Het boek… of de film
De eeuwige discussie…
Recent werd ik gecontacteerd door Katrien van This is how we read. Samen met twee vriendinnen heeft zij een blog die vooral gewijd is aan boeken. Drie journalistes houden er een blog op na waar ze, naar eigen zeggen, doen aan ‘literatuur na de uren’. Ze hebben ook een rubriek ‘boek vs film’ en naar aanleiding daarvan vroeg Katrien mij of ik eventueel niet geïnteresseerd was in een uitwisselingsproject. Waarom niet (dacht ik bij mezelf)?
Ik wil hier de discussie niet opnieuw openen, omdat ik wellicht toch weeral aan het kortste eind zal trekken. Ik wil jullie gewoon een aantal voorbeelden geven van steengoeie films, gebaseerd op een boek. Ik las niet alle boeken, dus kan ik niet oordelen of het boek beter of slechter is. Maar in een aantal gevallen kan het bijna niet dat het boek beter is omdat de films quasi perfect zijn.
The Revenant
De film The Revenant (2016) is gebaseerd op het boek Wraak (The Revenant: a Novel of Revenge) (2002) van Michael Punke. Het is gebaseerd op het verhaal van de 36-jarige avonturier Hugh Glass. In 1836 sloot hij zich aan bij een groep pelsjagers. Als hij gescheiden wordt van de groep, wordt hij aangevallen door een Grizzly beer en nadien voor dood achtergelaten. Wat volgt, is een overlevingstocht zonder weerga.
Leonardo DiCaprio en Tom Hardy schitteren in dit overlevingsdrama. Eén man neemt het op tegen de vernietigende kracht van de natuur. Dit is één van de meest overweldigende filmervaringen die ik ooit had. Wat een film! Iñárritu (Babel en Birdman) levert met deze film wellicht één van de beste films af van de laatste 10 jaar. Hij eist het uiterste van zijn acteurs en wordt bovendien bijgestaan door één van ‘s werelds grootste DOP’s, Emmanuel Lubezki. Deze laatste lijkt een patent te hebben op one-take-shots (Children of Men, Gravity, enz.). Ook in deze film zit er een shot van zeker tien minuten. Over ieder beeld lijkt nagedacht en dat levert dan ook hoogstaande cinema op. Een aanrader voor wie van dit soort films houdt, en voor wie niet gelooft dat boekverfilmingen ook meesterwerken kunnen zijn.
The Grey
In hetzelfde genre en bijna even indrukwekkend is deze The Grey, met een charismatische Liam Neeson in de hoofdrol. Deze film is gebaseerd op het boek Ghost Walker van Ian MacKenzie Jeffers en vertelt het verhaal van een groep overlevenden van een vliegtuigcrash die geconfronteerd worden met een hongerige troep wolven.
Neeson is perfect gecast als antiheld van dienst. Tegen wil en dank leidt hij de groep door de onherbergzame wildernis van Alaska. Regisseur Carnahan kiest ervoor om de acteurs dicht op de huid te zitten met zijn camera. Hierdoor krijg je een claustrofobisch gevoel ondanks de uitgestrektheid van het decor. Het maakt ook dat je telkens even verrast bent als de personages als de wolven weer eens opduiken. Bovendien kiest de regisseur ervoor om, in navolging van meesterwerken als Jaws en Alien, de wolven maar heel sporadisch in beeld te brengen. En als je ze al eens ziet, dan is het meestal in een long shot, wat de geloofwaardigheid ten goede komt. Eén van de beste monster- en avonturenfilms ooit gemaakt.
The Godfather
In 1969 schreef Mario Puzo de spraakmakende roman De peetvader (The Godfather). Het boek werd verfilmd door Francis Ford Coppola in 1972, 1974 en 1990 als een trilogie en wordt nu nog steeds aanzien als één van de beste filmtrilogieën ooit. Algemeen wordt gezegd dat het derde deel het minste is van de drie, maar over deel I en II bestaat geen consensus over welk deel nu het beste is. De meeste gaan voor II, maar in deel I wordt de lat zodanig hoog gelegd waardoor het moeilijk wordt om die standaard te evenaren.
In The Godfather volgen we het verhaal van Don Vito Corleone en zijn familia. Corleone komt als jonge snaak naar Amerika en wordt daar peetvader van een mafia-bende. Zijn zoon Michael si aanvankelijk niet te vinden voor de misdadige praktijken van zijn vader, maar neemt de zaak toch over als zijn vader komt te sterven. De films zitten vol met klasse-acteurs en laten zien hoe groots epossen kunnen zijn. Vito Corleone wordt gespeeld door Marlon Brando en Robert De Niro op hun best. Zoon Michael is gesneden koek voor een piepjonge Al Pacino. Echter ook Robert Duvall en James Caan leveren memorabele vertolkingen af. De production design is fantastisch en de donkere belichting past perfect bij de sfeer van de film. Het is dan ook niet voor niets dat deze film aanzien wordt als één van de beste films aller tijden.
Katrien had mij gevraagd om drie films te bespreken waarvan ik eerder al recensies schreef, maar eenmaal op dreef lijk ik nog moeilijk te stoppen. Daarom nog deze speciale vermelding voor twee magistrale boekverfilmingen (waarvan ik het boek wel las):
The Road — The name of the Rose
The Road werd geschreven door Cormac McCarthy (No country for old men) en verfilmd door John Hillcoat met Viggo Mortensen in een glansrol. Het vertelt het deprimerende verhaal van een vader en een zoon die op zoek gaan naar een menswaardig bestaan in een postacopalyptische wereld.
In De naam van de roos van Umberto Eco, verfilmd door Jean-Jacques Annaud met een iconische Sean Connery en een piepjonge Christian Slater in de hoofdrollen, maken we kennis met William van Baskerville en zijn novice Adson van Melk. Tegen de achtergrond van de inquisitie gaat het tweetal op zoek naar een brutale moordenaar van monniken in een Benedictijner abdij.
Voilà, vijf films die het bekijken meer dan waard zijn en bovendien gebaseerd zijn op boeken. Van twee van de vijf weet ik dat ze minstens zo goed (of misschien zelfs beter) zijn dan het boek. Van de drie andere ben ik niet zeker, maar afgaande op de kwaliteit van de films, zullen het toch bijzonder straffe boeken moeten zijn om de film te overtreffen.
