Tel-Aviv Gezi Rehberi
Tel-Aviv’e hoş geldiniz. İsrail’in Başkenti olmayan bu güzide şehre :) Ortadoğu’da, muhteşem bir peyzaja ve mimariye sahip plajları ile, asla batıyı aratmayan bu şehre hoş geldiniz. Gerçekten, ilk başta tabi ki dikkatimizi çeken şey pahalılık oldu ama ondan sonra sizi, plajları ile etkisi altına alan bir şehir.
Yine uyaracağım, cuma akşam 6’dan Cumartesi akşama kadar Şabat, kutsal gün. Bu demek oluyor ki her yer kapalı. Hafta sonu Cuma, Cumartesi, Pazar geri iş başı. Yani Perşembe akşamı, bizlerin Cuma akşamı.
“Tel Aviv-Yafa (İbranice: תֵּל־אָבִיב-יָפוֹ, Arapça: تل أبيب, Tal ʼAbīb) veya sıklıkla kullanılan adıyla Tel Aviv, 391.300 kadarlık nüfusuyla İsrail’de bulunan ikinci büyük kent ve İsrail’in başkentidir. Kent, İsrail’in Akdeniz kıyılarında bulunur. Yüzölçümü yaklaşık 51,8 km² kadar olan şehir, ayrıca üç milyonluk Guş Dan metropolündeki en kalabalık ve en geniş kenttir.
Tel Aviv, 1909 yılında liman kenti Yafa’nın (İbranice: יָפוֹ, Yafo; Arapça: يافا, Yaffa) bitiminde kuruldu. Zamanla büyüyen Tel Aviv, Yafa’dan ayrılmaya başladı. Bu dönemde bölgede özellikle Araplar yaşamaktaydı. İsrail’in bağımsızlığından iki yıl sonraki 1950 yılına gelindiğinde Tel Aviv ve Yafa, aynı belediyeye bağlandı. 2003 yılında ise kentteki Beyaz Kent, UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alındı. Tel Aviv’de yasayanlara Tel Avivim denir.
Kentin lakabı, sürekli akan trafiği ve sürekli açık olan mağazaları nedeniyle “Uyumayan Akdeniz Şehri” olarak anılır
Doğu’nun en büyük ikinci kent ekonomisine sahiptir. Öyle ki, dünya küresel kentler sıralamasında birçok kenti geride bırakarak kırk ikinci sıraya yerleşmiş durumdadır. Yine bölgedeki en pahalı kent olan Tel Aviv, tüm dünyadaki on dördüncü pahalı bölgedir. New York’ta yaşayan gazeteci David Kaufman, şehri Akdeniz’in yeni başkenti olarak tanımladı.”[1]
Tel Aviv ile ilgili en ilginç olaylardan bir tanesi, herkesin altında neredeyse elektrikli scooter olması! Çok ilginç ama böyle. Özellikle yaşlılar bu durumdan baya şikayetçi ama gençler arasında baya yaygın.
◊ NEREDE KALINIR ? ◊
Airbnb’den ev kiralamıştık biz. Ayrıca booking.com alternatif te her zaman var. Benim önerim kalacaksanız Habima Meydanı, Rotschield caddesi, Dizengoff Meydanı gibi şehrin orta kısımlarında olan yerlerde ev tutmanızı veya konaklama alternatifinizin buralarda olmasını öneririm.
◊ ŞEHİR İÇİ ULAŞIM ◊
- Eğer araba kiralamadıysanız, BURADAN yer ayırtabileceğiniz tek yön kişi başı 19$ servisler var. Aynı zamanda BURADAN Kudüs’e otobüs seferi de ayarlayabilirsiniz. Buda yaklaşık 16 ŞEKEL.
- Araba kiralama detaylarını zaten İSRAİL GENEL BİLGİLER yazımda anlatmıştım.
- BURADAN özel araç kiralayabilirsiniz genelde taksiden ucuza geliyor.
- Tren ile gitmek isterseniz 3 numaralı terminalden tren kalkıyor ama tam şehrin dışında bırakıyor yani, oradan yine otobüs/taksi yapmanız gerekebilir otele ulaşım için. Saatler için BURAYA bakabilirsiniz.
- Ayrıca SHERUT denilen bizim taksi dolmuşlardan var. 10 kişi alıyor, en son alternatifte de bunu kullanabilirsiniz.
