Elon Musk’ın Mars yolculuğu planı hakkındaki sorulara cevabı
SpaceX CEO’su Elon Musk, Reddit’te gerçekleştirilen Ask Me Anything panelinde Mars yolculuğu planı hakkındaki soruları yanıtladı. Musk’ın Eylül ayı sonunda Uluslararası Astronomi Kongresi’nde (IAU) gerçekleştirdiği sunumda es geçilen birçok teknik detay, kısmen de olsa cevap buldu.
SORU 1
Mars gezegeninde yakıt ikmali operasyonları için gerekli olacak ekipman ve yöntemler nedir? İlk insansız deneme uçuşunda otonom işlevini gerçekleştirmesi için tasarlanacaklar mı?
Ayrıca, sadece büyük bir mekik-benzeri yük bölmesi ile daha büyük kargo taşınmasını sağlamak için ITS’nin (Gezegenlerarası Taşıma Sistemi) üçüncü varyantının lanse edilme planı var mı?
CEVAP
Bunu ayrıntılı olarak hesaplayabilmekten henüz halen uzağız, ancak mevcut plan şöyle:
1. Başlangıçta sadece emin olmak için bir krateri hesaba katmadan nasıl iniş yapılacağını biliyoruz ve Sabatier Reaksiyonu (Metan/Su) için su elde edebilmeyi en iyi şekilde hesaplayabilmek adına keşif görevlerine Dragon aracını göndermeyi planlıyoruz.
2. Sadece yakıt tesisini kuracak ekipman ile yüklü Heart of Gold uzay aracını Mars’a uçurmak.
3. Yakıt tesisini tamamlamak ve temel tabanı oluşturmak üzere ekipmanlarla birlikte ilk mürettebatlı görevi gerçekleştirmek.
4. Mars şehri kendi kendine büyüyebilene kadar, her 26 ayda, her bir Dünya-Mars yörünge buluşması ile uçuşların sayısını iki katına çıkartmayı denemek.
SORU 2
ITS uzay aracının yeniden kullanılmasını hesaba katarsak, gezegene temelli yerleşmeyi ne şekilde ön görüyorsunuz? Mesela Mars regoliti (gezegen yüzeyindeki taş tozu) ve plastik-takviyeli beton yapılar gibi yerinde kaynak kullanımı mı veya Dünya’dan gönderilecek modüller mi?
CEVAP
İlk olarak, yüzeyde jeodezik kubbe inşa etmek için karbon fiber çerçeveli camlar kullanacağız, ayrıca birçok madenci ve tünel açan droidler olacak.
Droidler, endüstriyel operasyonlar için büyük miktarda basınçlı alan inşa edilmesini sağlayabilir ve cam kubbeler sadece yeşil yaşam alanı için kullanılabilir.
SORU 3
ITS’in başarılı olabilmesi için halen en çok geliştirilmesi gereken SpaceX teknolojisi/materyali nedir?
CEVAP
300barlık bir odayı beslemek için çılgın basınçlarda çalıştırılan, yeni bir metal alaşımı geliştirmede kullanılan oksijen bakımından zengin sıcak türbinli pompa, oksitlenmeye karşı son derece dayanıklı. Tutuşabilen herhangi bir şey ve yanacak. Raptor, türbinli pompasının ateşleme testlerinde sarsıntı yaşamaması gibi her şeyi kontrol altında tutuyoruz ancak optimizasyon için damıtma odamız var.
Şu anda en büyük soru sıcak otojen (kendiliğinden oluşan) basınçlandırma ile dondurucu yakıta önlem olarak karbon fiber tanklarını sızdırmaması için kapamak. Oksijenin tankının ayrıca saf, sıcak oksijen ile basınç uygulayabilme gibi bir oksitlenme riski var. Bunun için neredeyse kesinlikle bir çeşit iç madde katmanı uygulamak gerekir. Püskürtülebilir bir şey olmasını umuyorum. Gerekirse, içerisinde birbirine kaynaklanmış nikelli ince çelik levhalar kullanacağız.
SORU 4
Bu noktada hakim olduğunuzu düşündüğünüz teknoloji (eğer varsa) nedir?
CEVAP
Henüz bir şeye hakim olduğumuzdan emin değilim. Belki motorları çalıştırmak olabilir…
SORU 5
ITS’in iç kısmındaki yaşanabilir alan tasarımının tamamlanması süreci ne düzeyde ve bunun bilgisayarda çizilmiş halini ne zaman görebileceğiz?
