Τι θα γινόταν αν ο κυρ-Φώτης ψήφιζε Σταύρο Δήμα;
Θεοφάνεια σήμερα. Και ο Φώτης Κουβέλης έχει τη τιμητική του, όχι μόνο λόγω της ονομαστικής του εορτής, αλλά και λόγω του bullying που τρώει από πολλούς χρήστες των social media (που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση), οι οποίοι μέρα που είναι θυμούνται ότι η μη υπερψήφιση του Σταύρου Δήμα στην προεδρική εκλογή του Δεκεμβρίου του 2014 οδήγησε σε πρόωρη διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών, που έφεραν τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ καβάλα στο άλογο στην εξουσία.
Λόγω του τι ακολούθησε τα επόμενα 2 χρόνια (η 6μηνη διαπραγμάτευση Βαρουφάκη, το δημοψήφισμα-όνειδος-τρίτο μνημόνιο-εκλογές), πολλοί σήμερα βγαίνουν και λένε ότι οι “Σαμαροβενιζέλοι” το πήγαιναν τελικά καλά και ότι ήταν πολύ καλύτεροι σε σχέση με το τι ακολούθησε, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η χώρα θα μπορούσε τώρα να μην βρίσκεται υπό καθεστώς τρίτου και “αχρείαστου” μνημονίου, αλλά στις αγορές, πατώντας και στα δημοσιονομικά στοιχεία του 2014 και το τι επακολούθησε (ύφεση-capital controls-ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών-υπερφορολόγηση κοκ).
Εξαιτίας λοιπόν της σύγκρισης μεταξύ του τι ακολούθησε σε σχέση με το τι προηγήθηκε, ο Φώτης Κουβέλης τρώει σήμερα την κατάρα, επειδή η μη υπερψήφιση του Σταύρου Δήμα ως Προέδρου της Δημοκρατίας συνέβαλε στην άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και την καταστροφική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Είναι όμως έτσι; Ο Φώτης Κουβέλης έχει ιστορική ευθύνη για το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σήμερα σ’ αυτό το σημείο; Αν είχε ψηφίσει διαφορετικά, τι θα είχε αλλάξει σε σχέση μ’ αυτό που ακολούθησε; Και στη τελική ο Φώτης Κουβέλης αξίζει να θεωρείται από την αντιπολιτευόμενη πτέρυγα ως ο μοιραίος άνθρωπος που έβαλε το λιθαράκι του για να μας κατσικωθούν “αυτοί που δεν φεύγουν με τίποτα και είναι κολλημένοι με την καρέκλα;”
Η απάντηση αυτών των ερωτημάτων αποτελούν ακροβασία, ενώ η οπτική γωνία που μπορεί να απαντηθούν κρίνεται ως σχετική και με βάση τα ερμηνευτικά εργαλεία και τις προσλαμβάνουσες του καθενός. Αλλά μέρα που είναι, ας ρίξουμε “φως” στην όλη υπόθεση, γιατί έχει κάποιο ιστορικό ενδιαφέρον να θυμηθούμε ορισμένα πράγματα. Για να γίνει ευκολότερη η ανάλυση, θα μπουν ορισμένα δεδομένα-γεγονότα στη σειρά και έπειτα θα δοθεί ένα συνολικότερο σχόλιο. Ειδικότερα:
Γεγονός 1ο: Η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε πολύ χαμηλά ποσοστά δημοφιλίας το β’ εξάμηνο του 2014. Μην ξεχνάμε ότι μόλις τον Ιούνιο του 2014 στις ευρωεκλογές η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά είχε ηττηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, όχι με μεγάλη διαφορά (27 έναντι 23 τοις εκατό), αλλά ενδεικτική της αλλαγής που είχε συντελεσθεί στο εκλογικό σώμα. Αυτοί που σήμερα λένε ότι επί “σαμαροβενιζέλων” ήμασταν καλύτερα, οι ίδιοι ενδεχομένως τότε να έβριζαν την κυβέρνηση των σαμαροβενιζέλων με κορωνίδα βεβαίως τον ΕΝΦΙA.
