อ่าน ‘วิกฤตขาดแคลน Semiconductor’ ผ่านสงครามรัสเซียบุกยูเครน :
ทำไมวิกฤตนี้กลายเป็นประเด็นสำคัญระดับโลก และยิ่งทวีคูณในสงครามรัสเซียบุกยูเครน
by Supharada Jundok | DevFinite Solutionts Team
บทความนี้ถูกเกลาภาษาและเพิ่มเติมข้อมูลสำคัญให้ครบถ้วนจากเธรดในทวิตเตอร์ของผู้เรียบเรียงเอง เพื่อให้อ่านง่ายและได้ข้อมูลครบถ้วนจากสถานการณ์วิกฤตเซมิคอนดัคเตอร์ปัจจุบัน
⏳ ตอนนี้เกิดอะไรขึ้น?
-เซมิคอนดัคเตอร์คือสินค้าขายดีที่สุดลำดับที่ 4 ของโลก ปี 2021
- ก่อนสงครามเริ่ม เซมิคอนดัคเตอร์กำลังขาดแคลนอย่างหนักทั่วโลก
- ปัจจุบันในภาวะสงครามยิ่งส่งผลกระทบขาดตลาดทั่วโลกมากขึ้น
- นีออนเป็นหนึ่งทรัพยากรสำคัญในการผลิตเซมิคอนดัคเตอร์
- ยูเครน(ก่อนสงคราม)คือผู้ส่งออกก๊าซนีออนเกือบ 70% ทั่วโลก
- ยูเครนส่งออกก๊าซนีออนให้อเมริกาทำชิปเซมิคอนดัคเตอร์ถึง90%
Semiconductor คืออะไร?
ตามความเข้าใจง่ายๆมันคือ ‘สารกึ่งตัวนำ หรือสื่อไฟฟ้าก้ำกึ่งระหว่างโลหะกับอโลหะ หรือฉนวน’ ซึ่งเป็นกระดูกสันหลังต่อการทำงานอุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ และใช้เป็นชิปสำคัญการผลิตอุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ด้วย ยกตัวอย่างสิ่งของรอบตัวเรา เช่น โทรศัพท์มือถือ ทีวี คอมพิวเตอร์ จนไปถึงถูกใช้ยังอุตสาหกรรมการผลิตระดับใหญ่ขึ้น เช่น เครื่องมือแพทย์สมัยใหม่ รถยนต์ รถยนต์ไฟฟ้า การขุดเจาะน้ำมัน เป็นต้น
💬 เซมิคอนดักเตอร์คืออะไร ?
💬 Semiconductors in everyday life
💬 Visualizing The Global Semiconductor Supply Chain
⭕ก๊าซนีออนเกี่ยวข้องอะไรกับ Semiconductor ?
ผู้ผลิตชิปใช้เลเซอร์แกะสลักรูปแบบวงจรไฮเปอร์ไฟน์ลงบนแผ่นเวเฟอร์ซิลิคอน
ตัวเลเซอร์ทำงานโดยกระตุ้นอะตอมของก๊าซเพื่อสร้างแสงในช่วงความยาวคลื่นที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งนีออนมักประกอบด้วยก๊าซในเลเซอร์ถึง 95% หรือมากกว่า (แต่ก๊าซนีออนต้องได้รับการขัดเกลาให้มีความบริสุทธิ์ 99.999% เพื่อผลิตชิป)
จากภาพข้างล่างจะเห็นได้ว่านีออนถูกนำไปผลิตเซมิคอนดัคเตอร์มากที่สุด
⭕ สถานการณ์วิกฤตก่อนหน้า
