Mindfulness in Buenos Aires
Hoe moet je als River-fan genieten van de match van de eeuw tegen Boca? Om op deze vraag te antwoorden, zijn bepaalde concepten uit de meditatie geen luxe. The power of now en een aantal zelfhulphandleidingen kunnen ons helpen om zo lang mogelijk deze roes te rekken.
Götterdämmerung
De derde goal van River Plate tegen Boca Juniors, Gonzalo “Pity” Martínez die op de 120e minuut in het lege mandje van Boca legde, ging gepaard met een donderslag, bliksem en een stortbui die naar beneden kwam. Een ontlading. Het weer van zondag in de provincia de Buenos Aires leek een decor dat door twistzieke voetbalgoden met opzet in mekaar was gezet.
Toen we met de roeimaten een plas-, mate- en tankstop maakten in een Shell-station in Zárate, viel op dat eigenste moment het doek over de match van de eeuw. We konden op de televisieschermen de bekroning volgen, hoe dat de Boca-spelers de medaille van subkampioenen omgehangen kregen en ze er demonstratief weer aftrokken. Buiten was het duiveltjeskermis. De zwarte onweerswolken trokken voorbij en daarachter verscheen een schitterende regenboog. Niemand in de cafetaria van het tankstation juichte. Veel Boca-supporters? Of River-fans die er weinig zin in hadden op de vuist te gaan met een bostero? Ook ons roeigezelschap was verdeeld: Ramiro (achter het stuur) en Marcelo waren voor geel-blauw, Felix en ik voor la banda roja of de rode sjerp.
Dus de sfeer was heel vreemd: onderkoeld. De ene genoot zienderogen terwijl de andere een innerlijke storm doorstond, maar of het nu macho-pose was of cameraderie-achtige solidariteit met de verliezer, aan de gevoelens van euforie of diepe bronca (frustratie, melancholische woede) werd er geen uiting gegeven. “Voor een River-supporter is dit een historisch moment,” probeerde Ramiro een objectieve, nuchter en afstandelijk statement te maken.
Ik vroeg hem of hij dacht dat deze in voor altijd in stenen tafelen gegrifte 3–1 dezelfde waarde had als de descenso van 2011 — toen het ondenkbare gebeurde en River voor het eerst in zijn glorierijke geschiedenis naar 2e klasse afdaalde en Boca als enige grote achterbleef die nooit uit eerste verdwenen was. Ondanks een snelle promotie van River, gevolgd door een kampioenschap in eerste onder Ramon Diaz, een Copa Sudamericana het jaar daarop en de Libertadores in 2015 leek het verlies van de categorie een onuitwisbare smet op het blazoen van de club van Nuñez. De Boca-supporters hielden er niet mee op hun eeuwige rivalen te jennen met het spook van de (categorie) B. “Is deze klop voor Boca even erg als de degradatie?”herhaalde Ramiro de vraag. “Het komt er in ieder geval erg dicht bij,” zei Ramiro, een mening waar ik me volledig bij kon aansluiten.
Het is zover: the final countdown
Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Libertadores kwamen de twee meest tot de verbeelding sprekende Zuid-Amerikaanse clubs tegenover elkaar te staan in de finale. En vergis je niet. Iedereen wist dat deze match definitief was. Hier is geen revanche zoals de CL-finale van 2019. Of het EK van 2020, het WK van 2022.
Als Boca revanche wil voor het verlies van zondag, zal ze statistisch nog 40 jaar moeten wachten. En dan nog. Ze zouden dan opnieuw kunnen verliezen. Er was maar één kans (one shot om het met Eminem te zeggen) om voor de eerste keer de Copa te winnen op de kap van de rivaal. En die primeur is nu weg. Aan de eindeloze finale die meer dan een maand duurde en begon begin november met een onderhoudende match in la Bombonera (2–2), een tweede act kende op de 24e november met zware incidenten rond het Monumental van River Plate en dan 2 weken getouwtrek over de locatie en de voorwaarden van de terugmatch, is eindelijk een einde gebreid aan dit Griekse drama. En niet ergens in Asunción maar op een groot podium, het Bernabeú, voor de ogen van de voetbalminnende wereld.
Ik moet eerlijk zeggen dat nadat de Boca-bus gestenigd werd in Nuñez voor mij de lol er af was. River had een mooie 2–2 meegenomen uit het Bombonera en dat opende perspectieven, en dit terwijl in de Libertadores het aantal uitdoelpunten niet doorwegen. River had de geschiedenis mee: in de cyclus van Marcelo Gallardo hebben de Xeneizes altijd het onderspit moeten delven: in de Sudamericana van 2014, in de kwartfinale van de Libertadores 2015 (toen de terugmatch werd stilgelegd omdat een hincha van Boca pepperspray in de spelerstunnel van River had gespoten), in de Supercup van Mendoza begin dit jaar, in zowat alle onderlinge confrontaties van het kampioenschap: het River van Gallardo heeft de goud-blauwen als zoontje, zoals hier wordt gezegd.
