Τι πρέπει να γίνει με τον χώρο;

Εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων: Κι ενώ πιστεύεις ότι μπορούν οι κεντροαριστεροί να σταματήσουν να μιλούν για κάποιες μέρες για την κεντροαριστερά, έρχεται ένα άρθρο του Κωνσταντίνου Ζούλα ανήμερα των Χριστουγέννων στην Καθημερινή με τίτλο: “Θέμα ημερών το νέο κίνημα για την ενότητα της Προοδευτικής Παράταξης”, που συνοδεύεται και από ανάλογη ανάρτηση της ιστοσελίδας “Μεταρρύθμιση βλ. αναλυτικά εδώ), για να αναζωπυρώσει τη σχετική συζήτηση κυρίως μεταξύ χρηστών στα social media, μια συζήτηση που επαναλαμβάνεται διαρκώς στον βιόκοσμο του ευρύτερου χώρου, ο οποίος για την ώρα διαθέτει πολλά από τα χαρακτηριστικά του “μικρόκοσμου” των επωνύμων-ανωνύμων ανησυχούντων για το μέλλον του χώρου (και κεκαλυμμένα για το μέλλον το δικό τους).

Σκοπός δεν είναι να αναλυθεί για ακόμα μια φορά η σκοπιμότητα ίδρυσης ή όχι ενός νέου κόμματος (αν και θα προκύψει μέσα από το κείμενο) ή να αποδομηθούν οι προσωπικότητες που δείχνουν ότι θέλουν να εμπλακούν σε μια νέα πολιτική πρωτοβουλία. Προτού καταδικάσουμε ή επιδοκιμάσουμε ένα εγχείρημα ή μια πρόταση, πρέπει πρώτα να την αφήσουμε να εκδηλωθεί και μετά να τοποθετηθούμε επ’ αυτής. Αντίθετα, σκοπός είναι σε αδρές γραμμές να παρουσιαστούν συνοπτικά τα παρόντα δεδομένα, προκειμένου ο καθένας να τα αξιοποιήσει (αν το θέλει) στη δική του ανάλυση για το πώς πρέπει να κινηθεί ο χώρος το προσεχές διάστημα.

Και μιας και γίνεται λόγος για “χώρο”, μπορεί κανείς με μια πρώτη ανάλυση να δει ότι εκείνος διαιρείται σε δύο “υποχώρους”, όπως πολύ εύστοχα τους χαρακτήρισε ένας εξαιρετικά ευφυής τουητεράς που εκτιμώ πάρα πολύ. Ο ένας υποχώρος είναι αυτός της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ δηλ με ολίγη ΔΗΜΑΡ), επικεφαλής της οποίας είναι η Φώφη Γεννηματά. Η Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από τον περασμένο Σεπτέμβριο ξέκοψε τον διάλογο που είχε ξεκινήσει με το Ποτάμι και βλέποντας τις δημοσκοπήσεις δεν έχει την παραμικρή διάθεση να μπει σε οποιαδήποτε συζήτηση διάλυσης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και κρίσης της ίδιας από τη βάση ενός νέου κόμματος. Μολονότι προσωπικά διαφωνώ μ’ αυτή την επιλογή, εκτιμώντας παράλληλα ότι η Φώφη Γεννηματά δεν εκφράζει τον ριζοσπαστισμό που έχει ανάγκη ο χώρος, στενά πολιτικά εκείνη έχει κάνει αυτή την επιλογή, επειδή ποντάρει σε αρχέγονα αντιδεξιά σύνδρομα και παράλληλα σ’ έναν επαναπατρισμό των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που ψήφιζαν ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 και έπειτα, λόγω της δικής της συμπαθούς (αλλά στα όρια του αδιάφορου) δημόσιας παρουσίας της.

Το αν η Φώφη Γεννηματά πράττει ορθά θα κριθεί στην κάλπη όποτε κι αν αυτή στηθεί. Μέχρι τότε όμως κανείς δεν μπορεί να την εξαναγκάσει να κάνει κάτι που η ίδια θέλει, εκτός κι αν οι εξελίξεις την προσπεράσουν.

Ο έτερος υποχώρος είναι και ο πλέον αδιευκρίνιστος, αλλά με δύο προκαταρκτικές σταθερές: Ένα καλπάζoν “αντι-ΣΥΡΙΖΑ” ένστικτο και μια θνήσκουσα και φθίνουσα κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του Ποταμιού, το οποίο με βάση τις δημοσκοπήσεις δύσκολα θα εξασφαλίσει κοινοβουλευτική παρουσία. Ωστόσο το Ποτάμι έχει κι αυτό έναν επικεφαλής, τον Σταύρο Θεοδωράκη, προσφάτως επανεκλεγείς στην αρχηγία (που προκάλεσε και την αποχώρηση του Χάρη Θεοχάρη), ο οποίος με βάση τα ρεπορτάζ δείχνει διατεθειμένος να μπει σε μια συζήτηση με πρώην υπουργούς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, χωρίς να ξέρει και ο ίδιος απόλυτα τι θέλει να κάνει.

