Avrupa Birliği Projeleri

Avrupa Birliği Projeleri, Avrupa Birliği tarafından aynı anda, ekonomi ve politikanın dışında sosyal, kültürel, teknolojik, sağlık ve eğitim bakımından gelişimi hedeflemek ve eylemleri arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Avrupa Birliği bütçesinden dış ilişkileri ve kültürler arası diyaloğu kuvvetlendirme adına gerekli hibe ve kredi sağlayan Avrupa Birliği Komisyonu’na bağlıdır. Avrupa Birliği’ne tam üye ve aday üye olan ülkelerin vatandaşları tarafından proje üretilebilir.

Aralık 1999’da gerçekleştirilen Helsinki Zirvesi’nde adaylığının teyit edilmesiyle birlikte Türkiye, aday ülkelere açık tüm AB program ve ajanslarına katılma hakkını elde etmiştir. Türkiye’nin dahil olduğu çeşitli AB programlarından, özellikle finans sektöründe yer alan oyuncuların ilgi gösterdiği ve başvurduğu programlar Eureka, Celtic, Horizon olarak sıralanabilir.

AB Projeleri’nin çerçeve programları aşağıdaki gibi temelde 5 alt programdan oluşmaktadır.

Şekil-1

Amaç ve destek araçları tamamen farklı fakat birbirini bütünleyecek şekilde tasarlanmış bu 5 alt programın işlevleri ise aşağıdaki şekildedir;

Şekil-2

Büyük ölçekli firmaların 1 Temmuz 2019 tarihi itibari ile Tübitak destekli Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı’na başvuru yapması kısıtlanmıştır. AB Projeleri bu noktada daha da önemli olmuş ve Ar-Ge Merkezleri programlara daha fazla ilgi göstermeye başlamıştır. AB projelerinde yer almanın sağlayacağı katma değerleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Ulusal kurallarla uluslararası boyutta Ar-Ge yapma ve ileri düzey araştırma yeteneğini geliştirmek,
• Yeni teknolojilere kolay ve hızlı erişim, beraberinde yeni ürün, süreç ve teknolojiler geliştirmek,
• Alanında lider firmalarla çalışma, kilit oyuncularla ve müşterilerle Ar-Ge iş birliği yapmak,
• Planlanan araştırmaya yüksek mali destek sağlamak,
• Yeni pazarlara açılmak,
• Tanınırlığı artırmak.

Bu programlardan biri olan EUREKA 1985 yılından beri 45’ten fazla ülkede bulunan, Ar-Ge ve İnovasyon alanında uluslararası iş birliği için dünyanın en büyük kamu ağıdır. Eureka kamu finansmanlarına erişim sağlar, uluslararası iş birliğini teşvik eder, yeni pazar alanlarına erişim hızlandırır, kişiselleştirilmiş tavsiye sunar. Bu programa girişimciler, KOBİ’ler, büyük şirketler, araştırma kuruluşları, üniversiteler başvurabilir.

Eureka programı için ülkeler arasındaki farkları aşağıdaki tabloda net bir şekilde görebiliriz.

Eureka’da Türkiye’nin içerisinde yer alabileceği Eurostars, Globalstars, Network Projects ve Eureka kümeleri olmak üzere 4 adet alt küme bulunmaktadır.

• Eurostars; ticarileştirme için yenilikçi ürünler, süreçler veya hizmetler yaratan Ar-Ge projelerinde iş birliği yapmak isteyen KOBİ’ler için en büyük uluslararası finansman programıdır.
• Globalstars; ağımızın dışındaki ülkelerle proje çağrıları içeren bir programdır. Bir dizi önde gelen ve gelişmekte olan piyasalarda çalışan kuruluşlarla iş birliğinden yararlanma fırsatı sunmaktadır. Son yıllarda Eureka ülkeleri ile Tayvanlı, Hindistanlı, Singapurlu ve Brezilyalı kuruluşlar arasında başarılı ortaklıklar görülmüştür.
• Network Projects; uluslararası Ar-Ge projeleri için esnek finansman programıdır. Network projeleri programına fon tahsis eden ülkelerden fon alan kuruluşlar içerisinde yüksek bir başarı oranı tespit edilmiştir.
• Eureka Kümeleri; her türden ve büyüklükteki kuruluşlarla çok yönlü bir konsorsiyum içerisinde dahil olunabilmektedir. Katılımcıların büyük çoğunluğu KOBİ’lerden oluşmaktadır ve katılımcı şirketlerde yıllık ortalama %13 ciro artışı görülmektedir.

Türkiye’nin katılabileceği Eureka kümeleri 5 ana başlık altında toplanmıştır. Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında Türkiye’den katılabileceğimiz program Celtic-Next’tir.

