik van kleur

Informatie kan je op verschillende manieren visualiseren. Maar daarbij is het belangrijk dat je de juiste kleur toepast. Je moet aan relevante informatie binnen je ontwerp een andere kleur geven dan aan minder relevante informatie. Daardoor zorg je niet alleen dat het oog van de lezer gestuurd word, maar laat je zien waar de aandacht ligt en komen belangrijke inzichten ook sterker uit de verf.[2. Edward Tufte ,2002]Hierbij wordt de voorkeur gegeven om vooral kleuren te gebruiken die de informatie binnen je ontwerp ondersteunen, zoals bijvoorbeeld blauw voor representatie van kou.

Minimaal gebruik van inkt

Door gebruik te maken van visualisaties wil je dat deze zo goed mogelijk naar voren komen. Maar hierdoor kan je er ook voor zorgen dat je visualisaties gaat gebruiken die te veel ruimte in beslag nemen of ze ondersteunen deze niet. Daarom is het altijd belangrijk dat ze functioneel zijn. Functionaliteit is belangrijker dan de visuele representatie ervan. Denk altijd wat je wilt overbrengen bij je lezer en leg daar ook de kracht van je visualisatie neer.

Maak gebruik van multifunctionele visualisaties

Door gebruik te maken van visualisaties met een multifunctionele betekenis zorg je er niet alleen voor dat er minimaal gebruik word gemaakt van inkt, maar geef je de ze ook een diepere betekenis. Hierdoor zullen lezers ook sneller in staat zijn verbanden te leggen en geef je een extra niveau aan je ontwerp.[2. Edward Tufte ,2002]

Als je datavisualisaties gaat ontwerpen aan de hand van deze vijf stappen kan je informatie presenteren op een visuele manier waarbij woorden nauwelijks een rol spelen.

Discussie

Tijdens de workshop heb ik deze methode toegepast bij mijn deelnemers. Bij de uitvoering kwam naar voren dat de stappen van deze ontwerpmethode niet makkelijk waren om toe te passen. Dit kwam omdat de stappen soms complex en moeilijk waren om in de praktijk te brengen. Om deze methode naar je eigen hand te krijgen moet je deze vaker herhalen. Een belangrijk inzicht die naar voren kwam tijdens de workshop is dat de meeste deelnemers hoge getallen automatisch zien als het belangrijkste inzicht van de gegeven informatie. Hierbij wordt nauwelijks meer rekening gehouden met de andere gegeven informatie. Het gevolg ervan is dat de eerste stap van de ontwerpmethode “laat al je informatie zien” niet duidelijk tot zijn recht komt. Verder kwam tijdens workshop naar voren dat het gebruik van multifunctionele visualisaties bij drie van de vier deelnemers juist werd toegepast. Dit kwam door de beperkte ruimte waar ze hun visualisaties op konden ontwerpen en bewust hiermee om moesten gaan.

Conclusie

De manier waarop we informatie overbrengen bij de lezer is veranderd. We gaan steeds meer kijken hoe we visualisaties kunnen gebruiken om ze over te brengen bij de lezer. Je wilt ze informeren en dat het liefst in een oogopslag. Deze ontwerpmethode helpt je om de lezer te informeren door meer gebruik te maken van visualisaties en minder gebruik van woorden. Want een beeld zegt meer dan 1000 woorden.

Summary

Words, graphic and tables are all different visuals with a singe goal: they are used for presentation of information that you have found in your research.The five principles that are used to make a great datavisual wil be explained here. Show al data and reveal the data at several levels, avoid chartjunk and make use from white paces, make good use of colour and don’t use to much colours, minimise inkt and make use of multifunctional visuals and at last show all data variation, and not only design variation that are not telling the context. These principles are used to make your presentation of information understandable for your readers.

Evelien B. , 2017, Brandnewjourney, brandnewjourney.nl/ visuele-content Geraadpleegd op 31–01–2018

2. Edward T. , 2002, The Visual Display of Quantitaitive Infor- mation, http://www.humanities.ufl.edu/pdf/tufte-aesthe- tics_and_technique.pdf, Geraadpleegd op 31–01–2018

3. Edward T. 2011, Envisioning Information, https://wikileaks. org/gifiles/attach/158/158881_Tufte%20-%20EnvisioningIn- formation.pdf, Geraadpleegd op 31–01–2018

4. Jason L. / Josh R. / Ross C. , 2012, The power of Visual Strotytelling , https://books.google.nl/bookshl=nl&lr=&id=x- 7tLPkYQBxoC&oi=fnd&pg=PT6&dq=infographics&ots=kg- HEmmQ47J&sig=BbrLbJYaBZCfZbHuzoSeOOjihvM#v=o- nepage&q=infographics&f=false, Geraadpleegd op 01–08–2018

--

--