Fotoğrafta Diyaframı Ustaca Kullanmak

Hasan Kasapoğlu
Dijital Kafalı Öğretmen
3 min readFeb 17, 2020
Photo by eberhard grossgasteiger on Unsplash

Selam sevgili fotoğraf insanları, bu yazımda hem estetik anlamda iyi fotoğrafa, hem de iletişim anlamında etkili fotoğrafa giden yolda önemli bir araçtan yani diyaframdan kısaca bahsedeceğim.

Günümüz tam bir görsel bombardıman çağı. Bir çok uygulama aracılığıyla gözlerimizin önünden yüzlerce fotoğraf akıp gidiyor. Bazılarına daha bir heyecanla bakıyoruz. Tarif edemediğimiz bişeyler bizi fotoğrafa daha uzun bakmaya zorluyor. Bu süreçte tabi bir çok eylemin etkisi var ama diyaframın doğru ve etkili kullanımı oldukça önemli.

İyi Fotoğrafa Giden Yolda Diyaframın Önemi

Hasan Kasapoğlu / Uludağ — 2007 (Dia Tarama)

İyi fotoğrafa giden yolda temel noktalar:

  • Makineni tanı.
  • Işığa dikkat et.
  • Kompozisyona dikkat et.
  • Bol bol ustaların işlerini izle.
  • Sevdiğin kitapları oku.
  • İyi müzikler dinle.
  • Dostlarınla bol bol sohbet et.
  • Seyahat et.
  • Uzun yürüyüşler için iyi ayakkabıların olsun.
  • Çok düşün, çok fotoğraf çek, az konuş.
  • Sergileri gez.

Neyse kendimi çok kaptırmayayım. Uzar gider bu liste. Aslında bu fotoğraf işi tam bir hissiyat işi. Kalbinden geçenleri, somut imgeler ile ortaya koyma işi.

Photo by Markus Spiske on Unsplash

İşte bu bahsettiğim listede makineni tanı başlığı altında değineceğim maddelerden biri diyafram. Işığın yoğunluğunu kontrol etmek ve net alanını belirlemek için kullandığın kısım.

İşin hem ışık hem de netlik boyunda önemli bir görevi var bu diyaframın. Tonal anlamda açıklık-koyuluk denklemi ile izleyicinin belirginlik anlamında odaklanması gereken noktayı diyafram sayesinde belirleyebiliyoruz.

Göz her zaman net olan ve aydınlık bölgeleri önce çözümlemeye, anlamlandırmaya çalışır.

Diyafram net alanı belirleyerek, izleyicinin kadraj içinde bakışlarını yönlendirebilirsiniz.

Son dönemde cep telefonlarında yer alan portre modu veya bokeh modu gibi mevzular, aslında net alan derinliği anlamında açık diyafram (f: 1,8 vb.) yapısına bir öykünmedir.

Diyaframınız ne kadar açılıyorsa -ki bu durum objektifinizin diyafram değerlerine bağlı bir durumdur- o derece sınırlı net bir alanınız olur ve göz o sınırlı net alan içerisine odaklanır. Bu bir portre olabilir veya vurgulanmak istenen eylem olabilir.

Hasan Kasapoğlu / Kars — 2016

Yukarıda yer alan fotoğrafta olduğu gibi diyaframınızı biraz kısarak (f:8) net alanınızı genişleterek hem portreleri hem de arka planı net alanınıza alarak kompozisyonda yakın ögeler ile uzak ögeler arasında ilişkilendirmeler de yapabilirsiniz.

Ben genelde sokak ve belgesel fotoğrafı çalışmalarımda diyaframı en açık konumda kullanmaya çalışıyorum. Makinem genelde A modunda yani diyafram öncelikli modda. Bu sayede sadece diyaframımı ve dolayısıyla net alanımı belirliyorum ve diğer hiç bir ayar ile uğraşmıyorum. Sonrasında bana kalan sadece konuya ve ana odaklanmak.

Umarım kısa da olsa yazdığım bu yazı işinize yarar. Sorunuz varsa lütfen yazın.

Yollarda, fotoğraf istikametinde buluşmak dileğiyle.

--

--

Hasan Kasapoğlu
Dijital Kafalı Öğretmen

Travel, Adventure and Nature Photographer Institute of Fine Arts / Photography