Modern Tapınaklar

Peki AVM denen modern tapınaklar neden bu kadar revaçta? Yıllardır kimle konuşursanız konuşun kendi şehrindeki AVM’leri durmadan öven insanlar, yeni bir AVM inşaatı haberini alınca çocuklar gibi sevinen arkadaşlarınız neden böyle davranıyor? Yoksa sizin hiç dikkatinizi çekmedi mi yeni AVM’lere sevinenler.

Bunca yıldır halkın dini duygularını sömürüp “kazananlar” neden yeni AVM’ler yaptırmak için deli oluyorlar? Altında yatan tek neden “çıkar”, “para kazanma hırsı”, “akrabalarını ve yandaşlarını haksız kazanç ile zengin etme fikri mi?”

Art arda sorulan bu sorular için elbet bir düşünceniz, bir cevabınız vardır. Geçtiğimiz günlerde okuduğum saçmalıklar çağı kitabında bu sorulara farklı bir bakış açısı ve bilimsel bir araştırmaya dayanan bazı cevaplar yer almakta. Şöyle;

Alışveriş merkezlerinde her şey, herhangi bir istemenin feci kabalığa gireceği hissini yaratmak üzere tasarlanır. Bir alışveriş merkezi öncelikle iç karartıcı hava şartları ve yoğun trafik saatleri gibi dikkat dağıtıcı öğeleri ortadan kaldırır. Eğer bina çok katlıysa, yükselen bir avlu ya da ortadaki merdiven boşluğu doğrudan derin bir etki yaratır. Gotik katedrallerin mimarlarından çağdaş iş merkezlerinin mimarlarına kadar tüm planlamacılar hayranlık yaratmanın anahtarının gereksiz, özellikle yukarı doğru gereksiz alan bırakmak olduğunu kavramıştır. Kendi “gök kubbesine” sahip her bina tanrı elleriyle yaratılmış hissi uyandırır.

Dinsel atmosferi zenginleştirmek için arka planda org kadar teskin edici flüt müziği kullanılabilir. Ve pek çok diğer inanan, bireye teminat sağlar: Bir faaliyetin en ikna edici tarafı herkesin yapmasıdır ve bu yerde herkes alışveriş yapmaktadır. Kişinin kendi gibilerle birlikteliği muazzam rahatlatıcıdır ama tıpkı kilisedeki gibi işe dalma şartı söz konusu değildir. Esas devreye sokucu unsurlar vitrinlerdeki ayrıcalık, daha yüksek statü ve cinsel çekicili vaat eden ikonlardır. Bu maddiyatçı nesneler dinsel duyguları bile zenginleştirebilirler. Beyin taramalarında yüksek kaliteli pahalı markaların dinsel imgelerle eşit sinirsel tepkiler doğuruduğu görülmüştür. Şok edici ve acıklı gelebilir ama bir iPad, Rahibe Teresa’yla aynı etkiyi yaratmaktadır. Ayrıca bu maddiyatçı ikonların sergilendiği vitrinler yerden tavana uzanmak suretiyle parıltılı dükkan içlerini sergilerler; geniş ve kapısız girişler içgüdüsel bilinmeyen bir kapalı alana girme korkusunun aşılmasına yararlar. İçeride teşvik edici, dosthane gülümsemeleriyle göz teması yakalamaya çalışan tezgahtarlar, müşteride gençlik ve çekicilik yanılsaması yaratırlar. Gürültü müzik, karşılıklı çekimin doğurabileceği bar veya gece klubü havası sağlarlar. Ama koyu rekabetin yaşandığı bar veya gece klüplerinin aksine , bu mekanda reddedilme olasılığı yoktur. Para harcamak orgazmların en kolay ulaşılanıdır. Cüzdanı açıp parıltılı kredi kartını çıkarmak yeterlidir.