Landjuweelfestival 2022
Talent en kwaliteit gaan hand in hand
Ik moet beginnen met een bekentenis. Dit was de allereerste keer in mijn ondertussen toch al bijna vijfentwintigjarige toneelcarrière dat ik naar het Landjuweelfestival ben geweest. En, weet u, ik heb daar geen minuut spijt van gehad. Er valt één en ander over te zeggen, maar al bij al krijg je hier geen enkele voorstelling te zien waarvan je denkt: ‘Wat staat dit hier te doen?!’ Stuk voor stuk zijn het mooi afgewerkte producties die ik misschien niet allemaal even goed vind, maar waarvan ik wel verdomd goed begrijp waarom ze een plaats verdienen op dit festival.
Paradisos (Leo & Lions)
Het Scheppingsverhaal door de ogen van Dimitri Leue
Paradisos is een creatie van Leo & Lions, naar De vinger en de mond van Dimitri Leue. Op magistrale wijze weeft Dimitri Leue het Bijbelboek Genesis en de Faustlegende door elkaar. Hij maakt er een feelgood stuk van over de kleine kantjes van de mens (en de engel) en over keuzes maken. Adam en Eva stellen zich in het Aards Paradijs hardop de grotere levensvragen maar genieten ondertussen wel volop van elkaar. Leerling-engel Mefistoteles is het kotsbeu om louter als decoratie voor de hemel te dienen. Bovendien is hij stikjaloers op Adam en Eva die vrij zijn. Hij wil graag een mens zijn en vat het plan op om met Adam van lichaam te wisselen. Aartsengel Lucifer, de heer van het licht, is ook best jaloers op de mens en doet weinig om Mefistoteles op andere gedachten te brengen …
Je bent ervoor of je bent ertegen, maar ik ben een fan van de teksten van Dimitri Leue. Hier schrijft hij een wel heel originele kijk op het scheppingsverhaal. Leo & Lions maakt vooral prachtige plaatjes. Het openingsbeeld waar de engelen als vergeten standbeelden in een museum overtrokken zijn met een laken terwijl allerlei beelden op de achterwand geprojecteerd worden, begeleid door passende muziek, is een pareltje. Niet alle acteurs zijn even sterk, maar dat vergeet je snel door het hoge tempo en de vele grappige passages. Ook verstaanbaarheid van de acteurs is hier en daar een probleem, maar de humor maakt dat je dat vergeet. Zo krijg je een supergrappige seksueel getinte scène als puntje bij paaltje komt.
Maar het mooiste beeld van de voorstelling is en blijft de manier waarop God verbeeld wordt. De vijf engelen gaan in formatie staan en spreken tot God. Als God spreekt, openen ze hun armen en handen en kijken naar boven. God spreekt door hun monden. Heel inventief en heel sterk als beeld. Mooie voorstelling waarmee ook heel veel gelachen kan worden.
De bosjes (Theater Filet Pur)
Volwassen kinderen in de bosjes
Deze jonge Limburgse groep brengt een eerder ongekende tekst van Jesper Halle tot leven. Acht kinderen spelen in een bos. Dat is hun manier om de wereld te begrijpen en in regels te gieten. Julie Nilssen is een buitenbeentje. Ze heeft wratten en altijd snoep mee. Op een dag heeft ze een dure armband om. Na een brand in het bos is Julie spoorloos. Anitra weet meer…
De barre weersomstandigheden lijken de acteurs niet te deren. Terwijl het publiek dankbaar gebruik maakt van het aangeboden fleecedekentje om de koude te trotseren, geeft de cast het beste van zichzelf. Ze laten ons echt geloven dat ze kinderen zijn. Ze zijn ook ten allen tijde heel goed verstaanbaar ondanks de gure wind die deze prachtige locatie teistert. De voorstelling had wat mij betreft iets korter gemogen (maar dat kan ook te maken hebben met de koude die beetje bij beetje mijn lichaam in zijn greep had).
De knappe beeldenstorm toont ons het ene mooie plaatje na het andere. Daar hebben de kostuums, de locatie en de props (de scène met de poppen) veel mee te maken, maar ook en vooral het licht. Knap hoe ze met relatief beperkte middelen zoveel mooie plaatjes op ons netvlies toveren. Ook onze oren worden verwend door een mooie, dreigende soundscape. Zoals eerder gezegd, begrijp ik heel goed waarom dit soort voorstellingen op het Landjuweel moeten staan. Theater Filet Puur is een groep die ik vanaf nu toch van iets naderbij zal volgen. Proficiat, kids!
Family voices (Lucky Leo)
Bevreemdende maar tegelijkertijd heel bevredigende theaterervaring
De meest bevreemdende, maar wellicht ook mooiste voorstelling wordt bewaard tot helemaal op het einde van het Festival. Lucky Leo gaat opnieuw experimenteren. Ze herwerken Family Voices, een radioverhaal uit 1981 van Harold Pinter, tot een soort hedendaagse kijk- én luisterervaring. We volgen een onthechte zoon, een overbezorgde moeder en een afwezige, zwijgende vader. De zoon verlaat zijn veilige thuishaven, op weg naar een nieuwe stad, omringd door onbekenden…
Het unieke concept is prachtig vormgegeven. Als toeschouwer krijg je een hoofdtelefoon waarin het luisterverhaal wordt verteld door acteurs van het gezelschap. Ondertussen loop je rond een glazen kooi die een soort woonkamer voorstelt, bevolkt door bizarre figuren. Op het eerste gezicht lijkt hetgeen we te zien krijgen de woordenloze uitbeelding van hetgeen we horen. Dat is echter niet zo, waardoor je als kijker soms gedwongen wordt om te luisteren óf te kijken. En zo creëert iedere toeschouwer als het ware zijn eigen verhaal met de verschillende elementen die aangereikt worden.
Dit ‘tableau vivant’, in de letterlijke zin van het woord, begeleid door de stemmen in je hoofd, maken van deze voorstelling een bevreemdende ervaring. Tegelijkertijd word je ook helemaal opgeslorpt door wat je te zien krijgt. Bij momenten waan je je zelf in die woonkamer, waaruit niemand lijkt te kunnen ontsnappen… Family Voices is een unieke theaterervaring die ik iedereen zou aanraden. Lucky Leo laat wederom zien dat creativiteit geen grenzen kent en blijft de mogelijkheden van het theater verkennen. Doe zo voort, gasten, ik ben fan!
