Metaverse için Ebeveyn Rehberi

Lance G Powell Jr
XR Türkiye
Published in
8 min readMar 3, 2022
Photo by Steve Axt

Sosyal VR’da tacizi araştırmaya 2017'de (quest öncesi) önemli ölçüde daha az kullanıcı varken başladım ve bu çalışma, “Sosyal VR’da Tacizi Anlama ve Tespit Etme Çerçevesi” adlı yüksek lisans tezim oldu. Araştırmamın bir parçası olarak, üç büyük platformda saatler geçirdim: Altspace, Rec Room ve VRchat. Taciz olaylarını izlerken ve kaydederken, sadece gözlemci olmam gerektiği için mümkün olduğunca az müdahalede bulundum.

Kullanıcı tabanı o zamanlar izleyicilerin küçük bir kısmıydı, bu yüzden 2017'de girdiğimde taciz olmasını bekleyemezdim. Takip eden aylarda, tacizlerin meydana geldiği zamanları işaretledim. Bu olaylar en sık Cuma ve Cumartesi geceleri, yani genellikle Amerikalıların içki içtiği zamanlarda gerçekleşiyordu. Bu yüzden, hafta sonlarımın çoğunu Altspace’de şu anda feshedilmiş olan herkese açık kamp ateşinde geçirdim. En şiddetli örnek, bir adamın odaya girip ucunda marshmallow olan bir çubuk kullanarak kadın avatarlar ile seks eylemlerini taklit etmeye başlamasıyla yaşandı (önemini sonradan anlama konusunda iyi bir dayanak değil), iki erkek suç ortağı da bu taciz edici davranışı görüp katıldı. Bu davranışa tepki gösteren ilk kişi, akıcı İngilizce konuşan ancak aksanını koruyan ABD’ye göç etmiş Kolombiyalı bir göçmendi; Suçlu bu aksanı anladı ve ona ‘Meksika’ya geri dön’ diyerek ırkçı hakaretler kullanmaya başladı ve ‘Trump 2016’ diye slogan atmaya başladı. Aşırı kibar bir moderatör sonunda onu uyardı ve odadan attı. Ancak iş işten geçmişti. Odadaki en az 10 kişi tacize uğramıştı.

Ziyaret ettiğim her platformda taciz edici davranışlara tanık olduğum ve kaydettiğim için bu bir Altspace sorunu değil. Tabii sorduğumda diğer oyunculardan da bazı açıklamalar duydum. Örneğin, vTime olarak bilinen küçük bir platform vardı (hâlâ var) ve iş toplantıları için tasarlanmış resim yüklemelerine izin veren bir sunum odaları vardı. vTime’a ilk ziyaretimde bir kadın bana bu yeri anlattı ve ben de bana göstermesini istedim; yaptı ve konuştuğumuzda, birçok kez odaya geldiğinde erkeklerin kendisine istemediği halde cinsel organlarının görüntülerini gösterdiğini belirtti. Rec Room’da kadınsı bir avatarım vardı ve ona A… deniyordu. Bir keresinde bir arkadaşımı koyu tenli bir avatarla konuk ettim ve ona Z… deniyordu. Daha bu hafta bir BBC muhabiri VRChat’te 13 yaşındaki bir çocuk gibi davranarak ve isteyerek bir yabancının alt ağına girdi ve şaşılmayacak şekilde cinsel içerik buldu.

Bu bir VR sorunu da değil. Çünkü Second Life’ta da geniş kitlelerce bilinen, bir kadının bir uçan penis sürüsünün saldırısına uğradığı olay gibi birçok cinsel saldırı yaşanıyordu. Ayrıca Habbo Otel’de koyu tenli avatarlar olarak poz veren ve bir yüzme havuzunda gamalı haç oluşturan grupların dönemsel saldırıları vardı. Bu arada Lego Universe, oyuncuların penislerini doğa şekillerine sokmasını engellemeye çalışarak pratikte iflas etmişti.