CEVAP
Ben yeni bir isme ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. ITS henüz çalışır durumda değil. Roket ve uzay aracı için BFR (Big F***ing Rocket) ve BFS (Big F***ing Spaceship) isimlerini kullanıyorum.
Mevcut canlı model çıkarttığımızda yaşamsal bölmenin ayrıntılarını yayınlamayı amaçlıyoruz. Belki bir veya iki yıl içinde.
SORU 6
ITS’nin iç yapılandırması ilk görevler için az mürettebat, ardından 100 yolcu taşıyacak şekilde tasarlandığında nasıl farklar sunacak?
CEVAP
Muhtemelen sadece kargo ile birlikte basınçlı alan istiflenecek. İlk görevler çok fazla ağırlaştırılmış kargo göndermeye yönelik olacak. İlk mürettebatlı görevde yaklaşık bir düzine insan gidecek, hedef olarak ise yakıt tesisi ve Mars Base Alpha güç sistemi kurarak sorunları gidermek olacak.
SORU 7
Merhaba Elon. Benim ITS aracının özellikleri hakkında 3 sorum var:
-Raptor motorunun deniz-seviyesi modeli için uzay boşluğundaki itici güç ve basınç değerlerini paylaşabilir misin?
-ITS ateşleyici motoru havada durabiliyor. Bazı ufak yerçekimi kayıpları pahasına başarılı bir iniş sağlamak için bu özellik kullanılacak mı, yoksa süzülerek mi iniş yapacak?
-Atmosfere giriş ve iniş sırasında ITS ateşleme roketinin dayanabileceği maksimum ivme nedir?
CEVAP
*Basınç yaklaşık 360 saniye ve itici gücü 290 metrik ton.
* Yüksek iniş ivmesi çok daha verimli, yani beklenmedik rüzgar koşulları ya da başka bir sorunla karşılaşılmadığı sürece havada duraksama gibi bir durum söz konusu olmaz.
* 20 g kuvveti hedefleniyor.
SORU 8
Doğru hatırlıyorsam sunumuzda gösterdiğiniz görsellerden birinde atmosfere geri girerken 4–6 G arasında basınç olacağı belirtiliyordu. Ancak bu basıncın iniş ateşlemesi mi yoksa havada frenleme esnasında mı olacağı açıkça belirtilmiyor. Bu açıklansa daha iyi olurdu.
CEVAP
Uzay aracı tahminen 5-G civarında kuvvet yiyecek, fakat yükleri parçalanmadan 2–3 kat daha yükseğe taşıması mümkün. Ateşleyici motor için bu yaklaşık 20 hatta belki 30–40 kat olabilir.
SORU 9
Mars EDL (Giriş, süzülüş ve iniş) sürecinin nasıl göründüğü konusunda çok iyi bir fikrimiz var, ancak ITS ve yakıt tankı için Dünya EDL aşamasında nasıl bir plan söz konusu?
Mars yörüngesine giriş konusunda sizinle Uluslararası Uzay Kongresi’nde konuşmuştum, durum kontrolü ile baş edebilecek çok güçlü iticiler olduğunu öğrendik. Bu çalışma Mars atmosferi için harika, fakat Dünya konusunda ne düşünülüyor? ITS üzerinde Grid Fin (yere iniş de durağanlığı sağlayan kanatçık tarzı ızgara yüzgeçleri) görünmüyor ve iticilerin Dünya’da çok az kullanılmışlığı var. Yani bu iş nasıl yapılacak?
CEVAP
Yerinde bir soru — bu durum UUK’de gösterilmemişti. Manevra hareketleri olan pitch ve roll (yukarı-aşağı ve sola-sağa) için uzay aracı ve yakıt tankı bölünmüş gövde kanatlara sahip olabilir. Muhtemelen yalpalanma manevra hareketi için sadece durum kontrol iticilerinden yararlanılacak.
DijitalX’i Twitter, Facebook ve İnstagram sosyal mecralarına ek olarak Bundle haber uygulaması üzerinden takip ederek daha fazlasını okuyabilirsiniz.
Düşüncelerinizi yorum kısmında bizlerle paylaşmaktan çekinmeyin. DijitalX olarak bunları sizlerden duymayı çok isteriz.
Bunun gibi daha birçok makale okumak isterseniz, aşağıdaki kalp ikonuna tıklayarak bizi önerebilir ve destek olabilirsiniz.
Bu makalenin orijinali DijitalX.com üzerinden yayınlanmıştır.