Maar nadat een krapuultje (Matías Firpo) dat zichzelf supporter noemt, zijn eigen ruiten en die van River ingooide, werd het speelveld in slijk veranderd. Embarrado. Boca-idool Carlos Tévez, een man met een groot hart maar niet evenredige grijze massa (na 2 jaar Engeland werd hem gevraagd of hij de lokale taal meester was… It’s bery dificul! was het antwoord) begon meteen olie op het vuur te gooien door te zeggen dat de terugmatch niet moest gespeeld worden en dat River ineens gediskwalificeerd moest worden door de Conmebol. De Boca-spelers leken er niet op gebrand de match te spelen, zelfs op neutraal terrein zoals in Paraguay. Schrik om te verliezen? Daar leek het toch op.
De hele finale-soap was ook een enorme afgang voor het Argentijnse voetbal. Dat men uiteindelijk de Cup van de Bevrijders (Bolívar, José de San Martín en consoorten) moest gaan spelen in de achtertuin van de Koning van Spanje, van wie ze zich 200 jaar geleden bevrijd hebben, ironischer kon het niet. Hoe kan men ook het passionele theater en de kleurrijke rivaliteit van de clubs uit Zuid-Amerika exporteren naar Europa, waar het voetbal een gepasteuriseerd spektakel is geworden?
Maar het kon duidelijk niet anders, want de Argentijnen hadden laten zien dat ze de organisatie van zulke matchen niet aankunnen. Het heen- en weer geschuif met de data had voor mij tot gevolg dat de moeder aller matchen op de dag van een roeiregatta in Rosario viel.
Radio versus tv.
Ik had aan mijn reisgenoten voorgesteld om de match na de traditionele post-regatta asado (bbq) te zien, maar we moesten de trailer met boten terugbrengen en dus zou de match onderweg op de radio gevolgd moeten worden.
Op de radio zie je niets van de match, het lijkt een beetje een contradictie om een voetbalpartij op de radio te volgen want men beeldt zich de bewegingen in. Er was een complete stilte in de auto toen we luisterden naar Radio Continental en hoorden hoe de kansen en het geluk elkaar afwisselden (“Op de radio heb je de indruk dat het ongelooflijk spannend is en op tv zie je dan een flutwedstrijd,” zei Felix). Volgens de commentator zaten de Millonarios niet in de wedstrijd. Pity Martinez zat geïsoleerd van voor. Het middenveld draaide niet naar behoren. Ponzio, het hart van de ploeg, was onprecies. Maidana, normaal gezien het betrouwbare slot op de deur, was slordig. En de messcherpe Benedetto, de man die er in zijn eentje voor gezorgd had dat Boca in de finale zat, maakte de eerste goal. Goal? Neen: een góóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóóal. Marcelo wreef over mijn bol, in een paternalistische geste om te zeggen: I owe your ass!
Het was nog maar de eerste helft, maar samen met de frustratie om de match niet te kunnen zien, bekroop me een groeiend onbehagen. Hoe moet je nu verder als Boca deze match wint en ik de rest van de tijd de cargadas van bevriende Boca-supporters moet ondergaan? Want laat er geen twijfel over bestaan: het ongelooflijke belang van deze match ging er niet over om de Copa Libertadores te winnen. Boca won de Cup al zes keer (vier keer tussen 2000 en 2007, remember Riquelme?) en River drie keer. Alles draaide erom om deze match niet te verliezen.
De ene wissel is de andere niet.
De tweede helft dan. Trainer Marcelo “de pop” Gallardo die in tribunes zit na de zoveelste Conmebol-sanctie, heeft via zijn stand-in Matías Biscay een paar wijzigingen doorgevoerd. Ponzio wordt eraf gehaald, wat enig risico inhoudt voor de verdediging, maar hij komt pas terug uit blessure en is ook al 35 jaar oud. Enzo Pérez wordt nu de draaischijf op het middenveld. In de plaats komt Juan Fernando (Juanfer) Quintero. Dit is een risico. De minuscule Colombiaan geldt als een groot talent — denk maar aan die prachtige vrijschop onder de muur met Colombia op het WK — maar hij kan zich verliezen in een wedstrijd. Hij is net als el Pity een speler die het verschil kan maken met een dribbel of een geniale beweging en ook een goed schot in de slof heeft. Maar soms speelt hij gewoon niet mee of is te individualistisch. Dus laat Gallardo hem op de bank en gebruikt hem als supersub. En het werkt. River krijgt de ene kans na de andere en plots staat het halverwege de 2e helft 1–1. Goal van de beer Lucas Pratto. Mijn moment om over het bolletje van Marcelo te wrijven (die het maar matig kan appreciëren). Game on! Met een solide Armani in het doel kunnen we met open vizier naar de verlengingen en zelfs penalty’s trekken.
