Kabbala en Kiricocho
Zeggen dat Argentijnen ‘een beetje bijgelovig’ zijn, zou de waarheid te kort doen. Vooral als er een voetbalmatch gespeeld wordt — belangrijker dan het leven zelf, uiteraard — dan worden er door de fans allerlei rituelen uitgevoerd die tot een gunstige uitslag zouden moeten leiden. Dit kan gaan van een altaar maken voor de televisie, tot het versturen van bepaalde tweets, en een vloek op de tegenstanders brengen door hun namen in het vriesvak te steken. Ook de spelers en staff van de Argentijnse ploeg doen hier duchtig aan mee. Aangezien de meester van het bijgeloof, ex-coach Carlos Bilardo, daarmee in 1986 wereldkampioen werd, is er geen reden om te twijfelen aan de effectiviteit.
Middenvelder Rodrigo de Paul die een Sugus eet, assisent-coach Ayala die een praatje maakt met de pers, het lijkt allemaal onschuldig. Het maakt echter allemaal deel uit van een groter plan. Niets is immers toevallig in dit heelal. Elke kleine actie, elk atoom dat beweegt, brengt immers weer een ander atoom in beweging. De Argentijnse fans weten dat maar al te goed en daarom dat tijdens de wedstrijd tegen Nederland, toen er een hoop kijkers na 98 minuten uiteindelijk eens opstonden om een plas te gaan maken, uitgerekend Weghorst de 2–2 scoorde. Natuurlijk.
Bijgeloof of Cábala maakt een vast deel uit van het voetbal net zoals de noppen, het gras en het doelhout. En als ze in Argentinië ergens in gedisciplineerd zijn, is het wel in het voorbereiden van deze rituelen om een match gunstig te beïnvloeden. De naam “Cábala” komt van een joods occult numeriek systeem: Kabbala. In Argentinië (land met veel joodse immigranten) betekent dit bepaalde handelingen uitvoeren om tot een resultaat te komen. “Mufa” of “Yeta” daarentegen is een ‘vloek’ die moet vermeden worden.
Broek, masker en bier
Fundamenteel bij elke voetbalfan is dat elke match in hetzelfde gezelschap bekeken wordt. De samenstelling van aanwezigen veranderen, door iemand extra uit te nodigen, is om problemen vragen. Als dat dan wel gebeurt, en de ploeg verliest, is die persoon ‘mufa’ of ‘yeta’. Hij is vervloekt. Het spraakgebruik is ook belangrijk. Je mag bijvoorbeeld wel de wens uitdrukken dat Argentinië zich zondag tegen Frankrijk tot wereldkampioen zal kronen, maar opdat deze wens geen ‘overmoed voor de val’ zou worden, kan je maar best daaraan toevoegen: ‘Anula mufa!’: Annuleer de vloek. Klassiek is ook dat er voor de match een soort altaar gemaakt wordt met bepaalde geluksprenten zoals afbeeldingen van Messi, Maradona, of Carlos Bilardo: de laatste coach die Argentinië tot het voetbalwalhalla kon leiden. Daar mogen ook kaarsen en geurstokjes bij of bepaalde offerandes.
Claudio Valcamonica (47 jaar) had de eerste match tegen Saoedi-Arabië bij zijn ouders gezien. “Ik heb er gewoon een mate (Argentijnse thee) gedronken. Dat was dus niet goed afgelopen. Daarom heb ik de tweede match tegen Mexico met vrienden gezien. We hebben Mexicaans bier (Corona) en een blad met de hele Mexicaanse selectie in het vriesvak gestoken. We aten daarbij pikante doritos zoals de Mexicanen, maar van een merk waar Messi op stond. Het bier hebben we na de match opgedronken.”
Dat ritueel werkte dus. Tegen Nederland heeft Claudio het Nederlandse Amstel bier samen met een lijst van de voltallige Nederlandse ploeg in het vriesvak gestoken. Deze keer werden er minder pikante chips maar doritos met kaas gegeten. Had Van Gaal dit maar geweten! Een last-minute keeperswissel of wat diss-talk over Messi tijdens de persconferentie kan niet optornen tegen de zwarte magie.
