Τι θέλουμε, τι θέλουν;

Κάρτα από τη δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Κάρτα που αποτυπώνει ένα “θέλω”. Αυτό το θέλω μετριέται σ’ ένα πλειοψηφικό 52% που θέλει ένα νέο κόμμα στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό το 52% δεν γνωρίζουμε αν είναι το αντιπροσωπευτικό αυτού που ονομάζεται βάση, αλλά αποδεικνύει έμμεσα ότι αυτή η ακαθόριστη και μη οριοθετημένη βάση δεν αντιπροσωπεύεται από τις υπάρχουσες κομματικές επιλογές και στρατηγικές.

Αυτή η “αόρατη” βάση, χαμένη μέσα στον κατακερματισμό και την απονευροποίηση απορρίπτει το υπάρχον. Σου λέει: “Η Δημοκρατική Συμπαράταξη δεν με καλύπτει όπως είναι και δεν θέλω να συσπειρωθώ γύρω απ’ αυτήν”. Σου λέει επίσης “να ξεχάσετε οποιοδήποτε φλέρτ με τον ΣΥΡΙΖΑ”, αποδοκιμάζοντας έμμεσα κάποιες διάσπαρτες προσχωρήσεις πολιτικά ελλιποβαρών προσωπικοτήτων από το πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ. Σου λέει όμως και από την άλλη “δεν με συγκινεί το κάλεσμα του Μητσοτάκη. Δεν με συγκινεί το σύνθημα #fygete. Με νοιάζει το δικό μου σπίτι, με νοιάζει επιτέλους να αποκτήσω ένα δικό μου σπίτι”. Και μέσα σ’ όλα αυτά και το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων που δεν γνωρίζει, δεν απαντά, μια επιλογή καθήλωσης απολύτως λογική και εναρμονισμένη με το τοπίο που περιβάλλει τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο της δημοκρατικής παράταξης.

Ωστόσο αυτή η δημοσκόπηση διατυπώνει ένα “θέλω” κι όλοι πρέπει να τοποθετηθούν ενώπιον αυτού. Το θέλουμε αυτό το “θέλω” ή όχι; Μας εξυπηρετεί αυτό το “θέλω” ή μας βάζει σε καινούργιους μπελάδες; Κρίνοντας από ένα άρθρο του Κωνσταντίνου Ζούλα στην “Καθημερινή” με τίτλο “Ξέρουν, φρίττουν, αλλά θέλουν να προσφέρουν” αυτό το “θέλω” όχι μόνο επιβεβαιώνεται, αλλά βάζει σε μπελάδες όσους δεν το θέλουν και επί του παρόντος είναι οι υπάρχουσες ηγεσίες των κομμάτων του χώρου, με την ευθύνη να βαραίνει, επειδή αυτή τη στιγμή είναι η μεγαλύτερη εκλογικά δύναμη, κυρίως τη Φώφη Γεννηματά, όπως επιβεβαιώνει και το μέλος της Επιτροπής Διαλόγου ΠΑΣΟΚ-Ποταμιού Γιάννης Δατσέρης. Η έτερη δύναμη, το Ποτάμι φαίνεται ότι ταυτόχρονα εκπληρώνει την αποστολή και τον προορισμό του: Από ένα πολιτικό κόμμα μετατρέπεται σ’ ένα από τα καλύτερα think tank της χώρας, αιμοδοτώντας τον δημόσιο διάλογο με αξιόλογες προτάσεις (βλ. χαρ/κα τις σημερινές προτάσεις που κατέθεσε για τη ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου).

