Een pleidooi voor geluksonderwijs
In het onderwijs leiden we studenten op in de meest gespecificeerde aspecten van hun toekomstige vak. Tegelijkertijd onthouden we hen de meest basale kennis voor het leiden van een gelukkig leven. Want over geluk valt veel te leren.
Louis van Gaal — succesvol coach van onder meer Ajax, FC Barcelona en Oranje — is bekend van zijn ‘totale-mens-principe’. Hij ziet zijn spelers niet alleen als voetballers, maar ook als vaders, zonen, vrienden en partners. Van Gaal gelooft dat iemand pas kan floreren als je al deze aspecten in ogenschouw neemt, in plaats van alleen iemands voetbalkwaliteiten. “Het gaat niet alleen om tactiek of techniek, maar ook om hoe een speler in het leven staat”, aldus Van Gaal (VI, 6 maart 2016).
Van Gaal gebruikt het totale-mens-principe om het beste uit zijn voetballers te halen. Wetenschappelijk onderzoek wijst erop dat ook in andere disciplines mensen meer zijn dan hun baan. Zo blijkt dat gelukkige mensen productiever zijn, optimistische verkopers meer verkopen en blije verpleegsters betere zorg leveren (Achor, 2010). Ook blijkt dat positieve emoties ervoor zorgen dat je meer en beter leert (Fredrickson, 2004).
Gelukkige mensen leiden dus niet alleen een gelukkig leven, ze leveren ook beter werk. Alle reden dus om aandacht te besteden aan hoe je gelukkig wordt. Want daar is veel over te leren. Er is een hele wetenschappelijke discipline die geluk bestudeert: de positieve psychologie. Uit het vele onderzoek dat is gedaan weten we dat geluk voor een groot gedeelte maakbaar is. En dat we dus actief invloed kunnen uitoefenen op hoeveel geluk we ervaren in ons leven (Lyubomirsky, 2013).
Toch gaat het in ons onderwijs zelden over geluk of gelukkig worden. De basis- en middelbare school richten zich voornamelijk op het ontwikkelen van cognitieve intelligentie, zoals taal, rekenen en geschiedenis. Het hoger onderwijs houdt zich bezig met het aanleren van professionele vaardigheden zoals het lezen van een wetboek, effectief presenteren en reproduceren van theorieën. Gelukkig worden doe je maar in je eigen tijd.
Wij pleiten ervoor om geluk een prominente rol in het publieke onderwijs te geven. Geluksonderwijs dus. Op die manier kunnen studenten op een onderbouwde manier leren hoe zij hun geluksbeleving kunnen bevorderen. Dat levert gelukkigere studenten op en daarmee betere professionals.
Let wel: niet alles wat er op het gebied van geluk gebeurt is geweldig. Er wordt veel onzin verkocht en beloofd. Sommige claims zijn ronduit aanstootgevend, zoals dat je ernstige ziekten kan oplossen door ‘positiever te denken’. Ook is er de geluksparadox: het overdreven nastreven van geluk kan je juist ongelukkiger maken. En ondanks beloftes van goeroes wordt ons geluk ook bepaald door onze genen. Het is dus niet volledig maakbaar. Juist hierom kan het publieke onderwijs een cruciale rol spelen. Door studenten te ondersteunen met gedegen onderzoeken, maak je hen weerbaarder tegen onzin.
We willen ons pleidooi voor geluksonderwijs niet bij woorden laten. Daarom organiseren we een MeetUp over dit onderwerp. Met belangstellenden praten we graag voor over het hoe, wat en waarom van geluk in het onderwijs. Iedereen die zich geroepen voelt is van harte welkom. Meld je nu aan via deze link.
Locatie | Hogeschool Leiden (Zernikedreef 11)
Lokaal | B0.015
Datum | Donderdag 20 april
Tijdstip | 18.00–20.00 uur
Tomer Kedar — Kedar.t@hsleiden.nl
Docent HRM Hogeschool Leiden
Chris Jan Geugies — Chrisjan@dock20.org
Onderwijsvernieuwer bij Dock20 en docent SJD Hogeschool Leiden
Let op: zorg dat je van tevoren wat gegeten hebt!
Literatuur
Achor, S. (2010). The Happiness Advantage: The Seven Principles of Positive Psychology that Fuel Success and Performance at Work. Random House, Inc: New York
Fredrickson, B. L. (2004). The broaden-and-build theory of positive emotions. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 359, 1367 -1378.
Lyubomirsky, S. (2013). De maakbaarheid van het geluk: een wetenschappelijke benadering voor een gelukkig leven, A.W. Bruna Uitgevers: Utrecht.