Ayrıca bu bir 3 boyutlu sanal ortam sorunu da değildir. Çünkü Çok Kullanıcılı Zindanlar’da da (MUD’lar), kadınlar oyundan düzgün bir şekilde zevk almak için cinsiyetlerini gizlemek zorunda kalıyorlar. Bu konuda geniş kitlelere en çok duyurulan vaka, 1993 yılında LamdaMoo’da, bir kadının sanal olarak bir iblis tarafından zorlanarak kendi kasık kıllarını yemeye zorlanmasıdır.

İntikam veya rıza dışı röntgenci porno konulu internet siteleri olduğu için bu bir oyun sorunu da değil. Ayrıca sosyal medyada (Meta’nın eski Topluluk Geliştirme Müdürü gibi) reşit olmayanları avlayan sömürücüler de var. Bu arada, ırkçı meme’ler her büyük platformda paylaşılmaya devam ediliyor.

ABD’deki polis karakollarının çoğunda birikmiş tecavüz delilleri bulunduğundan ve vakaların büyük çoğunluğu çözülmediği veya bildirilmediği için bu bir internet bağlantısı sorunu da değil. Ayrıca bir Katolik kilisesinin veya okulunun duvarlarında kaç çocuk cinsel istismara uğradı ve bu sayı neden WorldO’Meter’da gösterilmiyor?

Şu ana kadarki amacım sizi birkaç şeye ikna etmek: 1)İnsanların olduğu yerde, insan davranışları vardır 2) İnsan davranışlarında kabul ettiğimizden daha fazla kötülük vardır 3) Her şeye gücü yeten bir gözetleme durumunun olmaması durumunda, kişilerarası bağlantı mecrası ne olursa olsun bu sorun çözülemez. Sorunu hafifletebilirsiniz, ama asla kazanamazsınız.

Tezimde taciz sorunlarına bazı olası çözümler yazdım, bunlar platformlara yönlendirildi ve belki bazıları tutar. Aşağıda ebeveynler için bir rehber, çocuklarınızı Metaverse’e göndermeden önce vermeniz gereken talimatlar yer almaktadır. Ayrıca bu rehber yetişkinler için de geçerli olabilir. Bağlam olarak, yedi yaşındaki bir çocuğun ebeveyniyim ve bu, takip etmeyi düşündüğüm bir rehber.

#1 Yabancılarla Konuşmayın (12 veya 13 yaşından küçükseniz)

Çoğu Sosyal VR platformu, yukarıda belirtilen tüm güvenlik endişeleri için bir oyuncunun 13 yaşında olması konusunda ısrarcıdır. İstisna olarak, Rec Room’da genç oyuncuların oyunların keyfini çıkarmasına izin veren çocuk hesapları vardır, ancak diğer insanlarla iletişim kuramazlar. Pratik olarak konuşursak, bu durum platform içindeki taciz potansiyelini ortadan kaldırır ve avatarlar daha soyut olduğundan ve etrafınızda bir korunaklı alan olduğundan, fiziksel taciz algısı olası bile değildir (daha fazlasına geleceğiz). Rec Room’da kendi çocuğumla aynı evin içinden birbirimizle konuşarak laser tag oynayacağım günü, (muhtemelen çok yakında) sabırsızlıkla bekliyorum.

#2 Başkalarının Kişisel Dünyalarına Girmeyin

Yetişkinler, sanal alanlarda seksten zevk alma özgürlüğünden hoşlanır ve çoğu platform, alanlar kişisel kaldığı ve katılımcıların rızası olduğu sürece buna izin verir. Bir alan kişisel ise, kreatörün rızası olmadan insanlar oraya giremezler. Çocuğunuzun yabancı bir adamın evine gitmesine izin vermezsiniz, öyleyse Metaverse’de neden izin veresiniz ki? Biri sizi onlarla bir yere gitmeye davet ettiğinde, alanın herkese açık olduğunu veya ortak alanın özel bir örneği olduğunu doğrulamanız gerekir. Kimliğini gizlemiş bir BBC muhabirinin, kendisini davet eden biriyle kişisel bir striptiz kulübüne gittiğini %99,9 doğrulukla söyleyebilirim. Basitleştirmek gerekirse, 18 yaşından küçükseniz ve yetişkin bir erkek sizden onlarla bir yere gitmenizi isterse, gitmeyin. Sessiz kalın ve gerekirse onları engelleyin.

