Να ρίξουμε τα τείχη στο χώρο της υγείας #openHealth

Στον παραπάνω χάρτη αριθμώ τα 5 νοσοκομεία που υπάγονται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Δύο βρίσκονται στο νομό Κοζάνης (Κοζάνη-Πτολεμαΐδα) και από ένα στις πόλεις της Φλώρινας, της Καστοριάς και των Γρεβενών.

Ας φέρουμε ένα δεύτερο τυχαίο παράδειγμα, κοιτάζοντας στους νομούς Πέλλας και Ημαθίας που υπάγονται στην Κεντρική Μακεδονία.

Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν 4 νοσοκομεία σε πολύ κοντινή απόσταση, στις πόλεις Έδεσσα-Γιαννιτσά (Πέλλα) και Βέροια-Νάουσα (Ημαθία).

Ποιο είναι το πρόβλημα με τα νοσοκομεία των 2 τυχαία αναφερόμενων περιοχών της Μακεδονίας; Οι περισσότερες εκ των κλινικών υπολειτουργούν, οι δαπάνες είναι πολλές σε σχέση με τον πληθυσμό ευθύνης και η εξειδίκευση-αντιμετώπιση περιστατικών είναι η ελάχιστη δυνατή, με αποτέλεσμα την παραπομπή στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Συνέπεια όλων αυτών; Κακές παροχές υπηρεσιών υγείας, κρατική σπατάλη, αναμονές στα μεγάλα νοσοκομεία των αστικών κέντρων.

Ας φέρουμε ένα παράδειγμα ενός ασθενή για να αντιληφθούμε όλες τις διαστάσεις του προβλήματος. Ας υποθέσουμε ότι ο ασθενής παθαίνει έμφραγμα στο χωριό Χ του νομού Φλώρινας. Ποια θα ήταν η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση επί του συγκεκριμένου περιστατικού; Η επείγουσα στεφανιογραφία εντός των πρώτων ωρών και η πιθανή αγγειοπλαστική (επεμβατική μέθοδος, γνωστή στο ευρύ κοινό και ως μπαλονάκι).

Γιατί είναι απαραίτητη αυτή η επέμβαση; Επειδή η προτεινόμενη μέθοδος μειώνει κατά πολύ τις πιθανότητες να πεθάνει ο ασθενής, μειώνει ραγδαία τις πρώιμες και όψιμες επιπλοκές αλλά και δεν αφήνει την Χ περιοχή της καρδιάς να νεκρώσει εξαιτίας του βουλωμένου αγγείου και της μη αιμάτωσης (η νέκρωση συνεπάγεται καρδιακή ανεπάρκεια με δυσμενείς συνέπειες για την περαιτέρω πορεία του ασθενή).

Ποιο είναι το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση; Κανένα από τα 5 κοντινά νοσοκομεία της Δυτικής Μακεδονίας δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει στεφανιογραφία. Ο τρόπος αντιμετώπισης του ασθενούς είναι η νοσηλεία του για 6 ημέρες στο νοσοκομείο της περιοχής του (2 στη μονάδα και 4 σε θάλαμο) και -αν και εφόσον όλα πάνε καλά- η παραπομπή του σε κάποιο νοσοκομείο κεντρικότερα να κάνει τη στεφανιογραφία σε δεύτερο χρόνο. Μιλάμε για ένα πρωτόκολο θεραπείας που δεν έχει αλλάξει από τη δεκαετία του ‘70.

Ποιο το αποτέλεσμα; Ασθενείς χάνονται, το κόστος αυξάνει (η επιβαρυμένη Στεφανιαία Νόσος αυξάνει το κόστος για το σύστημα), η υγεία υποβαθμίζεται. Και αυτό συμβαίνει σε κάθε περιοχή αυτής της χώρας (δημιουργία ανισοτήτων).

