Μπορεί η εκλογική διαδικασία στη ΔΗΣΥ να γίνει πραγματικά “συντακτική”;

Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας Καμίνη για την ηγεσία της Δημοκρατικής Συμπαράταξης την περασμένη εβδομάδα έγειρε ελαφρά το εκκρεμές εκπροσώπησης του χώρου προς την ΔΗΣΥ, με το Ποτάμι και την Ώρα Αποφάσεων να τίθενται πλέον ενώπιον υπαρκτών και πιεστικών πια διλημμάτων. Είτε θα συμπράξουν με τη ΔΗΣΥ μέσω δικών τους υποψηφίων ή στήριξης κάποιου, είτε θα δημιουργήσουν μια δική τους συσπείρωση με πολύ αμφίβολα αποτελέσματα, είτε τέλος θα πάρει ο καθένας τον δρόμο του.

Υπενθυμίζουμε ότι το χρονοδιάγραμμα είναι πάνω κάτω το εξής: Μέσα στον Σεπτέμβρη η Επιτροπή Αλιβιζάτου (το πρόσωπο του οποίου δημιούργησε τεκμήριο θεσμικότητας στην εκλογική διαδικασία) θα ανακοινώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών (ημερομηνία, μητρώα, υποψήφιοι), οι οποίες τοποθετούνται κατά δήλωση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ Φώφης Γεννηματά προς τα μέσα Οκτώβρη.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε περίπου 2 μήνες από σήμερα η ΔΗΣΥ θα έχει νέο αρχηγό, είτε την Φώφη Γεννηματά, είτε τον Γιώργο Καμίνη, είτε τέλος κάποια άλλη υποψηφιότητα που δεν ακόμη συζητηθεί. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ο Παύλος Γερουλάνος έχει δηλώσει ότι δεν θα είναι υποψήφιος υποστηρίζοντας την προοπτική ΠΑΣΟΚ, ενώ ο Νίκος Ανδρουλάκης εμμένει στην όχι λανθασμένη άποψη ότι πρέπει πρώτα να προηγηθεί το ιδρυτικό Συνέδριο του νέου φορέα και μετά η εκλογή αρχηγού.

Οργανωτικά οι εκλογές ανάδειξης ηγεσίας του αρχηγού της ΔΗΣΥ δεν θα αποτελέσουν πρόβλημα. Το ΠΑΣΟΚ αφενός ξέρει να κάνει εκλογές, αφετέρου η παρουσία του Νίκου Αλιβιζάτου δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Πολιτικά όμως αυτές οι εκλογές έχουν τα εξής προβλήματα:

Α) Όντως η ΔΗΣΥ θα αποτελέσει τον αποκλειστικό φορέα εκπροσώπησης του προοδευτικού χώρου στην Ελλάδα;

Β) Αν εκλεγεί αρχηγός η Φώφη Γεννηματά, θα είναι αρχηγός και του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΣΥ; Τι νόημα έχει τότε το ΠΑΣΟΚ να αλλάξει όνομα, αν εκλεγεί η πρόεδρός του;

Γ) Αν εκλεγεί ο Γιώργος Καμίνης ή οποιοσδήποτε άλλος, πώς θα συνυπάρχει με την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ αλλά και τους προέδρους των υπολοίπων κομματικών σχηματισμών; Ποια θα είναι η σχέση του αρχηγού της ΔΗΣΥ με την κοινοβουλευτική του ομάδα, ειδικά αν αυτός βρίσκεται εκτός Βουλής;

Δ) Πώς θα γίνει η συσχέτιση των αποτελεσμάτων εκλογής αρχηγού με το Ιδρυτικό Συνέδριο; Πώς θα εξασφαλιστεί η αντιπροσωπευτικότητα, όταν θα έχεις έναν πανίσχυρο αρχηγό άμεσα εκλεγμένο από τη βάση;

Ενώπιον αυτών των υπαρκτών πολιτικών προβλημάτων πρέπει να βρεθούν και οι αντίστοιχες λύσεις. Χρόνος αρκετός υπάρχει και από τη στιγμή που αυτή η κάλπη αρχίζει σιγά σιγά και επενδύεται με προσδοκίες, θα πρέπει να λύσει το πρόβλημα εκπροσώπησης του προοδευτικού χώρου και όχι να το εντείνει. Σκοπός δεν είναι απλά μια εκτόνωση, αλλά η διερεύνηση της πιθανότητας να προκύψει κάτι καλό γι αυτούς που θα συμμετάσχουν.

Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αναζητηθεί μια λύση που θα συναρμόζει το νέο φορέα και το νέο αρχηγό, αποφεύγοντας σχέσεις ανταγωνισμού ή υποταγής. Γι αυτό και πριν η Επιτροπή Αλιβιζάτου βγάλει τον οδικό χάρτη των εκλογών, ίσως θα έπρεπε να παραδειγματιστούμε από τις προκριματικές για την ανάδειξη υποψηφίου προέδρου στις Η.Π.Α., ειδικά σ’ αυτή την ιδιάζουσα περίπτωση που προηγηθεί η εκλογή αρχηγού από το νέο φορέα. Ειδικότερα:

1ον) Οι εκλογές δεν είναι ανάγκη να γίνουν Οκτώβρη. Θα μπορούσαν να μετατεθούν ενδεικτικά έναν μήνα αργότερα, προκειμένου οι υποψήφιοι να έχουν χρόνο και χώρο να εκθέσουν τις απόψεις τους.

2ον) Οι εκλογές επίσης θα μπορούσαν να μην γίνουν την ίδια μέρα. Όπως και στις Η.Π.Α. θα μπορούσαν να γίνουν σε διάστημα π.χ 7 εβδομάδων (κάθε Κυριακή και μια αποκεντρωμένη διοίκηση ή μια περιφέρεια, αν και ο χρόνος των 13 εβδομάδων φαντάζει μακρύς)

3ον) Οι εκλογές αυτές θα μπορούσαν να μην αναδείξουν μόνο τον αρχηγό και εδώ κρύβεται η ουσία της πρότασης. Θα μπορούσε ο κάθε υποψήφιος να κατεβαίνει στην κάθε περιφέρεια με μια λίστα εκλεκτόρων, όπου ανάλογα με την επίδοσή του στην εκλογική περιφέρεια που θα οριστεί να εκλέγει και ορισμένο αριθμό εκλεκτόρων που θα τον αθροίσει στο τέλος της εκλογικής διαδικασίας. Το σύστημα της λίστας εκλεκτόρων πετυχαίνει τα εξής:

α) λύνει τον γόρδιο δεσμό εκπροσώπησης υποψηφίων, κομμάτων και κινήσεων στο συντακτικό συνέδριο

β) αναγκάζει τα ήδη υπάρχοντα κόμματα να ταχθούν φανερά στο πλευρό του κάθε υποψηφίου ή να κατεβάσουν τους δικούς τους με τη δική τους λίστα εκλεκτόρων ανά περιοχή

γ) ο υποψήφιος πετυχαίνει την δικτύωση του σε ολόκληρη την Ελλάδα και κρίνεται ανοιχτά από τη βάση για τους υποστηρικτές του

δ) διεξάγονται οι εκλογές με όρους διαφάνειας, αφού η βάση θα ξέρει ποιος στηρίζει ποιον, με το κάθε πρόσωπο ή κίνηση να αναλαμβάνει επώνυμα και δημόσια την ευθύνη που του αναλογεί και

ε) εξασφαλίζεται η αναγκαία εκπροσώπηση στο Συντακτικό Συνέδριο, το οποίο επικυρώνει την ανάδειξη του αρχηγού και εκφράζει συλλογικά τη βάση

Ο αριθμός των Συνέδρων στο Συντακτικό Συνέδριο θα μπορούσε να προκαθοριστεί, συνδεόμενο με τον αριθμό των ψηφισάντων δια του αριθμού ενός εθνικού μέτρου (π.χ. ανά 20 ψήφους έναν εκλέκτορα). Και επιπλέον θα μπορούσε η προεκλογική εκστρατεία να λάβει τον χαρακτήρα περιφερειακών συνδιασκέψεων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα ενδιαφερόμενα μέλη του νέου φορέα δεν μετέχουν παθητικά ως χειροκροτητές στις προεκλογικές εκστρατείες.

Το ΠΑΣΟΚ πριν από 13 χρόνια δια χειρός Γιώργου Παπανδρέου έκανε το προχωρημένο άλμα ανάδειξης του αρχηγού του από τη βάση, καθιερώνοντας από το τότε ένα κεκτημένο δημοκρατικών διαδικασιών. Στον προοδευτικό χώρο πέφτει πάλι ο κλήρος σήμερα να διεξάγει μια εκλογική διαδικασία που θα πάει τις εσωκομματικές διαδικασίες ένα κλικ παρακάτω ως μια ένδειξη καλής θέλησης υλοποίησης της ιδέας “μια παράταξη, ένα κόμμα, ένας αρχηγός”