ปัจจัยหลักก่อให้เกิดปัญหาเซมิคอนดัคเตอร์ขาดตลาดก่อนหน้า สามารถสรุปจากบทความ ‘ชิปหาย’ วิกฤตชิป ‘ขาดแคลน’ ที่สั่นคลอนอุตสาหกรรมรถยนต์และเทคโนโลยีโลก ทางออกอยู่ที่ไหน ใน The Standard ได้ว่า
- การระบาดโควิดทำให้ผู้ผลิตอุตสาหกรรมรถยนต์และอิเลคทรอนิกส์แย่งซัพพลาย
- เกิดจากความต้องการที่สูงขึ้นจากอุตสาหกรรมสมาร์ทโฟน(โดยเฉพาะ 5G)
- การกักตุนชิปเซมิคอนดัคเตอร์จากบริษัทจีน
💬 ‘ชิปหาย’ วิกฤตชิป ‘ขาดแคลน’ ที่สั่นคลอนอุตสาหกรรมรถยนต์และเทคโนโลยีโลก ทางออกอยู่ที่ไหน
⭕ สถานการณ์ปัจจุบัน
ถึงแม้ทั่วโลกกำลังขาดแคลนเซมิคอนดัคเตอร์อย่างหนัก แต่ยิ่งส่งผลให้ชิปขายดียิ่งขึ้น ต้นปีนี้ทุบสถิติมากกว่าเดิมถึง 26.2%
อ้างอิงจากบทความ ‘ชิป’ ยิ่งขาดตลาด ยิ่งขายดี ปี 2021 ทำสถิติใหม่ จาก M report เว็บไซต์ในไทยรายงานว่า ‘เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2022 ที่ผ่านมา Semiconductor Industry Association (SIA) เปิดเผยรายงานยอดขายชิปเซมิคอนดักเตอร์ทั่วโลก ประจำปี 2021 ปิดที่ 1.15 ล้านล้านหน่วย คิดเป็นมูลค่า 555,900 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 26.2% จากปีก่อนหน้า โดยเป็นปีที่ทำตัวเลขยอดขายสูงสุดนับตั้งแต่เริ่มบันทึกสถิติ หรือตั้งแต่ปี 2006’
ตอนนี้แหล่งผลิตชิปที่ทั้งโลกล้วนจับตามองอยู่ที่ไต้หวัน บริษัท TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company, Limited) แหล่งผลิตชิปรายใหญ่ที่สุดในไต้หวันและโลก
⭕ ยูเครน รัสเซีย ไต้หวันและอเมริกา
เกี่ยวข้องกันยังไงในวิกฤตนี้?
อดีตยูเครนและรัสเซีย
สมัยยังเป็นสหภาพโซเวียต ทางโซเวียตทุ่มเงินมหาศาลต่อ(โครงการ)ดักจับก๊าซนีออน เอกสารสำคัญจากเยอรมันปี 2018 อธิบายไว้ว่า ‘เพื่อใช้ในการป้องกันขีปนาวุธและถูกโจมตีทางดาวเทียม’
หลังจากการล่มสลายสหภาพโซเวียต โรงงานเหล็กและหน่วยงานทางอวกาศได้ปิดตัวลง รัสเซียและยูเครนเริ่มเข้าครอบครองส่วนแบ่งทางการตลาดก๊าซนีออนมากขึ้น
ศักยภาพยูเครน
ตอนนี้ยูเครนมีศักยภาพในการส่งออกก๊าซนีออนกว่า 70%ทั่วโลก โดยเฉพาะบริษัทในเมือง Odessa ที่เป็นผู้ส่งออกนีออนถึง 65% ของโลก
เหตุการณ์ผนวกดินแดนไครเมียร์ ปี 2014
