İşyerinde Yapay Zeka: Yapay zeka mesaiyi nasıl dönüştürecek?
Yapay zeka yıllardır var olmasına rağmen, şimdiye kadar olduğu kadar çok konuşulduğu bir dönem yaşanmamıştı. OpenAI’nin ChatGPT’nin lansmanı, çok dikkat etmeyen veya hayatlarına ilgili olmadığını düşünen birçok kişi için üretken yapay zekayı radarlarına koydu. Bu, teknolojinin farkında olsunlar ya da olmasınlar, zaten teknoloji tarafından etkilenmiş olan çalışanları da içeriyor.
Kullanıcı isteklerine yanıt vermek için makine öğrenimini kullanan bu sohbet botu, çalışanlara özgeçmiş ve kapak mektubu yazmada, iş yerinde fikir ve hatta sanat üretmede ve daha birçok alanda yardımcı oluyor. İşe alım konusunda zaten bir etkisi var ve işe alım uzmanları, yeni teknolojiye uyum sağlama ihtiyacı hissediyorlar. Ve rakip şirketler benzer araçları piyasaya sürmeye acele ederken, teknoloji sadece daha güçlü ve daha sofistike hale gelecek.
Bazı çalışanlar yapay zeka tarafından yerlerinin alınmasından korksa da, uzmanlar teknolojinin aslında çalışanların günlük yaşamlarına ve beceri setlerine olumlu bir etkisi olabileceğini, hatta genel iş ekonomisini iyileştirebileceğini söylüyor. BBC Worklife, şimdiki ve gelecekteki iş yerinden yapay zekadan ne beklememiz gerektiği hakkında uzmanlarla konuştu.
Günlük fikirleri ve çözümleri genişletme
ChatGPT’nin ana yeteneklerinden biri kişisel bir asistan gibi işlev görmesidir — bir istek verildiğinde, size erişilebilir, okunabilir bir yanıt vermek için doğal dil işleme dayalı metin üretir. Bilgi ve cevaplar sağlamanın yanı sıra, bilgi çalışanlarına işlerini analiz etmelerine ve genişletmelerine de yardımcı olabilir.
“Size beyin fırtınası yapmada ve yeni fikirler üretmede yardımcı olabilir,” diyor Oxford Üniversitesi’nde çalışma geleceği direktörü olan Carl Benedikt Frey. Kendi akademik alanında, örneğin, bir tezin karşı argümanlarını test ettiğini ve bir araştırma için özet yazdığını görmüştür. “Makaleyi tanıtmak için bir tweet üretmesini isteyebilirsiniz,” diye ekliyor. “Muazzam olanaklar var.” Bilgi çalışanları için bu, bir blog için bir taslak oluşturmak ve onunla gitmek için bir sosyal medya gönderisi oluşturmak, bir hedef kitle için karmaşık konuları özetlemek, yeni bir şehirde iş gezisi planı yapmak veya bir projenin maliyetini ve zamanlamasını tahmin etmek anlamına gelebilir.
Birçok kullanıcı için ChatGPT, fikirleri oluşturmak yerine onlara fikir atmaları için bir araç olarak işlev görüyor. “Sürekli fikir üretiyorum ve yapay zekadan bunları tamamlamasını istiyorum,” diyor yapay zeka ve inovasyon üzerine çalışan Pennsylvania Üniversitesi, ABD’de öğretim üyesi olan Ethan Mollick. “Bana bilgi işlememde, benim için şeyleri özetlememde yardımcı olması için kullanıyorum, tam anlamıyla bir ortak gibi.”
Çalışanların, günlük iş akışlarını iyileştirmek ya da uzun vadeli projeler ve hedefler geliştirmek olsun, üretken yapay zeka yardımıyla kutunun dışına çıkmaları için çok potansiyel var.
Artan doğruluk ve önyargıları düzeltme
Yapay zeka, insanların gözden kaçırabileceği bazı sorunları yakalama gücüne de sahiptir. Bu, metindeki hataları tespit etmek, kodu kontrol etmek veya çalışanların bile farkında olmadığı önyargı ve önkabulleri aşmak gibi bir dizi şeyi ifade edebilir.
Örneğin, bir veri kümesini yorumlayan bir analist, çalışmalarında bir teyit yanılgısı olduğunu belirleyebilir, yani zaten var olduğuna inandığı bir sonucu desteklemek için kanıt ararlar. Yapay zeka, veriyi tarafsız bir şekilde yorumlayabilir ve daha ayrıntılı, geniş kapsamlı bir analiz sunabilir, diyor Hollanda’daki Utrecht Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde profesör olan Anna Salomons.
Teknoloji mükemmel değil, ancak şu anda çalışanların kişisel deneyimlerinin dışındaki sonuçları ve çözümleri görmeleri için temeli atmaktadır. Bu, sayısız alanda ve sektörde tarafsızlık ve kapsayıcılık fırsatları sunar. Ve uzmanlar, yapay zekanın bu konuda sadece daha iyi hale geleceğini söylüyor.
