Saydıraç: Seçim Sonuç Kontrol Uygulaması
2014 yılındaki seçimler için bağımsız yazılımcı ve tasarımcıların oluşturduğu, literatür tanımlayan bir seçim sonuç kontrol uygulaması
Türkiye’deki seçimlerde kullanılan oyların sayıldıktan sonra veritabanına girildiği yazılım sistemi SEÇSİS, şeffaf bir sistem değil. SEÇSİS’in yazılımları test ederek güvenilirliğini tasdik eden Ulusal Yazılım ve Sertifikasyon Merkezi’nden sertifikası bulunmuyor. Bu nedenle yazılıma girilen veriler bir dijital saldırıyla değiştirilirse denetim eksikliğinden dolayı bunun anlaşılması da mümkün değil. Aynı şekilde yazılımın algoritmasında değişiklik yapılıp sonuçlar manipüle edilirse YSK (Yüksek Seçim Kurulu) hakimleri dahi bunu fark edememekte. SEÇSİS, UYAP’ın (Ulusal Yargı Ağı Projesi) bir parçası ve Adalet Bakanlığı çalışanı mühendisler ya da sisteme bilgileri giren personeller, sandık sonuçlarında müdahalede bulunabiliyor. SEÇSİS’in güvenilir olduğuna dair bir belge ya da lisans olmadığı ve sistemin işleyişi bağımsız kurullarca da denetlenmediği için bunu anlamanın bir yolu yok. Dahası, seçimi kaybeden adaylardan biri seçim sonuçlarına itiraz ettiğinde bunun aksini ispatlamanın da oyları yeniden saymak dışında bir yolu yok.
Bu teknoloji zaafiyeti, bilgisayar altyapısı nedeniyle daha güvenilir olması beklenen SEÇSİS’e geçiş yapıldıktan sonra seçimlerde şaibe şüphesinin artmasını beraberinde getiriyor.
Saydıraç, bir seçim sonuç kontrol uygulaması.
Bağımsız yazılımcılar ve tasarımcılar tarafından, hiçbir kar amacı güdülmeden geliştirilen bu nitelikli araç, sandık müşahitlerine ve sandık başında olamayan vatandaşlara seçim sonuçlarını denetleme imkanı tanıyor. Saydıraç kullanıcısı seçmenler, Yüksek Seçim Kurulu’nun şeffaf olmayan SEÇSİS altyapısına alternatif bir sayım gerçekleştirebiliyor.
İşleyiş ise oldukça basitti: Seçim günü sayımlar tamamlandıktan sonra resmi seçim sonuç tutanağının fotoğrafını çek, http://saydirac.com adresine yükle.
Saydıraç’ı kullanan diğer vatandaşların, fotoğrafını yüklediğin tutanaktaki veriler ile resmi YSK verilerinin karşılaştırmasını yapmasını ve seçim sonuçlarını şeffaf şekilde kontrol etmesini sağla.
http://saydirac.com web sitesi üzerinden tüm masaüstü ve mobil platformlarda erişilebilen uygulama, daha önce 30 Mart 2014 Yerel Seçimleri‘nde ve 1 Haziran 2014 Yenileme Seçimleri’nde aktif olarak test edildi. Sandık müşahitleri sandık tutanaklarını fotoğraflamak ve veri havuzuna aktarmak, sandık başında olamayan vatandaşlar da bu havuzda toplanan tutanaklardaki sayıları kontrol ederek bir sağlama yapmak amacıyla Saydıraç altyapısını kullandı. 30 Mart’taki yerel seçimlerde çoğunluğu Ankara ve İstanbul’dan 6000 adet tutanak, sosyal medya üzerinden haberleşen vatandaşlar tarafından Saydıraç sistemine yüklendi.
Saydıraç aracılığıyla toplanan tutanaklar, muhalefet partilerinin YSK itiraz başvurularında kullanıldı. 1 Haziran 2014'te Ağrı ve Yalova il merkezlerinde tekrar edilen seçimlerde de Saydıraç, Türkiye’nin Oyları ve Oy ve Ötesi gibi seçim denetim oluşumlarıyla işbirliğine giderek mevcut tutanakların tamamını topladı ve vatandaşların YSK’ya alternatif sayım yapmalarını sağladı.
Türkiye’de soyut ve erişilmez bir kavram olarak addedilen, yalnızca seçim zamanlarında hatırlanan demokrasinin gündelik hayattaki yerini hatırlatmak, vatandaşlarda bu bağlamda davranış değişikliği yaratarak sorumluluk duygularını harekete geçirmek, Saydıraç’ın misyonları arasında yer aldı.
Saydıraç uygulamasının temel kodları, Oy ve Ötesi isimli, seçimlerde sivil denetim uygulayan derneğinin kullanmakta olduğu T3 isimli uygulamanın yaratılmasında kullanılmış olup halen yürürlüktedir. Türkiye Cumhuriyeti’ndeki en son gerçekleşen seçim olan 1 Kasım 2015 Milletvekili Seçimleri’nde seçim güvenliğini sağlamak ve oyların doğrulamasını gerçekleştirmek amacıyla Saydıraç’ın temel kodlarından yaratılan T3 uygulaması kullanılmış, seçimlerin güvenli bir şekilde gerçekleştirildiğini ortaya koyan bir sivil raporun yaratılmasına olanak sağlamıştır.
Saydıraç’ın basındaki yansımaları
VICE, Slate gibi mecralarda, dünyanın farklı ülkelerinde Saydıraç’ın basın yansımaları
Katkıda Bulunanlar
Cem Aydoğdu, Burak Arıkan, Engin Erdoğan, Kurdi Der Ergani, Yaprak Gültay, Hilal Koyuncu, İgal Nassima, Engin Önder, Mahir M. Yavuz
Destekleyen ve Kullanan Oluşumlar
140journos, Türkiye’nin Oyları
