MARX
Er is voldoende voor ieders behoefte maar niet voor ieders hebzucht
Samen met Het Zuidelijk Toneel werkt Stefaan Van Brabandt aan een reeks monologen van filosofen. De eerste in de reeks was SOCRATES, gespeeld door Bruno Vanden Broecke. De volgende is SPINOZA, maar nu is het de beurt aan MARX, een tour de force van rasacteur Johan Heldenbergh.
In de theatermonoloog MARX kijkt één van de invloedrijkste denkers uit de geschiedenis terug op zijn bewogen leven en denken. Waarin heeft Marx zich vergist? En waarin heeft hij gelijk gekregen? In welk opzicht is zijn filosofie vandaag nog steeds relevant en bevrijdend? In tijden van onzekerheid en groeiende ongelijkheid is de theatermonoloog MARX een confronterend, kritisch en gloedvol pleidooi voor vrijheid en menselijke waardigheid.
2018 is tevens het 200ste geboortejaar van Marx (1818). — https://www.stefaanvanbrabandt.com
Het ‘spook’ van Marx
Strak in het pak, met zwarte lakschoenen, betreedt Heldenbergh het podium. Hij is Karl Marx of, naar eigen zeggen, het ‘spook’ van Marx. Op zijn eigen manier vertelt hij het verhaal van zijn personage. Hij vertelt uitgebreid over zijn vriendschap met Friedrich Engels, over de relatie met zijn vrouw Jenny, zijn zeven kinderen, enz. Hij kan het echter niet laten om af en toe uit te weiden over zijn levenswerk, de ideologie van het communisme. Hierover schreef hij zijn wereldberoemde Het Kapitaal, een vierdelig filosofisch werk dat tijdens zijn leven verguisd werd en door niemand gelezen, maar ondertussen is uitgegroeid tot één van de beroemdste werken uit de wereldfilosofie.
Getalenteerd duo
Deze voorstelling is nog maar eens het bewijs dat een geslaagde voorstelling de som is van zijn delen. De scenografie is vrij simpel gehouden: een wit doek overspant het speelvlak en vormt meteen ook de achterwand. Hierop worden af en toe foto’s geprojecteerd van Marx met of zonder zijn gezin. De echte sterren van een monoloog als deze zijn de acteur en, uiteraard, de schrijver. Van Brabandt schrijft vol overgave en documenteert zich bijzonder goed. Een grote troef van deze tekst is de toegankelijkheid. Het moet voor iedereen begrijpbaar zijn en daar slaagt hij in met verve. Zet daar een klasbak aan als Heldenbergh en je krijgt meer dan waar voor je geld. Hij brengt de tekst met de nodige humor maar toont zich ook een begeesterd redenaar en maakt zich kwaad als hij voor de zoveelste keer misbegrepen wordt door de wereld om hem heen. Knap werk van dit getalenteerde duo.
Woede over onrecht is de grootste vorm van liefde. — Stefaan Van Brabandt
Het venijn zit in de staart
De echte kracht van de voorstelling zit echter in de staart. Marx kan het niet laten om de vergelijking te maken tussen ‘zijn’ tijd en die van nu. Hij gaat op zoek naar de gelijkenissen en dat zijn er heel wat en slaat daarbij een heel aantal keer nagels met koppen. Dat het kapitalisme niet zaligmakend is, dat weten we ondertussen allemaal wel. En of het communisme het enige echt goede alternatief is, zullen we wellicht nooit weten. Dit vooral dankzij de Russen en de Chinezen die het systeem verkrachtten. Feit is dat het kapitalisme van de huidige tijd wellicht niet de eindhalte is. Er zullen nog wel een aantal ideologieën passeren alvorens het juiste model gevonden wordt, een model dat werkt voor iedereen. Een model waarbij eigendom en klassen van ondergeschikt belang zijn? De toekomst zal het uitwijzen…
Regie: Stefaan Van Brabandt
Met: Johan Heldenbergh