- Şehir içinde ise bisiklet kiralayabilirsiniz günlük 17 Şekel karşılığı. Otobüs biletleri tek yön 5.90 Şekel, otobüs içinde alabiliyorsunuz. Tabi farklı şehirlere gitmek ekstra. Taksiler 11 Şekel’den taksimetre açıyor. Uber çalışıyor ayrıca ama sadece lisanslı taksi şoförleri geliyor.
◊ TEL — AVIV ◊
♦Tel Aviv Plajları
Ben çok fazla deniz insanı değilim ama şundan eminim. Türkiye’de asla bulamayacağımız kalitede güzel plajları bulunuyor. Hem ortam hem mimari olarak ele alıyorum konuyu. Gerçekten çok güzel bir tasarıma sahip sahil şeridi. Gayet geniş, hiçbir işletme birbirinin dibinde olmadan, rahat bir şekilde, Türkiye’deki bayram görüntülerini sunmayan plajlardan bahsediyoruz.
Plaj hattı boyunca değişik mekanlar ve plajlar var. Aslında bütün plaj aynı, sadece mekanlar değişiyor. Hepsi ücretsiz giriş. Eğer şezlong, şemsiye, sandalye almak isterseniz bunlar ek ücret. Sandalye, şemsiye 6 şekel, şezlong 12 şekel. Onun dışında mekanların plajını istediğiniz gibi kullanabiliyorsunuz, ilave giriş ücreti vs. yok. Ha acıktınız bir şeyler içeceksiniz veya daha ortama oturayım yatayım derseniz, mekanların kendi kısımlarını tercih edebiliriniz.
Su ılık öyle çok soğuk değil maalesef. İsrail sıcağında buz gibi su güzel giderdi. Plajla makinelerden soğuk içecek alır gibi soğuk havlu ve güneş kremi alabiliyorsunuz.
Plajların çıkışında ayak yıkamak için musluklar, plaj ortası denizden çıkanlar için duşlar mevcut.
Plaj hattında bir dikkat edebileceğiniz şey ise spor yapan insanlar. Genç nüfusun neredeyse tamamı sporcu gibi. Bütün şehir sabah akşam spor yapıyor. Özellikle plajda ve şehir parkında bunu oldukça hissediyorsunuz.
Frishman Beach daha merkezde olan plaj ve gayet güzel bizce. Ama asıl gerçekten güzel bir yere gitmek istiyorsanız, Arcadia Beach sizin için doğru adres olacaktır. Veya bu bölgedeki mekanlar demem daha doğru olur. Plajın yukarısında dinlenip gün batımını seyredebileceğiniz kafeler olduğu gibi, kumun içerisinde, yemeğinizi kokteylinizin tadını çıkartabileceğiniz mekanlar da var. Asıl güzel sahil ortamını görmek isterseniz, tercihiniz bu bölge olmalı.
♦Yafa Bölgesi / Eski Şehir
Burası Tel-Aviv’in en güneyindeki ve en eski kısmı. Dünya’nın en eski yerleşim merkezlerinden biri kabul edilen İsrail’deki bir liman şehridir. Yunus peygamber, Tevrat’tan Süleyman, Aziz Peter hikâyelerini bünyesinde barındırmış, aynı zamanda Andromeda ve Perseus hikayelerinin geçtiği yerdir. Milattan önce 7500 yılına dayandığı, yapılan kazılardan çıkmıştır. Doğal limanı, bronz devrinden beri kullanılmaktadır. 1515 yılında 1. Selim tarafından kuşatılmıştır. 1799’da Napolyon. Burayı araştırdığınızda, sayfalarca ve sayfalarca tarih kokusu geliyor burnunuza.
Şu anda ise birkaç görülmesi gereken özelliği barındırırken içerisinde, özellikle limanı Müslüman dolu olduğundan kalitesi oldukça düşük. Görebileceğiniz yapılar arasında Saat kulesi bulunuyor. II Sultan Abdul Hamid anısına yapılmıştır bu kule. Arkeolojik kazılardan bulgular kullanılmıştır. 1890’lı yıllarda yapılmıştır.
Daha tepeye eski şehir kısmına doğru gittiğinizde güzel bir yeşillik sizi karşılıyor. Özellikle şehir ve sahil manzarası buradan çok güzel.
Dilek Köprüsü. Burada her burca ait bir işleme var köprüde. Kim sarılır gözünü kapatırsa burada, dileği gerçekleşirmiş. Özellikle bu Yafa bölgesinde burçlar oldukça sık olarak kullanılmış tema olarak. Onun dışında 2 adet kafe var, bizim klasik yazlık yerlerinin daha basiti gibi bir liman bulunduruyor. Açıkçası hem sıcak hem kalitenin şehre kıyasla düşmesinden bizim ilgimizi pek çekmedi ama yeme içme bölümüne göz atmayı unutmayın, burada güzel bir önerim var size.