Özellikle VRChat, daha önce ziyaret ettiğiniz dünyaları izlemenize olanak tanır. Uygunsuz yerleri ziyaret ettiklerini düşünmeniz durumunda, çocuklarınızın nerede olduğunu kontrol etmek mümkündür.

#3 Güvenlik Araçlarını Öğrenin

Her büyük platformun istenmeyen etkileşimlerde size yardımcı olacak güvenlik araçları vardır, ancak bunları iyi öğrenmezseniz size yardımcı olmazlar. Genellikle menünüzde ve kişinin isim etiketinde bir sessize al düğmesi bulunur. Ayrıca insanları görmenizi veya duymanızı önleyen bir engelleme düğmesi de bulunmaktadır. Biri rahatsız ediciyse ve onu uzaklaştırmayı tercih ederseniz, izinlere bağlı olarak bu kişiyi odadan çıkarmak için oylama yapmanız veya kendiniz çıkarmanız mümkündür. Tacizin bir çizgiyi aştığını düşünüyorsanız, bunları platforma, hatta platformun Discord sunucusuna bildirin. Ayrıca, çok yaklaşırlarsa insanları görünmez kılan kişisel bir korunaklı alan vardır. Bu kişisel korunaklı alan her platformda varsayılan değildir, bu yüzden düğmeyi bulun ve kullanın.

Özellikle VRChat, diğer insanlarla nasıl iletişim kurduğunuzu ve hatta onları nasıl gördüğünüzü etkileyen çok çeşitli güvenlik ayarlarına sahiptir. Bu ayarlara ilişkin talimatlar, yükleme ekranlarında yayınlanarak görülmeleri kolaylaştırılır.

İnsanlar gergin durumlarda genellikle menülerle uğraşmaktan şikayet ederler. Bu nedenle, Sosyal VR platformuna ilk girdiğinizde hazırlıklı olun, uygun düğmeleri bulun ve tacizcinizin bir ekrana yansıtılan pikseller olduğunu ve bunların dikkate almamanız gerektiğini unutmayın.

#4 Olayı Kaydedin

Şiddetli bir taciz görüyorsanız ve bununla başa çıkmak için direnciniz varsa, Quest’inizde bir kayıt düğmesi vardır. Bu kaydı platforma veya Discord sunucusuna gönderin. [#7'de daha fazla bilgi bulunmaktadır.]

#5 Sadece Kişiye Özel Dünyalara Gidin

Sözlü taciz, farklı yoğunluk seviyeleriyle ortak alanlarda olmaya devam edecektir. Yaşınız ne olursa olsun, bu nedenle kolayca tetikleniyor, güceniyor veya travma yaşıyorsanız, ortak alanlardan tamamen kaçınmak daha iyidir. Yine de platformların keyfini çıkarabilir ve arkadaşlarınızla dünyaları ziyaret edebilirsiniz. VR’da çok fazla yüz yüze tanıdığınız arkadaşınız yoksa platformun Discord sunucusundaki veya Facebook gruplarındaki kişilerle bağlantı kurabilir ve birlikte gitmek için bir zaman planlayabilirsiniz. VR platformunun dışındaki kişileri gruplar aracılığıyla tanımlayabilirseniz, platform içinde sizi taciz etme olasılıkları çok çok daha düşük olacaktır. Bir arkadaş grubunun korumasında olmak, ortak alanlarda da yardımcı olacaktır.

#6 Bir Dünyanın / Çevrenin Sosyal Normlarını Anlayın

Bazı Sosyal VR platformları, deneyim olarak sunacak çok şeyi olmayan merkezler (HUB) içerir, ancak oyuncular bu merkezleri etrafta başka insanları bulmayı umdukları için ziyaret ederler. Bazı insanların diğer insanlarla eğlenme anlayışının, dalga geçmek veya toksik olmak olduğunu anlayın. Bu yerler, Sosyal VR’ın “karanlık sokakları”dır. Daha iyi başka yerler var, o yüzden karanlık sokaklara girmeyin. Bir yere giderseniz ve tacize uğrarsanız, o belirli ortak alana tek başınıza geri dönmeyin.