หลังจากถูกผนวกดินแดนแหลมไครเมียร์เข้ากับรัสเซีย ความต้องการขายนีออนลดน้อยลงส่วนทางกับราคาที่ทะยานสูงจนน่าตกใจ
เมื่อรัสเซียบุกรุกยูเครน
ราคานีออนในตลาดสูงขึ้นจากเดิม 10 เท่า หลังจากรัสเซียบุกรุก บางบริษัทเริ่มลดการใช้นีออน ผู้เชี่ยวชาญคาดว่าโรงงานผลิตชิปที่ญี่ปุ่นและหลายแห่งใกล้ปิดตัวลงทุกที (อ่านได้ที่นี่)
ต่อมาไต้หวันประกาศเข้าร่วมคว่ำบาตรรัสเซียร่วมกับหลายประเทศทั่วโลก ส่งผลร้ายต่ออุตสาหกรรมรัสเซียที่ไม่สามารถเข้าถึงเซมิคอนดัคเตอร์ที่มีคุณภาพจากไต้หวัน
วันที่ 2 มีนาคม 2565 Intel และ AMD ระงับการขายชิปให้รัสเซีย
ส่งผลร้ายหนักต่อการทหารและเศรษฐกิจรัสเซีย เพราะเซมิคอนดัคเตอร์สามารถนำไปผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์ทันสมัยได้
แน่นอนว่ารัสเซียต้องพึ่งพาเซมิคอนดัคเตอร์ที่ผลิตขึ้นเองและมาจากจีน
ซึ่งทั้งสองคุณภาพต่ำและไม่เหมาะใช้ทางการทหาร
IDC กล่าวไว้เองว่าเซมิคอนดัคเตอร์จีนยังห่างชั้นมากถ้าเทียบจากไต้หวัน
💬 Taiwan says to join democratic countries to sanction Russia over invasion of Ukraine
💬 China is still ‘three or four generations’ away from developing latest semiconductor tech, IDC says
💬 If Ukraine’s neon exports flag, the chip shortage will get worse
ส่วนอเมริกาได้รับผลกกระทบที่เคยนำเข้านีออนจากยูเครนถึง 90% เพื่อนำมาทำชิปเซมิคอนดัคเตอร์ของตัวเองโดยเฉพาะ
[เพิ่มเติม]
ไม่ใช่แค่นีออนเท่านั้น..
แต่แพลเลเดียมก็ตกอยู่ในที่นั่งลำบาก!
แพลเลเดียมถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ เช่นทำฮาร์ดดิสก์ และเซมิคอนดัคเตอร์ ตัวเก็บประจุเซรามิกหลายชั้น เป็นต้น
ถึงแม้ยูเครนจะตกที่นั่งลำบากในสถานการณ์การส่งออกนีออน แต่รายได้รัสเซียจากการเป็นผู้จัดหาแพลเลเดียม(palladium)กำลังกระท่อนกระแท่นลงเช่นเดียวกัน
เพราะรัสเซียคือผู้ส่งออกรายใหญ่ 30% ที่ลำดับที่สองของโลก (รองลงมากจากแอฟริกาใต้ที่ส่งออกแพลเลเดียมถึง 40%)
ส่วนอเมริกาผลิตแค่ 4.7% หรือเกือบ 5% เท่านั้น เพราะฉะนั้นราคาธาตุตัวนี้จึงสูงขึ้น
//แพลเลเดียมเป็นที่จดจำจากปีก่อน เพราะข่าวมันราคาแพงกว่าทอง!
SIA แถลงการณ์ว่าอย่าเพิ่งตกใจไป!
