Dark Was The Night (2024,Taiki Sakpisit)

https://sac.gallery/exhibitions/

เริ่มจากชื่องานที่มาจากเพลงหนึ่งซึ่งบรรจุในแผ่นเสียงบันทึกเสียงที่งดงามที่สุดซึ่งNASA ส่งออกไปนอกโลก ศิลปินเชื่อมโยงเอาจักรวาลและประวัติศาสตร์บาดแผลของสังคมไทยมาประจุไว้ในห้องมืดและบรรยากาศครึ่งหลับครึ่งตื่น วีดีโอสองจอ ที่จอหนึ่งเป็นเพียงภาพว่างเปล่าของพื้นที่ ทัศนียภาพของสนามฟุตบอลธรรมศาสตร์ซึ่งครั้งหนึ่งคือสถานที่สังหารหมู่ในเช้าวันที่6 ตุลาคม กับภาพของห้องที่มีแจกันกุหลาบวางไว้ข้างเตียง ห้องซึ่งเป็นของหญิงชราที่อีกจอ หญิงชราที่ฝันถึงคนรักผู้ลาลับ ภาพแทนที่ชวนให้ประหวัดไปถึงปรีดี พนมยงค์ ผู้ก่อตั้งคณะราษฎร และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และคุณพูนศุข ภรรยาของเขา

ขณะที่แสงสีส้มราวแสงอาทิตย์จำลองสะท้อนผ่านจักรกลหมุนได้มีแสงในตัวเอง ที่มีลูกกลมเหมือนเลนส์เล็กๆโคจรโดยรอบ คล้ายระบบสุริยจักรวาลขนาดเล็ก ภาพถ่ายที่เป็นจินตนาการถึงวงโคจรของดวงดาว ขณะที่อีกฝั่งเป็นภาพพิมพ์ลงบนโลหะ ภาพราหูจากผนังวัด และภาพของโขดหินบนหาดทราย

เป็นการยากที่จะตีความเชื่อมโยงสิ่งที่กระจัดกระจายอยู่ในจักรวาลให้มาเป็นภาพแทนชนิดเดียวที่ร้อยความหมายทุกอย่างให้เนือยนิ่งตายตัว แต่ที่อวลที่อื้ออึงในหูคือเสียงดนตรีซึ่งโอบล้อมบรรยากาศที่ศิลปินบรรยายว่าเป็นการกึ่งหลับกึ่งตื่น อดคิดไม่ได้ว่าวีดีโอสองจอคือแสงวาบของ ‘ผีพุ่งใต้’ ซึ่งเป็นทั้งปรากฏการณ์ทางวิทยาศาสตร์ มากเท่ากับที่เป็นตำนานอันสยดสยองสำหรับชนชั้นนำโบร่ำโบราณ ที่เชื่อว่าความมืดคือสิ่งที่คนใต้ปกครองต้องการเพื่อให้เขาเป็นแสงอาทิตย์เดียว

งานของไทกิยังเข้มข้น ความมืดที่งดงาม มากพอๆกับชวนสะพรึง สำหรับตัวเอง สิ่งที่น่าจดจำ คือภาพเกรนแตกของผ้าม่านสีแดงซึ่งถูกมัดรวบไดว้ และในเวลาต่อมา ในภาพถ่ายบนฝาผนัง ก็แสดงให้เห็นว่ามันน่าจะเป็นผ้าม่านโรงละคร ซึ่งก็เดาไปเรื่อยว่าเป็นหอประชุมธรรมศาสตร์ เช่นเดียวกับภาพของลิฟต์แดงที่จัดวางตรงกันข้ามกันในห้องจัดแสดง ข้าวของในสายตาของไทกิ กลายเป็นของที่มีผีสิงเสมอ

— — — — — — — — — — — — — — — -
Starting with a title inspired by a song included in the most beautiful phonograph record sent into space by NASA, the artist links the universe and the traumatic history of Thai society in a dark room with a half-asleep, half-awake atmosphere. One of the two video screens shows an empty space of Thammasat University’s football field, once the site of the October 6 massacre, and a room with a vase of roses beside the bed of an old woman. The old woman, dreaming of her lost love, evokes memories of Pridi Banomyong, the founder of the Khana Ratsadon (People’s Party) and Thammasat University, and his wife, Poonsuk.

As simulated sunlight reflects off a rotating, self-illuminating mechanism with small lens-like spheres orbiting around it, resembling a miniature solar system, photos imagining the orbits of stars are displayed. On the other side, metal prints show images of Rahu from temple walls and rocks on a beach.

It’s challenging to interpret the connections of scattered elements in the universe into a singular representation that ties all meanings together. However, the enveloping sound of music creates an atmosphere the artist describes as half-asleep, half-awake. It’s hard not to think that the two screens of the video represent the flash of ‘Phi Phung Tai,’(meteorite) a scientific phenomenon as much as a terrifying legend for the ancient elite who believed that darkness was what the governed people needed for the ruler to be the sole light.

Taiki’s work is intense, with a beauty in its darkness that is as much haunting as it is captivating. For me, the most memorable aspect is the grainy image of tied red curtains, which later, in a wall photograph, suggests they might be theater curtains, possibly in Thammasat’s auditorium. Similarly, the image of the red elevator arranged opposite in the exhibition room, and other objects through Taiki’s eyes, always seem to be haunted.