#7 Tacizi Nasıl Bildirdiğiniz Konusunda Dikkatli Olun

Çocuklar bu konuda daha akıllı olduğu için bu uyarı sadece ebeveynler için olabilir. Sosyal VR platformlarındaki insanların çoğu zararsızdır ve hatta etraflarında olmak eğlencelidir. Öyle görünmeyebilir (birçok insanın morali bozuk olduğundan ve kendilerini olumsuza odaklanmak için eğittiğinden), ama bu doğru. Sorun şu ki, bir seri tacizci yakalanmadan önce yüzlerce insanı hedef alabilir, bu nedenle sorunun algılanması oldukça çarpıktır.

Bir platformun hem kadın hem de erkek deneyimli kullanıcıları bunu anlar ve iyi bir deneyim yaşamak için kişisel sorumluluk alırlar. Sorunlu insanları tanırlar ve kendilerini onlardan başarılı bir şekilde izole ederler. Bu, onların gerçek ve kalıcı dostluklar kurmalarına, yaratıcı topluluklar oluşturmalarına, tatmin edici boş zamanlara sahip olmalarına, yalnızlığı azaltırken sosyal kaygıların üstesinden gelmelerine ve katkılarından dolayı onlara bir gurur duygusu vermelerine olanak tanır. VR platformu, kimliklerinin bir parçası haline gelir. Peki soru şu; birinin kimliğine saldırdığınızda ne olur?

Bir topluluğun sınırları içinde bir sorunu bildirirseniz, bu genellikle kabul edilir. İyi niyetli topluluk üyeleri, alanlarının troller tarafından bozulduğunu görmekten hoşlanmazlar ve sizi desteklemek için hızlı hareket ederler. Bu aynı zamanda hala topluluk alanları olan Facebook grupları ve Discord sunucuları için de geçerlidir. Ancak, bu olayları kamuya açmamanızı şiddetle tavsiye ediyorum.

Topluluklar ayrılmış veya koruyucu olabilir ve tehdit altında olduklarında kendilerini savunmaya çalışabilirler. Ancak yaşadığınız taciz hakkında bir BBC makalesi ya da bir blog yazısı yazarsanız, halk ve VR platformu kullanıcıları her şeyi çok farklı görecek ve VR tacizi, ardından gelecek çevrimiçi tacize kıyasla sönük kalacaktır. Bu nedenle:

· Birçok insan bunun sizin hatanız olduğunu düşünecek. Garip bir yerde bir yabancıydınız, güvenlik araçlarını nasıl kullanacağınızı bilmiyordunuz ve orada kalmayı seçtiniz. Platformu anladığınızı, kendinizi riske attığınızı ve kendi bilgisizliğinizin olumsuz sonuçlarından şikâyet ettiğinizi görürlerse tacizin önlenebilir olduğunu anlarlar.

· İnsanlar sizi, tacize uğradığınız için insanların sizi fark etmelerini isteyen, ilgi arayan ve kendi topluluklarına ne olduğunu umursamayan bir acemi olarak görecektir. Onlara göre ışıkları üzerinize çekebilmek için, değer verdikleri bir şeyi yok etmeye sosyopatik bir ihtiyaç duyuyorsunuz.

· Bu platformların pek çok oyuncusu trollerin davranışlarından utanmaktadır. Ancak tüm oyunculara kötü yansıyacağı için, bu olumsuz konulara dışarıdakilerin dikkat çekmesini istemezler.

· Hareket tarzı açısından VR platformlarını zorlayan biri olarak görülüyorsunuz. Platform güvenliği genellikle herkes için kullanıcı deneyiminin kalitesini düşürdüğünden, durumu halka açıp yeni kışkırtmayı başlatmaktan sorumlu kişiyi hedef alacaklardır. Bu aynı zamanda, bir platformun kendi topluluğu hakkında nasıl hissettiğini de vurgular. Birisi bir blog yayınladığı için bir halkla ilişkiler karmaşası çıkmışsa, popüler dünyaları (Altspace gibi) yok edebilir veya aniden insanları korunaklı alanlara girmeye (Horizons gibi) zorlayabilir ve bu, topluluğun anlık ve çabucak unutulan halk algısından daha az önemli olduğunun bir işaretidir.

