แด่หนุ่มสาว…จงเก็บความไม่พอใจเอาไว้
สัปดาห์ที่ผ่านมา ผมมีโอกาสได้รับเชิญไปพูดในงานปัจฉิมนิเทศของนักศึกษาแพทย์ปีสุดท้ายที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง อาจจะเพราะชีวิตการเป็นแพทย์ของผมเองนั้นไม่ได้อยู่ในเส้นทางมาตรฐานซักเท่าไหร่ ผู้จัดเลยอาจจะอยากให้น้องฟังอะไรแปลกๆบ้าง
ในการบรรยายวันนั้นมีหัวข้อหนึ่งที่ผมคิดว่าพยายามอยากจะสื่อสาร แต่ในวันนั้นรู้สึกว่าอธิบายได้ไม่ดีเท่าที่ควร เลยอยากมานั่งตกตะกอนเขียนดูอีกครั้ง
เราจะพบพานกับความไม่พอใจอีกมากมาย สำคัญที่ว่าเราไม่พอใจแบบผิวเผิน หรือแบบลึกซึ้ง ?
ชีวิตของคนเรานั้น มีหลายเรื่องที่ทำให้เราไม่พอใจ (หรือเคยทำให้เราไม่พอใจ) ไม่ว่าจะเป็นความไม่ยุติธรรมของสังคม ความไม่มีประสิทธิภาพของระบบ ความเหลื่อมล้ำ ความกดขี่
โดยธรรมชาติแล้ว เรามักจะต้องกดความรู้สึกไม่พอใจนั้นเอาไว้ หากพูดง่ายๆเพราะความไม่พอใจ มักนำไปสู่ปัญหาสองอย่าง คือ นำความเดือดร้อนมาสู่ตัวเรา หรือ นำความสิ้นหวังมาสู่ตัวเรา
ความเดือดร้อน และความสิ้นหวัง
ในวันที่เรายังเป็นหนุ่มสาว มีหลายปัญหาเหลือเกินที่เรา ยังมีความจำกัด ทั้งประสบการณ์ อำนาจ และกำลัง ทำให้หลายเรื่องที่เราไม่พอใจอยากเปลี่ยนแปลง ไม่อาจทำได้ หากมองเพียงระยะสั้นๆแล้ว เราอาจสรุปให้ตัวเองว่า ในเมื่อเราเปลี่ยนอะไรไม่ได้ แล้วมันสร้างความเดือดร้อนให้เราด้วย เราจึงควรๆลืมมันไป เข้าใจว่าโลกเป็นอย่างนี้ ก่นด่า แล้วก็ไปทำอย่างอื่น
ความไม่พอใจอันผิวเผิน
ความไม่พอใจอันผิวเผินมักจบลงด้วยรูปแบบเดิมๆ เราอาจกดความรู้สึกเอาไว้ หรือ เราระเบิด..โดยบ่นมันออกมา โทษให้ใครซักคนเป็นคนผิด แล้วหวังว่ามันจะเปลี่ยนแปลง (ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมันมักไม่เปลี่ยนแปลง)
ความไม่พอใจอันลึกซึ้ง
คนที่มีความไม่พอใจอันลึกซึ้ง จะไม่มองความไม่พอใจด้วยความโกรธ หรือสิ้นหวัง แต่เขาจะมองมันด้วยความหวัง ความชื่นชมยินดี มองมันแบบเข้าใจ มองแบบรู้ว่าไม่มีอะไรหรอกที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ เพียงแต่บางอย่างนั้น มันอาจไม่สามารถทำได้ทันใด เปรียบเหมือน หากเราอยากวิ่งมาราธอน 42 กม ในวันนี้ ไม่ใช่ว่าเป็นไปไม่ได้ เพียงแต่เราต้องซ้อมกันอีกซักพักใหญ่
หากวันที่เราเป็นนักศึกษาแพทย์แล้วรู้สึกว่าทำไมรุ่นพี่ที่อยู่เวรไม่ค่อยสอน ทิ้งเรา วันหนึ่งเมื่อเราเป็นรุ่นพี่ เราจนตั้งใจสอนน้อง อย่างทิ้งน้อง
หากคุณเห็นหมอรุ่นใหญ่ๆ พูดจากับคนไข้ไม่ดี หรือดูถูก วันหนึ่งคุณก็จงเป็นหมอที่พูดจาดีสุภาพกับคนไข้ ไม่แบ่งแยก
แม้แต่ความเปลี่ยนแปลงที่ซับซ้อนกว่า เช่นคุณเห็นการคอรัปชั่น คุณเห็นการออกแบบระบบที่ไม่ดี ถ้าคุณไม่ลืม มันจะมีซักวันหนึ่งที่คุณจะมีโอกาสได้ไปอยู่ในจุดที่สามารารถสร้างการเปลี่ยนแปลงได้อย่างแน่นอน (หรือคุณอาจได้ส่งต่อประกายไฟให้ใครบางคนต่อไป)
ความสร้างสรรค์ หรือ การเปลี่ยนแปลงที่แท้บนโลกใบนี้ ล้วนมาจากคนที่มีความไม่พอใจอย่างลึกซึ้ง คนที่“ไม่ลืม” แม้ผ่านช่วงหนุ่มสาว เมื่อเขาเติบโตขึ้น เขาสะสมมันไว้ เพื่อวันหนึ่งเขาจะได้เห็นว่า มันจะมีวันที่ประกายไฟ ค่อยๆสะสมจนเป็นเปลวไฟ ส่องสว่าง อย่างแน่นอน
ขอให้น้องๆทุกคนโชคดี และลึกซึ้งกับความไม่พอใจที่เราจะได้เจอ
ด้วยรักและเคารพ
:->m’26