Σε αντίθεση με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη της Φώφης, ο υποχώρος που αδόκιμα κάπως μπορεί να χαρακτηρισθεί ως “Ποτάμι Plus” δεν έχει πρόβλημα να συγκυβερνήσει μαζί με τον Μητσοτάκη, αλλά έχει σαφές πρόβλημα να διαφοροποιηθεί από τον Μητσοτάκη, επειδή δεν έχει βρει ένα εναλλακτικό αφήγημα που να μην αρχίζει και να μην τελειώνει στη λέξη “μεταρρύθμιση”.

Μολονότι προσωπικά διαφωνώ με την εξ αντανακλάσεως τοποθέτηση “αντι-ΣΥΡΙΖΑ”, όπως και με την στενή παραδοχή ότι “η Φώφη και ο Σταύρος δεν κάνουν”, από την άλλη όμως δεν μπορείς να εξαναγκάσεις αυτούς τους ανθρώπους να μην ασκήσουν πίεση με τις δημόσιες παρεμβάσεις τους προς την κατεύθυνση του “πρέπει κάτι επιτέλους να γίνει”, ασχέτως με το αν θεωρείς ότι μια οποιαδήποτε κίνηση για τη δημιουργία νέου κόμματος θα ήταν πολιτικά αυτοκτονική.

Έχοντας λοιπόν πιάτο τους δύο αυτούς υποχώρους, πρέπει να ειπωθεί εν ολίγοις το “δέον” και το “όν”. Το “δέον” κατά την προσωπική μου γνώμη θα ήταν να υιοθετηθεί η φθινοπωρινή πρόταση του Ποταμιού και να στηθεί μια κάλπη που να εκλέξει τον επικεφαλής της νέου κόμματος, που θα εξέφραζε αποκλειστικά τον χώρο, όπου ο καθένας θα μπορούσε ελεύθερα και ακώλυτα να είναι υποψήφιος με την ιδεολογική του πλατφόρμα και ο καθένας θα δεσμευόταν πολιτικά από το αποτέλεσμα στο όνομα της ενότητας της παράταξης.

Αυτό όμως αυτή τη στιγμή δεν είναι εφικτό για τους λόγους που εκτέθηκαν παραπάνω, αλλά και για λόγους που μόνο οι πρωταγωνιστές γνωρίζουν και έχουν υπολογίσει. Βάσει αυτών των συνθηκών, οι δρόμοι που μπορεί κανείς να επιλέξει είναι συγκεντρωτικά τρεις:

Ή θα συνταχθεί στη Δημοκρατική Συμπαράταξη αποδεχόμενος τη Φώφη Γεννηματά ως αρχηγό και εκφραστή του

Ή θα συνταχθεί στο πλευρό του Σταύρου Θεοδωράκη, προσπαθώντας να τον πείσουν να εμπλουτίσει το Ποτάμι με στελέχη που δεν επιθυμούν να συνταχθούν με τη Γεννηματά και δεν θέλουν να πάνε με τον Μητσοτάκη, μετονομάζοντάς το ή ακόμα και βάζοντας άλλο αρχηγό ή τέλος

Να κάτσουν λίγο στην εξέδρα και να περιμένουν τη διεξαγωγή των εκλογών, δουλεύοντας παράλληλα ιδέες και προτάσεις που μπορούν να τεθούν στον δημόσιο διάλογο σε δεύτερο χρόνο.

Κλείνοντας, η αγωνία που εκφράζει η κορυφή διαχέεται και στη βάση, χωρίς ωστόσο να συγκλίνουν στις στοχεύσεις και τις μεθόδους. Σε κάθε περίπτωση όμως κορυφή χωρίς βάση δεν μπορεί να σταθεί κι αν η κορυφή εμμένει σε “αιώνιες επιστροφές”, κινδυνεύει να καταδικάσει μια μελλοντική υπέρβαση της βάσης, που ενδεχομένως μπορεί και να πετύχει αυτό που σήμερα όλοι ψάχνουν σαν το Άγιο Δισκοπότηρο: Άφθαρτα πρόσωπα-ιδεολογικό αφήγημα-κοινωνική αναφορά/κοινωνική διείσδυση..