Γεγονός 2ο: Μετά την ήττα στις ευρωεκλογές του 2014, ο Αντώνης Σαμαράς (με τη σύμφωνη γνώμη του Αντιπροέδρου του Βαγγέλη Βενιζέλου) έκανε έναν ανασχηματισμό που καρατόμησε ό,τι μεταρρυθμιστικό μπορούσε να είχε (ενδεικτικά παραδείγματα Στουρνάρας στο ΥΠΟΙΚ, Χατζηδάκης στο Υπουργείο Ανάπτυξης) και έβαλε μέσα στην κυβέρνηση την λεγόμενη λαϊκή Δεξιά (αποκορύφωμα Ντινόπουλος-Βούλτεψη). Λίγοι είναι πλέον αυτοί που αμφισβητούν ότι οι “σαμαροβενιζέλοι” κατέβασαν τα μολύβια, βλέποντας όχι μόνο το μη κλείσιμο της αξιολόγησης, αλλά και την προεδρική εκλογή που δεν έβγαιναν τα κουκιά.
Γεγονός 3ο: Μετά τις ευρωεκλογές του 2014 και τον ανασχηματισμό, η ρητορική της κυβέρνησης άλλαξε άρδην. Τότε αρχίσαμε να ακούμε τον Αντώνη Σαμαρά ότι “σκίζει τα μνημόνια κάθε μέρα”, τότε ακούσαμε τον Βαγγέλη Βενιζέλο να λέει ότι το μνημόνιο τελειώνει το 2014, τότε ακούσαμε ψελλίσματα περί “διωγμού” του ΔΝΤ από το πρόγραμμα. Όπως είναι γνωστό, από την πρώτη μέρα που ανέλαβε εκβιαστικά πρωθυπουργός ο Αντώνης Σαμαράς, γνώριζε ότι το δεύτερο μνημόνιο λήγει τον Δεκέμβρη του 2014. Επειδή όμως είχε προηγηθεί το ναυάγιο των Παρισίων τον Σεπτέμβρη του 2014 (τότε που στην διαπραγματευτική ομάδα μετείχε και ο Χρήστος Πρωτόπαπας) και είχε εδραιωθεί η πεποίθηση ότι η 5η αξιολόγηση δεν κλείνει (επειδή κατά Βαρουφάκη ευαγγέλιο ο Σόιμπλε είχε αποφασίσει να ρίξει τον Σαμαρά), από κοινού Σαμαράς και Βενιζέλος είχαν κάνει αντιμνημονιακή στροφή, πέφτοντας στην παγίδα του ΣΥΡΙΖΑ, παίζοντας με άλλα λόγια στο προνομιακό του γήπεδο.
Γεγονός 4ο: Σαμαράς και Βενιζέλος αυτοπαγιδεύτηκαν. Προσπαθώντας να πείσουν τους Έλληνες ότι μνημόνιο τέλος από το 2015, όταν κατάλαβαν ότι κάτι θα έρθει ως μνημόνιο (βλ. πιστοληπτική γραμμή, που δεν είναι μνημόνιο, αλλά άντε πείσε τον κόσμο με τον ΣΥΡΙΖΑ στα κάγκελα), δεν ήξεραν τι να κάνουν. Το ότι πήραν 2μηνη και όχι 6μηνη παράταση του δεύτερου προγράμματος και ότι επίσπευσαν την προεδρική εκλογή κατά 2 μήνες από το προβλεπόμενο (θα μπορούσε να γίνει και τον Μάρτιο του 2015 που λέει ο λόγος) ήταν σαν να αποδέχονται την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, ποντάροντας στην περίφημη “αριστερή παρένθεση”.
Γεγονός 5ο: Το τελειωτικό χτύπημα όμως ήταν το διαβόητο “mail Χαρδούβελη”, που ναι μεν σήμερα σκεφτόμαστε και γελάμε, αλλά τότε χάρη στην φοβερή επικοινωνιακή δουλειά του ΣΥΡΙΖΑ, πέρασε στον κόσμο ότι ετοιμάζεται εν κρυπτώ ένα τρίτο μνημόνιο και ότι τελικά αντί οι σαμαροβενιζέλοι” να μας βγάλουν απ’ αυτό, τελικά πάνε να μας φορτώσουν κι ένα ακόμη. Και σε συνδυασμό με τον ΕΝΦΙΑ δημιούργησε ένα τέτοιο κλίμα εναντίον της κυβέρνησης, που η εκτόνωση μέσω των εκλογών φάνταζε σχεδόν μονόδρομος.