• Celtic-Next (https://www.celticnext.eu/)

9 ana başlıkta çağrıları bulunan Celtic-Next; güvenli, güvenilir ve sürdürülebilir bir dijital toplum için yeni nesil iletişim için etiketlenmiş Eureka kümesidir. Bilgi ve İletişim Teknolojisi (BİT) alanındaki uluslararası ortak projeleri düzenlemek ve teşvik etmektedir. Tüm büyük BİT endüstri oyuncularını ve birçok KOBİ’yi hizmet sağlayıcı ve araştırma kurumunu içeren endüstri odaklı bir girişimdir.

• Itea 4 (https://itea4.org/)

ITEA, büyük endüstriler, KOBİ’ler, start-up’lar, akademi ve müşteri kuruluşlarından oluşan büyük bir uluslararası topluluğun, yenilikçi fikirleri yeni işletmelere, işlere, ekonomik büyümeye dönüştüren finanse edilen projelere iş birliği yapmasını sağlayan yazılım inovasyonu üzerine bir kümedir.

Endüstri odaklı, sağlık, akıllı şehirler ve enerji, üretim, mühendislik ve güvenlik gibi dijitalleşmenin kolaylaştırdığı iş alanlarını içermektedir.

• Eurogia2030 (https://eurogia.eu/)

Eurogia, yenilenebilir enerjiden verimliliğe ve fosil yakıtların karbon ayak izinin azaltılmasına kadar enerjinin tüm alanlarını ele alan, endüstri ve pazar odaklı bir programdır. Ulusötesi projelerde yer alan işletmelerin, araştırma merkezlerini ve üniversiteleri destekleyerek Avrupa’nın rekabet gücünü arttırmak için 1985 yılında başlatılan merkezi olmayan hükümetler arası bir girişim olan Eureka ağının önemli bir kümesidir.

• Smart (https://www.smarteureka.com/)

İşbirlikçi, uluslararası ve pazara yakın Ar-Ge projelerine teşvik eden gelişmiş imalat alanında esnek, endüstri odaklı herkese açık bir programdır.

• XECS (https://eureka-xecs.com/)

Sürdürülebilir dijital dönüşümü destekleyen endüstriyel olarak yönlendirilen uluslararası işbirlikçi projelerin yaratılması ve finanse edilmesi yoluyla Elektronik Bileşenler ve Sistemler topluluğunda yeniliği ve etkiyi teşvik eden herkese açık bir kümedir.

HORIZON EUROPE Avrupa birliği tarafından düzenlenen çerçeve programlarının 8.si olan Horizon 2020’nin devamı olan ve çerçeve programlarının 9.su olan Horizon Europe 2021–2027 yılları arasında 7 yıllık bir süreci kapsayacaktır. Sağlık, kültür, yaratıcılık ve toplum, sivil güvenlik, iklim, enerji ve hareketlilik, gıda, biyoekonomi, doğal kaynaklar tarım ve çevre gibi küresel sorunlar rekabetçi endüstriler alanlarında projeleri değerlendireceklerdir.

Sanayi-KOBİ, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları başvurabilir.

AB üye ülkeler, Türkiye, İzlanda, Norveç, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, İsrail, Moldova, İsviçre, Faroe Adaları, Lihtenştayn gibi asosiye ülkelerle birlikte Afrika, Karayipler, Asya, Pasifik, Latin Amerika, Akdeniz ortaklık ülkeleri gibi uluslararası hedef iş birliği hedef ülkeleri bu programa başvurabilirler.

Fibabanka Ar-Ge Merkezi olarak da Avrupa Birliği projelerine başvurmak hedeflerimiz arasında yer almaktadır. 2021 ve 2022 yıllarında yukarıda bahsettiğimiz 3 programa başvuru yapılmıştır.

• Horizon Europe programına Finlandiya, Almanya, Hollanda, Avusturya ile birlikte,
• EUREKA Clusters AI programına Almanya, Singapur, İsveç, İngiltere ile birlikte,
• CELTIC programına Finlandiya, Avusturya, Lüksemburg ile birlikte başvuru yapılmıştır.

Bundan sonraki süreçte gelişimimize büyük katkı sağlayacağına inandığımız bu programlara daha fazla proje ile başvurmak, konsorsiyumlarda yer almak ve ilerleyen dönemlerde ise konsorsiyum liderliği yapmak hedeflerimiz arasında yer almaktadır.

Referanslar:

ARGEMİP AB Projelerinde Kullanılan Teknikler ve Araçlar Semineri

T.C. Dış İşleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı (https://www.ab.gov.tr/_45035.html)

P.M.O Partners (https://pmo.partners/horizon-2020-nedir-h2020-faydalari/)