Hoe Diego Maradona in Barcelona in de val trapte
Dat Diego Maradona een heldenstatus bereikte in Napels weet iedereen. De Barcelona-jaren van het wonderkind zijn minder bekend. Daar heeft hij nochtans ook enkele legendarische wedstrijden gespeeld en een paar foute afritten genomen op de autostrade naar de roem.
Nog voordat Maradona voet op Catalaanse bodem zette, vroeg Pelé zich af of hij zoveel aandacht en druk psychologisch zou aankunnen. In Argentinië stevende zijn status toen al in sneltreinvaart af op die van levende legende. Een kolossale last voor een piepjonge Argentijn uit de sloppenwijken van Buenos Aires in een tijdperk waarin spelers nog niet werden afgeschermd en begeleid tegen hysterie zoals nu.
Als je wint heb je foute vrienden
Het verhaal van Maradona met Barcelona begon in 1978. Barça wilde hem kopen maar vond de transferprijs te hoog. Twee jaar later sloot de club wel een overeenkomst met Argentinos Juniors en El 10 maar de militaire dictatuur wilde hem in Argentinië houden tot het WK van 1982 in Spanje. Via een overstapje bij Boca Juniors verhuisde hij na de Mundial naar FC Barcelona voor een recordbedrag van 8 miljoen dollar. Barça voorzitter Núñez hoopte om via de gigantische investering een nieuwe langdurige goudmijn van nationale en Europese successen aan te boren zoals het decennium daarvoor met Johan Cruijff.
De jongen Diego stond toen al op het punt om verslonden te worden door het merk Maradona. Fernando Signori, jarenlang zijn personal trainer, omschreef het ooit als volgt: “Diego was de echte en Maradona was het personage dat hij uitvond om met de druk om te gaan”. In Barcelona kocht Maradona een flink uit de kluiten gewassen villa in de poepchique wijk Pedralbes. Het was er een komen en gaan van familie en vrienden. Helaas teveel familie Flodder avant la lettre en aasgieren die een graantje wilden meepikken van zijn roem en poen. Het bonte gezelschap werd al snel de Maradona clan genoemd. Allemaal leefden ze op kosten van Pluisje. Volgens sommige van zijn ex-ploegmaten die bij hem over de vloer kwamen, logeerden er soms 30 tot 40 mensen.
Als zijn familie in Buenos Aires was, ging de clan de stad in om meiden en cocaïne te scoren om een feestje te bouwen bij ome Diego, rijkelijk overgoten met whiscola (Maradoniaans voor whisky cola). Onder Catalaanse journalisten was het een publiek geheim wat er zich bij Maradona thuis afspeelde. Sommigen mochten bij gelegenheid een lijntje meesnuiven. Chantage van de kliek rond Diego om er voor te zorgen dat het niet zou uitlekken in de media. Maradona heeft jaren later toegegeven dat hij in Barcelona voor het eerst in aanraking is gekomen met het witte poeder.
Het juridische vehikel Maradona Producciones, met Diego’s onafscheidelijke jeugdvriend-makelaar Jorge Czyterspiller, beheerde de financiële kant van de multinational Maradona. Czyterspiller pleegde in 2017 zelfmoord door in Buenos Aires uit een hotelraam op de zevende verdieping te springen. Hij maakte van Pluisje in sneltreinvaart een merknaam door hem op te voeren in reclamespots en media te laten betalen voor interviews. Hij leidde Maradona Producciones met een gat in de hand waardoor hij geregeld conflicten had met het Barça bestuur wanneer hij weer eens om een vooruitbetaling bedelde.
Ook een dikbetaalde drugspreventie voorlichtingsvideo van de Catalaanse regering ging naar “de legitieme en exclusieve titularis van alle publiciteitsrechten, patenten en licenties van de heer Maradona”: Maradona Producciones. De moraalridder voor één dag zei in de spot: “Doe me een plezier. Geniet van het leven. Als iemand je drugs aanbiedt, zeg dan gewoon nee”.