Ook Guido Cervetti (44 jaar) heeft zo zijn manieren om te ‘influencen’. Hij heeft een geluksbroek die hij al jaren draagt als hij naar zijn ploeg (Tigre) gaat kijken. “Die was zo versleten dat ik er een bermuda van heb gemaakt en in de kast gelegd. Na het verlies tegen Saoedi-Arabië heb ik de bermuda maar weer uit de kast gehaald en zie: Argentinië begon weer te winnen….”
De match tegen Saoedi-Arabië waar Argentinië verrassend de boot in ging, was voor velen een kentering. Catalina Gonzalez (30 jaar) heeft voor de volgende match tegen Mexico een foto van zichzelf met het masker van Messi op haar Whatsapp-profiel gezet. En kijk: Argentinië won vlotjes van Mexico dus nu doet Catalina elke match hetzelfde. Ze doet ook telkens dezelfde lichtblauw-witte shirt aan van de Argentijnse ploeg, dezelfde witte schoentjes en dezelfde witte BH.
Bij de spelers van het Nationale Team is het bijgeloof ook fundamenteel. De eerste die altijd met de pers praat is ex-international en assistent-bondscoach Ruben (‘de muis’) Ayala. Als het veld wordt verkend, blijven Paredes, Papu Gomez en Rodrigo de Paul altijd in het midden staan. Paredes eet een appel en De Paul kauwt op een Sugus. Ook de keeper, ‘Dibu’ Martinez, doet altijd een speciaal ritueel vooraleer hij het veld opkomt, maar dat is normaal voor een keeper. Als hij normaal zou doen, zou dat abnormaal zijn.
Kiricocho!
De grootmeester van het bijgeloof is Carlos Bilardo, onder wiens leiding Argentinië voor het laatst (in 1986) wereldkampioen werd. Hij noemde zijn voodoo-truukjes ‘gewoontes’. Wanneer een tegenstander vanuit de spelerstunnel op het veld kwam gelopen, liep hij steevast altijd door de formatie heen om ‘de eenheid van de andere ploeg te breken’. Op de spelersbus in Mexico 1986 en Italië 1990 had iedereen zijn vaste plaats, dezelfde politiemannen reden met de moto mee, altijd op het zelfde uur en met dezelfde muziek (Bonnie Tyler, ‘Total eclipse of the heart’). Javier Leyva, de Mexicaanse kapper die hen geknipt had voor de legendarische match tegen Engeland, mocht daarna op kosten van de federatie naar Argentinië komen. Er gaat ook een verhaal de ronde dat de ploeg van ’86 op hoogtestage ging naar het noordelijke dorpje Tilcara, aan de grens met Bolivië en dat ze beloofden aan de dorpelingen om terug te keren moesten ze de Cup winnen in Mexico. Quod non. Sinsdien bleef de trofeëenkast leeg.
Maar de meest bekende ‘gewoonte’ van Bilardo is de Vloek van Kiricocho, bijna de titel van een Jommekesalbum. Dit verhaal zat zo: Kiricocho was een supporter van Bilardo’s voormalige ploeg ‘Estudiantes de La Plata’. Telkens die naar een match kwam kijken verloor Estudiantes. Dus begon Bilardo meneer Kiricocho mee te nemen naar matchen op verplaatsing. Als de tegenstander een penalty trapte, liet hij zijn spelers ‘Kiricocho!’ roepen als een soort voodoo-bezwering opdat de bal tegen de paal zou spatten.
Bilardo was de laatste coach die er in slaagde wereldkampioen te worden dus zijn methodes moeten wel gewerkt hebben. Maradona, kampioen in 1986 is een van die ‘heiligen’ die overal bij wordt gehaald, Messi uiteraard ook, want dat is de man die het opnieuw zal moeten doen voor Argentinië .
Zelfs de bondsvoorzitter, de truckchauffeur Claudio “kleintje” Tapia, heeft een geluksamulet: de horrorpop Chucky. Hij nam de pop mee naar de laatste Copa América in Brazilië in 2021 en deed een gelofte dat hij bij winst een beeltenis van Chucky zou laten tatoeëren op zijn dijbeen. “Chucky” maakt nu deel uit van de Argentijnse selectie in Qatar.
Tenslotte doet ook de pers graag mee met Cábala-speculaties. De kranten hebben opgesnord dat de scheidsrechter van zondag, de Pool Marciniak, op dezelfde dag geboren werd (7 januari) als de scheidsrechter van de finale van 1986: Romualdo Arppi Filho. Dat kan uiteraard geen toeval zijn…