อุปสรรคในการส่งออกนีออนทำให้ SIA(the Semiconductor Industry Association: แปลตามตัวง่ายๆคือ สมาคมอุตสาหกรรมเซมิคอนดัคเตอร์) ออกแถลงการณ์ว่า
“อุตสาหกรรมเซมิคอนดัคเตอร์มีความหลากหลายของตัววัสดุและก๊าซที่ใช้เป็นหลัก” และวิกฤตในยูเครนไม่ก่อความเสี่ยงให้หยุดชะงักในการผลิต “ทันที”
แต่ผู้ผลิตหน่วยความจำชิปหลายรายสามารถเก็บนีออนไว้ได้ประมาณแปดสัปดาห์ ตามที่นักวิเคราะห์ Peter Lee จาก Citi Research รายงาน
จากข้างบน เราสามารถสรุปได้ว่าตัวนีออนสามารถอยู่ได้ถึงแปดสัปดาห์
ส่วนในอนาคตจากนั้นอาจมีการปรับเปลี่ยนก๊าซและวัสดุที่ใช้ผลิตตามที SIA แถลงการณ์ไว้
⭕ภัยสงครามทำให้เทคโนโลยีหยุดชะงัก
ท่ามกลางการพัฒนาของโลกเทคโนโลยีปัจจุบัน กลับถูกทำให้หยุดชะงักลงจากสงครามระหว่างประเทศปะทุขึ้น แม้โลกใบนี้มีวิวัฒนาการก้าวกระโดด โดยเฉพาะวิทยาการทางวิทยาศาสตร์ที่กำลังรุ่งโรจน์เพื่อปูทางความสะดวกสบายแก่เราในวันข้างหน้า เพียงเพราะความทะเยอทะยานเกินจะจินตนาการของมนุษย์บางกลุ่มกำลังขัดขวางวิทยาการเหล่านั้น
ถึงแม้ครั้งนี้ SIA จะออกแถลงการณ์ว่าไม่ต้องเป็นห่วงวิกฤตการส่งออกนีออนในยูเครน แต่การจับตามองสงครามการพยายามรุกรานครั้งนี้ในหลากมิติอาจะทำให้เราได้บทเรียนที่มากขึ้นจากเมื่อวาน
Reference
(เรียบเรียงและแปลจาก)
ความหมายและการนำเซมิคอนดัคเตอร์ไปใช้
💬 [1] EFSociety (2011),เซมิคอนดักเตอร์คืออะไร ?
💬 [2] Hitashi-hightech, Semiconductors in everyday life
💬 [3] Omri Wallach, Visual capitalist.com (2021), Visualizing The Global Semiconductor Supply Chain **แนะนำ**
(เพราะอ่านเข้าใจง่าย)
💬 [4] Li Ling, Yicai News and lwxsd.com(2022), Ukraine accounts for 70% of the world’s neon production! Regional friction or push up the cost of chip industry chain
สถานการณ์อดีตและปัจจุบัน
💬 [5] ปณชัย อารีเพิ่มพร, thestandard.co(2021), ‘ชิปหาย’ วิกฤตชิป ‘ขาดแคลน’ ที่สั่นคลอนอุตสาหกรรมรถยนต์และเทคโนโลยีโลก ทางออกอยู่ที่ไหน
💬[6] OverclockZoneTV (2021), ชิปอาจขาดตลาดยาวๆหาก TSMC ได้รับผลกระทบจากโควิด
ภาวะสงคราม-แถลงการณ์จากSIA (รูปภาพประกอบและแปลข้อมูลจากเว็บ)
💬 [7]Bruce Rayner, EPS news(2022), Chip Materials at Risk as Russia Invades Ukraine
💬 [8]Reuters(2022), Taiwan says to join democratic countries to sanction Russia over invasion of Ukraine
💬 [9] Saheli Roy Choudhury, CNBC(2022), China is still ‘three or four generations’ away from developing latest semiconductor tech, IDC says
💬 [10] Samanth Subramanian, quartz(2022), If Ukraine’s neon exports flag, the chip shortage will get worse
💬 [11] Tae Kim, The Washington Post(2022), Chipmakers Need a Supply Chain That Avoids Ukraine
💬 [12] Joanne Chiao, Trendforce(2022), Ukrainian-Russian Conflict Affects Semiconductor Gas Supply and May Cause Rise in Chip Production Costs, Says TrendForce
💬 [13] สำนักข่าวอินโฟเควสท์(2022), สงครามรัสเซีย-ยูเครนอาจกระทบปริมาณวัตถุดิบ ซ้ำเติมปัญหาชิปขาดตลาดโลก
💬 [14] Alexandra Alper and Karen Freifeld, Reuters(2022), Russia could hit U.S. chip industry, White House warns
💬 [15] จตุรวิทย์ เครือวาณิชกิจ, baertai(2022), Intel-AMD ผู้ผลิตชิปยักษ์ใหญ่ประกาศระงับการขายให้กับรัสเซีย
เว็บไซต์แนะนำให้อ่าน:
หมายเหตุ: อย่าตกใจถ้าพบเธรดหัวข้อนี้ในทวิตเตอร์ เพราะคนเขียนเดียวกัน
[อ่านบทความอื่นๆ >> here ]