· VR kullanıcıları da dâhil olmak üzere birçok kişi tecavüze uğradı, taciz edildi ve gerçek hayatta başka şekillerde cinsel tacize uğradı. VR’da cinsel tacize uğradığınızı iddia ettiğinizde, bunu gerçek hayattaki bir tecavüz mağduruna söylediğinizi hayal edin ve deneyimlerinizi kendininkiyle ne kadar eşdeğer kıldığını görün. Bu tartışmanın gerçek hayatta vuku bulduğunu gördüm ve gerçekten çirkin bir durum.

#8 Çatışmalardan Kaçınmayın

Yaşımız ilerledikçe, sosyal bir durumu nasıl okuyacağımızı öğreniyoruz ve kelimelerle üstesinden gelinemeyecek bazı taciz vakaları olsa da, bu yüzleşmelerin çoğu tamamen kazanılabilir. Herkes gibi çocukların da sınır koymayı bilmeleri gerekir. Sizi rahatsız eden bir şey oluyorsa, nasıl hissettiğinizi ifade edin veya bunun kabul edilemez olduğunu onlara bildirin. Kalabalık toplu taşıma araçlarında elle tacize karşılaşanlar için de aynı olan bir diğer taktik de buna dikkat çekmektir; bağırmak. Düzgün yapıldığında, çoğu zaman insanlar yardıma koşar. Bu aynı zamanda tacizcilere karşı birden fazla ihbara yol açacak ve bu onları platformdan uzak tutacaktır.

Bunu bir ergenin bir yetişkine yapması zor gibi görünse de, gençlerin burada genellikle çok daha fazla gücü vardır. Yetişkin bir adam aniden pusuya yatmış bir sübyancı gibi görünürse, muhtemelen kulaklığını kopartıp yerde parçalarlar.

Ah, ve çocukları taciz edenin sadece yetişkinler olduğunu düşünüyorsanız…

#9 Ters köşe — Çocuğunuz Sorunun Bir Parçası Olabilir

Şahsen, birçok çocuğun suç teşkil eden hareketler yapmaktan hoşlandığını ve VR platformlarının, sosyal normları tam olarak anlamadıkları şekillerde yıkmak için sonuçlarına katlanmayacakları bir yol olabileceği kanısındayım. Bu genellikle uygunsuz bir şekilde bağırmayı ve ırksal veya homofobik hakaretler kullanmayı içerir. Cinsel ilişki görüntüsüne maruz kalmış çocuklar bile (yani, telefonu olan her çocuk) öğrendikleri yasa dışı davranışları taklit edeceklerdir. Çocuklar genellikle birbirleriyle nasıl iletişim kuracaklarını bilirler, çatışmayla baş etme ya da görmezden gelme konusunda bilgi sahibidirler. Genel deneyimim; insanların çocukça davranışları dikkate almadığı ve çok rahatsız edici olduğunda da, çocuklardan tamamen kaçınmanın yollarını kolayca bulabilecekleri şeklindedir.

Çocuklarla konuşan bir yetişkin olarak, genellikle ileri yaşların yetkisine sahip olmanın size onlar üzerinde bir miktar avantaj sağladığını göreceksiniz. Bir yetişkinin var olduğunu anladıklarında ses tonlarının tamamen değiştiğine çok şahit oldum ve fazlaca küfür etmelerinden dolayı onları tersledim. Ayrıca aralarından biri çok küçükse, kendimiz ve onların güvenliği için reşit olmadıklarını bildireceğimi söyledim.

#10 Half+Half Oyununu Oynayın (Quest)

Bu rehberi okuduysanız ve hala endişe duyuyorsanız, belki çocuklarınız bu oyundaki sessiz, cinsiyetsiz bir su damlası olarak daha mutlu olacaktır. Gerçekten bu da eğlencelidir.

Bu genel rehber, her mecra için geçerlidir. Çocuğunuzla Metaverse veya Sosyal VR içindeki güvenlik ve uygun davranış hakkında iletişim kurun. Bilmiyorsanız, bunu öğrenmenin ve belki de paylaştığınız olumlu bir deneyim haline getirmenin zamanı gelmiştir.

--

--

Lance G Powell Jr
XR Türkiye

Graduate of Cognitive Science, SocialVR Researcher/Designer/Enthusiast. Also, a Writer of Books and Father of One.