Dini sembol arayanlar için, Rum Ortodoks kilisesi ve Katolik kiliseleri bulunuyor. Ayrıca Saat kulesine yakın yerde Mahmudiya Cami bulunuyor.
♦Eskici Pazarı / Flea Market
Meh! Diyebileceğim bir kısım. Pazar kısmında çoğu eşya yerde veya stant bulabilen bulmuş. İkinci el olsa bile oldukça pahalı. Yandaki dükkanlar ise bizim Eminönü’nün yanına bile yaklaşamaz, işe yaramaz eşyalarla dolu eskici dolu. Bize benzer olarak bakır işleri, halı gibi şeyler bulabilirsiniz ama otantik Ortadoğu ürünleri bulmayı, her yerden baharatçılar çıkmasını pek beklemeyin. Buraya kadar gelmişken görülür ama özellikle gidilmez bence.
♦Rothschild Bulvarı
E buranın İstiklal caddesi de buraymış dediğimiz o yer vardır ya her şehirde. İşte geldik. Bu bulvarın en güzel özelliği gidiş ve dönüş yönleri arası, bulvar ortasında güzel bir yürüyüş yolu var. Hep orta alanlarda yeşillikler, yem yürüme yeri, hem bisikletli yeri. Bulvarın ortasında hamaklar, oyun parkı, sular, şezlonglar, kum içinde oynan oyunlar. Hayran kaldım gerçekten. Tebrik etmemek elde değil. Kafeler barlar sıralanmış vaziyette zaten.
♦Habima Meydanı
Meydan olarak en büyük alan diyebiliriz. Habima tiyatrosu burada (ki bir inşaatçı olarak muhteşem bir yapı bence mimari olarak), aynı zamanda rothschild bulvarı, hen bulvarı, dizengoff caddesi ve zion bulvarının kesişiminde. Özellikle bu meydanı güzel yapan şey genişliği ve sadeliği. Dizengoff sokağından sonra hemen habima meydanının yanında ise Elizer Kaplan caddesi bulunuyor. Meydanında ne var diye bakacak olursanız sarona market de diyebilirsiniz. Eski alman evleri, artık kullanılmayan, burada publara, kafelere, pastanelere çevrilmiş durumda ve çok tatlı bir atmosferi var. Eğer kapalı güzel klimalı avm tarzı bir yerde yemek yiyim derseniz ise Sarona market dediğim gibi imdadınıza yetişecektir.
♦Yarkon Nehri
Şehrin en yeşil alanı diyebilirim. Şehrin eski limanlarından birisi yine bu nehir ve parkın sonu. Özellikle görülecek bir yer olacak değil, de, gidip dinlenmelik, spor yapmalık bir yer. Özellikle baktığınızda herkes spor yapıyor burada zaten ve sabah 7 de bile otoparkta yer bulmak imkansızlaşıyor özellikle hafta sonu. İsterseniz nehirde kayık kiralayabiliyorsunuz. Bu kısma kadar gelmişken sizi Arcadia Beach tarafına alabilirim, şehirden uzakta ama ikisini aynı günde yapabilirsiniz bence, sabah park/nehir, akşama doğru deniz plaj.
♦Bnei Brak.
Bu bölge, İsrail Genel Bilgiler yazımda yazdığım, dincilerin mahallesi. Arabanız yoksa pek kalkışmayın derim gitmeye. Cuma zaten hiç denemeyin. Onun dışında araba kiraladıysanız, mutlaka gitmeniz gereken bir bölge. Bir müze, bir deneyim olarak betimlemek daha doğru olur burası için. Bir anda şehrin öbür yüzünü görüyorsunuz.
◊ NEREDE NE YENİR? ◊
Tabi bu kısım bizim yediğimiz oturduğumuz ve memnun kaldığımız mekanları içermekte. Sizlere de bir alternatif olsun istedim. Genel İsrail yazısında yemeklere dair bilgi bulabilirsiniz. Ufak dipnotçuk, tip zorunlu şehirde. Her hesap sonrası “Servis ücreti dahil değil” diye belirtiyorlar.