Ποιον βολεύει η διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης; Πρώτον, το υπάρχον ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό και διοικητικό προσωπικό που δεν μετακινείται από την περιοχή που κατοικοεδρεύει. Και δεύτερον, το πολιτικό προσωπικό (αυτοδιοίκηση και κεντρική πολιτική) που ‘πουλάει’ το ‘τοπικό προϊόν’. Μάλιστα, σε περίπτωση που προκύψει μία πρόταση συγχώνευσης των νοσοκομείων, το προσωπικό αυτό, σε αγαστή συνεργασία με το πολιτικό προσωπικό ή εκβιάζοντας αυτό, λειτουργεί ως κακώς νοούμενος μηχανισμός, εξηγεί στον ανενημέρωτο πολίτη (εδώ υπάρχει πολιτική ευθύνη) ότι πάνε να κλείσουν το νοσοκομείο, δεν θα έχει παροχές υγείας και θα ερημώσει η περιοχή (φόβος). Οι κάτοικοι ξεσηκώνονται, η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος και η ζωή συνεχίζεται -δυστυχώς όχι για όλους.

Τι πρέπει να γίνει; Ένα ισχυρό νοσοκομείο στην περιοχή, με συγχώνευση των 5 νοσοκομείων και ενίσχυση του πρωτοβάθμιου δικτύου (κέντρα υγείας-εκαβ) για την πλήρη και άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών. Έτσι, καμία κλινική δεν θα είναι υποστελεχωμένη, θα γίνει η συγκέντρωση και καλύτερη αξιοποίηση των δαπανών, θα υπάρξει ο απαραίτητος εξοπλισμός (πχ στεφανιογράφος) για την αντιμετώπιση των ασθενών και φυσικά θα λυθούν τα ζητήματα με τις λίστες αναμονής στα μεγάλα κεντρικά νοσοκομεία που έχουν μετατραπεί σε εστίες διαφθοράς. Παράλληλα, θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στη σχέση ασθενή-Εθνικού Συστήματος Υγείας και φυσικά ο πολίτης θα γλιτώσει χρόνο και χρήμα από τις μετακινήσεις στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσνικης.

Η απόφαση που πρέπει να παρθεί είναι μία πολιτική απόφαση. Και είναι μία απόφαση υπέρ των πολιτών (ασθενών). Δεν είναι δυνατόν στην Ελλάδα του 2016 να υπάρχουν 2 χιλιάδες κλινικές και υπεράριθμα νοσοκομεία, κάποια μάλιστα με το ελάχιστο αντικείμενο, τα οποία έγιναν κάποτε για πελατειακούς λόγους από τους κατά τόπους βουλευτές (σχέση πατρωνίας και μεταξύ βουλευτή-υπουργού, παροχή κονδυλίου, χτίσιμο νοσοκομείου, επανεκλογή).

Ποιο κόμμα έχει στο πρόγραμμά του μία αντίστοιχη πολιτική πρόταση;

- Κανένα.

Πόσο δύσκολο είναι να εξηγήσουμε στους πολίτες ποιο είναι το καλό τους;

-Καθόλου δύσκολο. Το δε κόστος μπορεί να γίνει όφελος με τη σωστή ενημέρωση (και συμμετοχή) του πολίτη.

Υπάρχουν τα πρόσωπα εκείνα που είναι διατεθειμένα να αναλάβουν το κόστος και την πρωτοβουλία να προχωρήσουν σε μία τέτοια κίνηση;

Όχι, πλην εξαιρέσεων. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα έμαθε να λειτουργεί με αυτά τα συγκεκριμένα στερεότυπα. Αν μάλιστα ρωτήσεις τους τοπικούς βουλευτές, είναι έτοιμοι να δώσουν την υπέτατη των μαχών για να ‘μείνουν τα νοσοκομεία στον τόπο τους’. Σκέφτονται κλειστά, λειτουργούν κλειστά, υπερασπίζονται μία κλειστή κοινωνία.

Χρειαζόμαστε περισσότερη ενημέρωση (γνώση), περισσότερη συμμετοχή του πολίτη (δημοκρατία), καλύτερη οργάνωση με ρίξιμο των τειχών της υγείας (συνεργατισμός) και σπάσιμο των κλειστών συστημάτων, όπως αυτό μεταξύ του μηχανισμού υγείας και των πολιτικών (ανοιχτότητα).

Μπορούμε να το κάνουμε.