Er is ook een hemelsbreed verschil tussen een finale verliezen met een miserabele 1- 0 van Boca of in een zinderend episch duel ten onder te gaan. Verlengingen dan: de ene aanvalsgolf van River na de andere en Felix en ik nagelbijtend dat er een bal zou invliegen. Dan een opstoot. Rode kaart voor de Colombiaan Wilmer Barrios. Boca moet verder met tien en zoals de commentator zeg,t kan dit een voor- en nadeel zijn, want nu moet River het initiatief nemen en kan Boca counteren (wat ze al doen sinds de tweede helft).
De trainer van de Xeneizes heeft duidelijk minder goede keuzes gemaakt. Hij heeft Benedetto — de gevaarlijkste man van Boca eraf gehaald — hij laat Pavón (die geen bal geraakt heeft en een reuzenkans gemist) er op staan en laat tegen alle verwachtingen Carlitos Tévez niet opdraven. Als er één man supergemotiveerd is voor deze match is het wel el Apache. Dat tactische inzicht maakt het verschil tussen de strateeg Gallardo en Guillermo, de dooier van de eeneiige tweeling Barros Schelotto (broer Gustavo is assistent). Achteraf is het natuurlijk makkelijk lullen maar Boca-supporters vroegen zich af waarom de getalenteerde Colombiaanse middenvelder Cardona niet opdraafde. En wat was er aan de hand met de conflictieve Tévez? Maar ja, we weten het al langer: Boca, het is een cabaret (een kabardoesj).
Tweede verlenging. Nu moet het gaan gebeuren. Boca is met tien man op de penalty’s aan het gokken en River wil dat vermijden, ondanks het feit dat ze Armani hebben. Lap, Fernando Gago strompelt van het veld met een gescheurde Achilles. Het gaat van kwaad naar erger voor Boca. En dan valt de goal die Quintero al langer in zijn schoenen had. Hij fusilleert Andrade. Ik pak co-piloot Felix stevig bij de schouders vast. Het is in de sjakosj voor de gallinas (kippen) van Nuñez! Allez bijna toch, want Boca schiet nog eens op de paal. Een actie die meteen zijn echo vindt aan de overkant waar Pity Martinez de kooi verlaten vindt. Keeper Andrade is op zoek naar heroïek maar doet dit aan de verkeerde kant van het veld.
Bliss
´s Morgens word ik in Buenos Aires gewekt door een prachtige lentezon. De storm en de regen hebben alles schoongemaakt. Ik zet mijn zonnebril op om een brood en een krant te gaan kopen. De conciërge Mateo, die als avatar een blauwgele sportwagen heeft met tientallen Boca-sterretjes op de capot, is niet komen werken. Hij heeft zich ziek gemeld. Hij is waarschijnlijk ook echt ziek. De krantenverkoper is ook een River-man, zoals de meeste in Belgrano, de barrio naast Nuñez. “Al veel gazetten verkocht zeker?” “Ja, dat gaat goed, lacht hij.” “En al veel bosteros gezien?” “Neen, die zitten verstopt en daar hoor je niets meer van.” (Hij maakt een geste alsof hij de mond sluit als een rits.) Die moeten nu voor altijd zwijgen.”
Als er mij iets enorm stoort aan mijn Boca-supportersvrienden, is het hun grote bek. Dat ze altijd te pas en te onpas moeten zeggen dat Boca lo mas grande is, het grootste wat er is. Nu ze 2 keer na elkaar kampioen zijn geworden, waren ze weeral niet te harden. Ze tellen luidop en gretig hun titels en cups als een huisjesmelker zijn huur en schrikken er niet voor terug om aan creatief boekhouden te doen wanneer ze Independiente de loef willen afsteken als Rey de Copas. Want geef nu toe: wat is nu de Copa Suruga Bank? Op mijn telefoon krijg ik altijd ook te pas en te onpas memes of cargadas binnen.
Maar ik besluit dat ik geen enkele Boca-vriend zijn rouwperiode zal verstoren. Lachen met andermans ongeluk getuigt niet echt van goede smaak en we gaan ons niet tot het niveau van een Boca-supporter verlagen. Het beste is de stilte, een gelaatsuitdrukking, een glimlach. Nu is het gewoon genieten en wachten op River-Real Madrid. Wereldkampioen in 2018? Het kan nog.