♦Kafe PUAA. Yafa bölgesinde bulunan oldukça tatlı bir kafe. Özellikle kahvaltı için güzel bir alternatif. Sonrasında Yafa’yı gezeceğiniz bir gün mutlaka burada kahvaltı yapmanızı ve kızarmış patlıcanlı, acı tahinli kahvaltı tabaklarını denemenizi öneririm.
♦Sabih Frishman. Görünüşü çok salaş olabilir ama şehirde yiyebileceğiniz en iyi Sabich burada. Genel olarak klasik hazırlıyor. İlave malzeme isterseniz 2 şekel alıyor malzeme başına. Tezgâhın önünden istediğiniz gibi turşu alabiliyorsunuz. Turşu meşhur İsrail’de baya ama benim damak tadıma uyan bir ekşilikte değildi turşular maalesef. Ama sabich 10 numara.
♦Frishman Beach. Açıkçası burası ilk geldiğimiz yer olduğu için. Yine de yemek kısmında fiyatlar tuzlu ama gelen ürünler ve hizmet kesinlikle çok kaliteliydi.
♦Cremerie De L’eclair. Dondurmacı. Peki siz hiç ekmek arası dondurma yediniz mi? Evet, ekmek arası dondurma. Büyük top ekmeği ortadan kesip fırına veriyorlar ısınsın diye, sonrasında içine 2–3 top dondurma, ekmeği geri kapatıp üstüne istediğiniz sos. Sonrada bunu kaşıkla yedir ve gerçekten yaşadığım en ilginç deneyimlerden birisiydi. Ama değdi, güzeldi gerçekten. Alacaksanız bence bol soslu alın ama. Ayrıca her çeşit hamur arası dondurma çeşidi var burada.
♦Porter & Sons. Değişik bir konsept. Ucuz pub olacakken lüks restoran görünümlü ama ortamı tam öyle olmayan bir pub. İlginç yanı buranın hem bira tadım menüsü alabiliyorsunuz, hem de buradaki bütün biralar, önceden soğutulup, ondan sonra size servis ediliyor. Yani makinenin kendi soğutucusu ile verilmiyor size. İsterseniz size biraları soğuttukları ve ayarlarını yaptıkları yerleri gezdiriyorlar. Fiyatlar makul, ortam güzel, ilgili personel ve güzel bira.
♦Saga Cafe. Yine Puaa gibi yafa bölgesinde bulunuyor. İsrail sıcağından bunalıp dinlenmek isteyenler için güzel ufak tatlı bir kafe. Tatlıları başarılı.
◊ TEL AVIV GECE HAYATI ◊
Şimdiii, geldik gece hayatına. Eğer benden önce başka yazıları okuduysanız, İsrail, Tel Aviv diye Google da arama yaptıysanız herkes gece hayatı, gece hayatı diyor. Peki nasıl? Meh.
Asıl olay gece hayatında, clublar, bangır bangır partiler değil. Mekanlar gece full açık, müzik ve dans alanları var dans eden var ama mekandaki popülasyonun %90’ı oturuyor muhabbet ediyor. Yani, birini beğendiniz, git konuş. Gece hayatı asıl böyle. Evet kalabalık, cıvıl cıvıl ama kopalım edelimden ziyade, birebir iletişim üzerine kurulu.
Yine de birkaç mekân önereyim bizim gittiğimiz, mutlaka daha iyileri vardır, bizi pek tatmin etmediği için beklenti açısından gece hayatı, farklı adreslerde de kontrol etmenizi tavsiye ederim.
KULI ALMA. Bizim en beğendiğimiz yer oldu. Tiki temalı hoş bir mekân. Ufak dans pisti var. İçeride mekanla alakasız birde sergi tarzı etkinlikler olan fak bir kısım var. Giriş ücreti vermedik. Renkler, tema en hoşlandığımız mekân burası oldu.
SPUTNIK. Yine güzel bir mekan, ayrı dans kısmı var 2. Bölme olarak ama içerideki sigara kokusu sizi rahatsız etmeyecekse girin.
Tel Aviv büyük sinagogu etrafında asıl güzel mekanlar var. Bu bölgede genel olarak gecenizi geçirebilirsiniz.
İkinci alternatif ise King George caddesi. Biz Mabrouk adlı mekana oturduk gayet güzeldi ilgi alaka. Ayrıca cadde boyunca bir sürü pub bulunuyor. Yoruldunuz gece oturup bir kaç bir şey içmek için güzel bir alternatif. Açıkçası ben Sinagog etrafı mekanlardan daha çok beğendim burayı.