Twee keer in de ziekenboeg
Op het voetbalveld ging alles voor de wind totdat hij in december 1982 hepatitis opliep. Volgens kwade tongen was het in werkelijkheid een geslachtsziekte die hij had opgedaan tijdens een orgie. Toen hij na drie maanden weer fit was, had zijn landgenoot César Luis Menotti (bondscoach WK´s 78 en 82) de trainerstok overgenomen van Udo Lattek. Menotti besloot om voortaan ´s namiddags te trainen omdat dat overeenkwam met het tijdstip dat de wedstrijden plaatsvonden. Sceptici beweerden dat hij de beslissing had genomen omdat hij weet had van de nachtelijke uitspattingen van Maradona. Op het einde van het seizoen werd Athletic Club Bilbao kampioen en won Barça de Copa del Rey en de ondertussen ter ziele gegane Copa de la Liga. Twee keer tegen aartsrivaal Real Madrid.
Een jaar later stond hij opnieuw bijna vier maanden aan de kant. Andoni Goikoetxea, centrale verdediger van regerend kampioen Athletic Club, torpedeerde op 24 september 1983 doldriest Maradona’s linkerenkel. Een tackle met de impact van een ETA aanslag. Athletic stond toen nog voor beenhard voetbal. Coach Javier Clemente zou in die periode Bilbao met bijlen en zeisen op het veld hebben gestuurd, mocht de FIFA het hebben toegelaten. Twee seizoenen eerder had Goikoetxea ook de flamboyante Bernd Schuster, de Duitse versie van Maradona, de operatiekamer ingestampt. “Terugkeren uit Bilbao is moeilijker dan terugkeren uit Korea” zei Schuster na de blessure van zijn Argentijnse ploegmaat en “wie geen trappen uitdeelt, komt er bij Clemente niet in”.
Er werd gevreesd voor Maradona’s voetbaltoekomst. De media berichtten in hoofdletters over “de dood van een artiest” en “misdaad”. Goikoetxea was “Atila” en “de slager van Bilbao”. Dreigementen kon je toen niet met één muisklik verwijderen uit Facebook, Twitter of Instagram. Hij moest zijn brievenbus eerst grondig controleren voor de post te openen door de doodsbedreigingen die hij vanuit Argentinië ontving en hij vroeg een nieuw telefoonnummer aan. Enkele dagen na de aanslag schorste de Spaanse voetbalbond hem 18 speeldagen maar dit werd nadien herleid tot 7 wedstrijden. Van de scheidsrechter kreeg hij slechts geel voor zijn doodsschop.
Het begin van het einde
Maradona zijn allerlaatste wedstrijd in het Barça plunje bracht hem naar de uitgang bij FC Barcelona. Op 5 mei 1984 speelden de Catalanen de finale van de Copa del Rey in Santiago Bernabéu tegen uitgerekend Athletic de Bilbao, voor het tweede jaar naeen Spaans landskampioen. Al weken op voorhand naaiden beide teams en de media de spelers op. De aanslag van Goikoetxea, negen maanden eerder, was nog niet bezonken. Athletic won de zeer ruwe finale met 1–0. Bij de opnieuw keihard aangepakte, moegetergde Maradona ging na het laatste fluitsignaal het licht uit. Na een kopstoot en een Bruce Lee trap op twee Basken begonnen ook andere spelers op mekaar in te hakken. Maradona werd voor drie maanden gebannen van de Spaanse velden.
Voor Barça praeses Núñez was het de spreekwoordelijke druppel. Hij ergerde zich al langer aan de geruchten over de bacchanale toestanden ten huize Maradona en meer en meer sponsors begonnen te morren. Ook met Jorge Czyterspiller had hij het helemaal gehad. De meest kosmopolitische en naar Noord-Europa lonkende stad van Spanje is Napels of Buenos Aires niet. Maradona werd in het uitstalraam gezet en Napels hapte toe. Voor Czyterspillers Maradona Producciones kwam het niet ongelegen. De Maradona clan was op een haar na failliet. De Napolitaanse centen brachten redding.
Tijdens de vlucht van Barcelona naar Napels vertelde Maradona aan enkele meegereisde journalisten dat hij hoopte in Zuid-Italië rust te vinden. In Napels werd er in die tijd gemiddeld een moord per dag gepleegd. Het was een van de laatste plekken op aarde waar een mens naar toe reisde om rust te zoeken. Niet Maradona. “Quilombo” (Argentijns woord voor chaos) was zijn brandstof. Hij zocht het op, veroorzaakte het, het achtervolgde hem en hij trok er zichzelf mee de dood in.