Και επιστρέφουμε στον άνθρωπο της ημέρας, αλλά και το πρόσωπο εκείνων των ημερών Φώτη Κουβέλη. Κανείς δεν είναι σε θέση να πει καταπώς, πότε και σε ποιο βαθμό ο Κουβέλης τα βρήκε με τον ΣΥΡΙΖΑ ώστε να αρνηθεί την προσφορά Σαμαρά-Βενιζέλου για την προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά ας κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι ο Κουβέλης όντως έδινε γραμμή υπέρ Σταύρου Δήμα. Τι ακριβώς θα επακολουθούσε;
Σε πρώτη φάση η κυβέρνηση θα έπαιρνε μια μικρή παράταση ζωής, καλούμενη μέσα σε 2 μήνες να κλείσει την 5η αξιολόγηση, αλλά και να εξασφαλίσει έναν τρόπο χρηματοδότησης. Ακόμη κι αν κατέφευγε στην πιστοληπτική γραμμή, σύσσωμη η αντιπολίτευση θα έκανε λόγο για “νέο μνημόνιο”. Η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου μόνη με τους 153 βουλευτές θα αναλάμβανε να περάσει από την Βουλή ένα νέο πακέτο μέτρων, το οποίο εκ των πραγμάτων θα ήταν και το τελευταίο. Ή θα έβγαινε στα κάγκελα εναντίον των “ακραίων κύκλων των δανειστών” (δηλ. τον Σόιμπλε), οδηγώντας την χώρα σε εκλογές στη λογική “εμείς σας λέμε την αλήθεια, οι άλλοι σας τάζουν πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης”.
Ουδείς αμφισβητεί ότι το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης ήταν ανίκητο, κάτι που αποδείχθηκε. Είτε είχε μπροστά του το mail Χαρδούβελη, είτε ένα ψηφισμένο “mini μνημόνιο”, είτε ένα υποσχετικό “mini μνημόνιο”, αυτή η κυβέρνηση ήταν καταδικασμένη να χάσει. Απλά το μόνο που θα άλλαζε ίσως ήταν η ημερομηνία των εκλογών (μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2015) και ενδεχομένως η διαφορά μεταξύ ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να ήταν και μεγαλύτερη.
Κι αυτό γιατί η ρητορική περί ανατροπής της κυβέρνησης Σαμαρά βολεύει. Κανείς δεν είδε ποτέ το mail Χαρδούβελη ψηφισμένο στη Βουλή κι αν το έβλεπε πιθανόν να μεγάλωνε και την οργή του κόσμου εναντίον της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και εν γένει του παλαιού πολιτικού συστήματος, δημιουργώντας συνθήκες εκλογών του Μαϊου του 2012. Γιατί ναι μεν ήρθε στην εξουσία η “παλαβή Αριστερά”, αλλά έγινε μια ομαλή μετάβαση εξουσίας από τον έναν στον άλλο και η κοινωνική πίεση εκτονώθηκε με την εκλογή ΣΥΡΙΖΑ.
Επομένως αν ο “κυρ Φώτης” ψήφιζε Σταύρο Δήμα, πιθανότατα θα έδινε μερικούς μήνες παράταση στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά θα έκανε δώρο την αυτοδυναμία στον ΣΥΡΙΖΑ, ένα ενδεχόμενο που θα είχε οδηγήσει από την επομένη των εκλογών σε παραίτηση τους Σαμαρά-Βενιζέλο, αλλά και σ’ ένα σκηνικό ακραίας ρήξης με την Ευρώπη, που επέβαλε ένα ακόμη πακέτο λιτότητας. Μ’ έναν αυτοδύναμο ΣΥΡΙΖΑ του Βαρουφάκη, της Ζωής και του Λαφαζάνη και με ψηφισμένα μέτρα μπορεί ο ίδιος ο ελληνικός λαός να ζητούσε εδώ και τώρα ρήξη με την ΕΕ με άδηλες συνέπειες για την χώρα.
Το γεγονός ότι έστω και δια του ατυχήματος παράτασης της διαπραγμάτευσης και της μη αυτοδυναμίας περιόρισε τον ΣΥΡΙΖΑ, βάζοντάς τον να διαπραγματευθεί από την πρώτη μέρα, έστω και με “ριχτά πουκάμισα”, που είδαμε που μας οδήγησαν. Σε κάθε περίπτωση το να αποδίδονται ιστορικές ευθύνες στον Φώτη Κουβέλη πολιτικά είναι αποδεκτό, ειδικά για κόμματα και αρχηγούς που άσκησαν εξουσία, έχοντας κοινοβουλευτική παρουσία.
Αλλά το να αποδίδεται “υπέρβαρη” ιστορική ευθύνη στον Φώτη Κουβέλη για το κατάντημα της χώρας είναι μυωπική και οπωσδήποτε δυσανάλογη του πολιτικού βάρους και κύρους του ανδρός. Ας μην ξεχνάμε ότι ο μοιραίος άνθρωπος της εποχής των μνημονίων έχει όνομα και επώνυμο. Αντώνης Σαμαράς..