Salomons’a göre, “sorunları daha hızlı ve daha iyi teşhis etme” yeteneği, uzmanlığı değiştirmeyecek — yapay zeka sorunları belirleyebilirken, insanların bu sorunları düzeltmesi gerekiyor. Ancak üretken yapay zeka, bu sorunları sadece insanlardan daha hızlı ve genellikle daha doğru bir şekilde belirleyebilir.
Ayrıca, ChatGPT ve diğer makine öğrenimi modelleri, veri setleri daha genişledikçe sürekli olarak güncelleniyor ve ilerliyor, bu da teknolojinin önyargıları, hataları ve yanılgıları en ileri seviyede yakalama anlamına geliyor.
Yeni işler ve kariyerler eklemek
Yapay zeka hakkındaki temel endişelerden biri, işçilerin işlerini şaşırtıcı bir hızda alacağıdır. Bazı veriler, bu teknolojinin gerçekten de bir dizi işi etkileyeceğini doğrulamaktadır; Mart ayında, Goldman Sachs, yapay zekanın 300 milyon tam zamanlı işe eşdeğer olabileceğini bildirdi. Ancak uzmanlar, henüz yer değiştirmek konusunda endişelenmemeniz gerektiğini söylüyor — ve belki de bu değişiklik, yeni iş fırsatları bile yaratabilir.
Geleneksel olarak, Mollick’e göre, “otomasyon kaynaklı kesintiler kısa vadede çok fazla kaosa neden olur, uzun vadede ise daha fazla işe yol açar.” Bu, Salomons’un 2021'de eş yazarı olduğu bir araştırmayla örtüşmektedir; bu araştırmaya göre, bugün yapılan işlerin %60'ı 1940'ta mevcut değildi. Endüstrileşme ve otomasyon, diyor, otomobillerden bilgisayarlara kadar tamamen yeni endüstrilere yol açtı ve bu süreçte sürücülerden web tasarımcılarına kadar yeni işler ekledi.
Henüz bu trendin devam edip etmeyeceğini bilemiyoruz, ancak ortaya çıkan veriler yeni pozisyonlar ve hatta tamamen yeni kariyerler için olumlu işaretler göstermeye başlıyor. Yapay zekanın yaygınlaşması, iş yerinde en iyi uygulamaları oluşturmak için teknolojiyle çalışan veri analistleri ve bilim insanları için iş talebini zaten artırıyor. 2023 Dünya Ekonomik Forumu İşlerin Geleceği Raporu’na göre, yapay zeka ve makine öğrenimi uzmanları en hızlı büyüyen iş alanlarıdır.
Çalışanları Yapay Zeka Yeterliliğine İtme
Bazı çalışanlar teknolojiye tam anlamıyla dalmışken, diğerleri yapay zeka ile etkileşime girmeye başlamayı korkutucu bulabilir. Ancak üretken yapay zeka iş yerinde olacak — ve uzmanlar, prevalansının çalışanları teknolojiyi kullanmaya iteceğini, böylece geride kalmayacaklarını söylüyor.
Mollick, “İnsanlara sürekli vurguladığım şey, bunu kullanmaya başlamalarıdır,” diyor. Çalışanlar daha yetkin hale geldikçe, eğrinin önünde bulabilirler ve iş yerinde belirgin bir avantaj elde edebilirler.
Frey’e göre, yapay zekaya direnç gösteren çalışanlar, uyum sağlama konusunda isteksiz veya yeteneksiz olarak görülebilir. “Yapay zeka ile çalışmayan çalışanların becerilerinin oldukça hızlı bir şekilde modası geçmiş hale geleceğini düşünüyorum. Bu nedenle, istihdamda kalmak, üretken olmak ve güncel becerilere sahip olmak için yapay zeka ile çalışmak zorunludur.”
Yapay zeka, iş gününün daha merkezi bir parçası haline geldikçe, Frey bu yeterlilik itmesinin, çalışanların mevcut beceri setlerine bir ek olarak kullanmaları için daha iyi donanımlı olacakları anlamına geldiğini söylüyor. Bu teknolojiye aşinalık, aynı zamanda bu becerileri hızla büyütmeleri ve geliştirmeleri için onları hazırlar.
Sonuç olarak, yapay zeka hızla büyüyor ve tam potansiyeli henüz gerçekleştirilmedi. Ancak birçok uzman, çalışanların hızla yenilik yapmalarını ve becerilerini geliştirmelerini sağlayacak büyük bir avantaj olduğunu umuyor. Frey, “İdeal olarak, bu teknolojileri yeni ürünler, yeni endüstriler, yeni iş kolları oluşturmak için kullanmak istiyoruz,” diyor. “Bence ileriye dönük zorluk, yapay zekayı yeni ve daha önce tasavvur edilemez şeyler üretmek için gerçekten kullanmaktır.”
Casey Noenickx, 17 Mayıs 2023
Bu makale BBC Worklife websitesinden alınmış, ChatGPT-4 ile Türkçe’ye çevrilmiştir.