Κοιτώντας γύρω σου αυτό που θα δεις είναι προβληματισμό, μάγκωμα, μουρμούρα, μια πανθομολογούμενη αίσθηση ότι “κάτι δεν πάει καλά κι αν πάει δεν ξέρουμε που πάει”. Το ναυάγιο του περασμένου Σεπτεμβρίου μεταξύ ΠΑΣΟΚ-Ποταμιού επισφράγισε το αδιέξοδο και τώρα βλέπεις μια ολόκληρη παράταξη να κινείται πίσω από ψιθύρους, σκιές, μειοψηφικές ομαδοποιήσεις και πολιτικά ραντεβού. Ο κάθε παίκτης προσπαθεί να κρατήσει γύρω του τον “κόσμο του”, βάζοντας τον στη τραπεζική θυρίδα προς μελλοντική αξιοποίηση. Αχρηστεύουν το πολιτικό κεφάλαιο εκατοντάδων αξιόλογων στελεχών τοκίζοντας το μ’ ένα αυθαίρετο επιτόκιο ετσιθελικής δικαίωσης στο πλαίσιο μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Ο παραγοντισμός αποθεώνεται δια της σιωπής, το παρασκήνιο διογκώνεται έναντι του προσκηνίου, η αδιαφάνεια και οι κανόνες μυστικότητας γίνονται ο κανόνας, βυθιζόμενη μια ολόκληρη παράταξη στις σκιές, στο περιθώριο, στον ρόλο του θεατή και όχι του πρωταγωνιστή.

Δεν είναι κανείς σε θέση να γνωρίζει αν το τέλμα αυτό είναι προγραμματισμένο ή απλά αφημένο. Δεν είναι σε θέση κανείς να γνωρίζει αν όλη αυτή η “ησυχία” εξυπηρετεί έναν πολιτικό σχεδιασμό που αναμένεται να εκτυλιχθεί σε ορίζοντα λίγων μηνών. Αυτό όμως που βλέπει ακόμη κι ο τελευταίος παράγοντας είναι ότι πλέον υπάρχει προφανής δυσαρμονία ανάμεσα στη βάση και την ηγεσία. Ο κανόνας αλλάζει και από εκεί που οι μικρές ή μεγάλες ηγεσίες δημιουργούσαν βάση, τώρα βάση αυτονομείται (βλ. την “χαριτωμένη” περίπτωση Θεοχάρη και “Δημοκρατικής Ευθύνης”), αναζητώντας από μόνη της εναγωνίως τη δική της ηγεσία, φυσική, πολιτική, προγραμματική.

Αναζητά το έναυσμα για μια επανάσταση στον χώρο των ιδεών, των αξιών, των προσώπων, των διακυβευμάτων ενώπιον μιας εκφυλισμένης αριστεράς και μιας φτιασιδωμένης δεξιάς. Δεν της αρκεί η θέση του υποψιασμένου θεατή που θα συντονιστεί με το διαδικτυακό κανάλι ενός κόμματος. Κουράστηκε να είναι στον καναπέ και στον υπολογιστή, επιθυμεί επιτέλους την κινητοποίηση, όχι υπό την μορφή μιας πρόσκλησης σε μια τελετουργικού χαρακτήρα εκδήλωση. Κουράστηκε να ετεροπροσδιορίζεται, κουράστηκε να ακούει νουθεσίες αποσβεννυμένων αυθεντιών μιας άλλης εποχής. Κουράστηκε ανάμεσα στο “καλά τα λέτε, άλλα όμως κάνουμε”. Επιδιώκει έναν νέο πολιτικό πατριωτισμό και αυτοκαθορισμό, ένα εγερτήριο κάλεσμα κι ένα καθαρτήριο ξέσπασμα που θα φέρει όχι μόνο τη σύμπτωση του “καλά τα λέω άσε με να πράξω κιόλας”, αλλά την λύτρωση και εξιλέωση για όλα αυτά τα χρόνια που είναι στριμωγμένη στα σχοινιά από τον κάθε ψεκασμένο, τον κάθε απατεώνα, τον κάθε λαϊκιστή και μέτριο.

Αλλά η βάση δεν πρέπει να μετέλθει των μεθόδων της ηγεσίας. Δεν πρέπει να σιωπήσει και να συνομωτήσει πίσω στις σκιές, αλλά να βγει μπροστά και να διεκδικήσει, να ξαφνιάσει, να επιβάλλει, να πρωτοπορήσει, έναντι όλων εκείνων που την θέλουν καθηλωμένη και χειραγωγούμενη. Αν δεν το θέλουν αυτοί μια, μια ολοένα και πιο κρίσιμη μάζα φαίνεται να το θέλει εκατό..