Ödeme Uygulamalarında Kullanıcı Deneyimi

Finartz
Finartz
Published in
4 min readJul 18, 2019

Her geçen gün baytlarla olan etkileşimimiz artmaktadır. Bu etkileşimin akıllı telefonlar ile nirvanaya ulaştığını söyleyebiliriz. Uç noktada olan bizlerin bu baytlarla etkileşimi mobil uygulamalar üzerinden gerçekleşmektedir. Mobil uygulamalar arttıkça bu işin pazar boyutu ortaya çıkmaktadır. Uygulamanın pazarlamasını sağlayabilmek için öncelikle ürün gözüyle bir yaklaşım sergilenmeli ve bu ürünü daha cazip kılacak nitelikler ortaya çıkartılmalıdır.

Ürünü daha cazip kılacak birçok özellik sayılabilir. Maliyet, şüphesiz bunların en başında gelmektedir. Kullanıcılar uygulama marketlerinde ilk önce ücretsiz uygulamaları indirmeyi tercih eder.

Ürünün cazibesini kılacak bir diğer etmen ise kullanıcı deneyimi ve bununla gelen uygulamanın görsel tasarımıdır. Duyguları olan bir varlık olarak insanların cansız ve bu tek yönlü bilgi iletimi sağlayan mobil uygulamalarla iletişim kurması aslında zorlu bir süreçtir.

Bu bakış açısıyla kullanıcı deneyimini özetlerken paranın yönetimini ortalama 5.5 inç’ lik mobil cihazlarda sağlamak bu işi daha da zorlaştırmaktadır. Bu ilişkiyi daha sağlıklı açıklamak için finansal dünya teknolojilerinden bahsetmekte fayda var. Mobil uygulamalarda yapılan temel finansal işlemler; EFT, havale, döviz alım/satım, fatura ödeme diyebiliriz. Başlıca tanımlayacak olursak;

  • Havale: Bir bankanın hesabından aynı bankanın diğer hesabına yapılan para transferidir. Dışarıdan bakıldığında bankada herhangi bir para hareketi yaşanmamıştır. Sadece ilgili miktarın içerideki adresi değişmiştir.
  • EFT: Aslında uzun hali ‘Electronic Fund Transfer’ olarak geçer. Paranın bir hesaptan diğerine aktarılmasıdır. Havale ile aynı işlevselliğe sahiptir ama tek farkı paranın bir bankanın hesabından başka bir bankanın hesabına geçmesidir.
  • Döviz alış/satış : Belirli bir miktar parayla aynı değerde farklı birimde paranın alınması veya satılmasıdır.

Kaldı ki bu işlemleri gerçekleştirecek uygulama kullanıcıyı hiç yormamalı, tabir yerindeyse ‘şak’ diye gerçekleştirmelidir. Kullanıcılar bu işlemleri gerçekleştireceği gibi paranın kontrolü adına geçmişe dönük bakiyesinin hareketlerini, anlık bakiye durumunu, ileriye dönük ödemelerini görüntüleyecek minimal izleme yeteneklerine de ihtiyaç duymaktadır.

Finansal kavramların getirmiş olduğu ‘karmaşa’ nın yanında uygulamanın servis vereceği kitle de tasarım açısından önemlidir. Mevcut bankaların sağlamış olduğu mobil uygulamaları bankalarda reşit olan ve ilgili bankada herhangi bir ürün kullanan kişiler kullanmaktadır. Bu segmentin yanında yaşı gereği henüz bankalara erişemeyen ve ihtiyaçları gereği bazı finansal servislere ihtiyaç duyan bir kitle de karşımıza çıkmaktadır.

2007 Haziran GarantiBBVA(eski adıyla Garanti) Bankacılık Uygulaması Girişi

Günümüz GarantiBBVA Bankacılık Uygulaması Girişi

Kavramlar ve kitleye göre günümüzdeki tasarımlar artık olabildiğince sade ve alt kitleye hitap edecek şekilde uygulamalar tasarlanmaktadır. Garanti Bankasının üstteki uygulaması 2007 Haziran ayından alınmış bir örnek. Bu uygulamaya giriş yapmak için Adobe Flash Player önerisi, kurumsal kullanıcılar için kod, mobil imza ve şifrematik gibi süreçler tek bir ekran üzerinde toplanmıştır. Günümüz uygulama giriş sayfasına baktığımızda bu bütün login akışı iki input ve bir butona indirgendiği, kullanıcı tipinin(kurumsal, bireysel) daha bu ekrana gelmeden ayırt edildiği görülmektedir. Kaldı ki verilen bu örnek bir web uygulamasına aittir. Günümüz son kullanıcının artık mobil cihazlarla bu işlevleri gerçekleştirmektedir. Bu yüzden kurumlar artık yavaş yavaş sistemlerini mobil dünyaya ve kullanıcı dostu ön planda olacak şekilde geçirmektedir. Bu konuda en güncel örnek ise aslında global bir kimlik doğrulama altyapısı olan 3D Secure sisteminin ikinci sürümüdür.

Günümüzde Kullanılan -Temsili- 3D Secure 1.0 Ekranı

Hepimizin gördüğü soldaki ekran, internetten alışverişin son adımında karşımıza çıkan ekrandır (Bankaların özelleştirmelerine göre logolar ve metinler değişebilir) . Bu ekran 20 yıla yakın Web’ e servis vermektedir. Fakat mobil deneyim sonradan aramıza katıldığı için artık bu ekranlar istenilen deneyimi sunamamaktadır. Çünkü mobil dünya ile farklı ekran boyutlarındaki cihazlar, çeşitli işletim sistemleri ve tarayıcılar pazara girmiştir.

Son olarak Versiyon 2 ile doğrulama ekranları mobil cihazlar için hem hibrid bir ortamda hem de direkt cihazın kendisinde kullanıcı deneyimini sunması için bir kütüphaneye çevrildi.

3D Secure 2.0' da Modernize Edilen Ödeme Ekranları(Temsili)

Bu sayede artık mobil cihazın ait olduğu ortamdan(ekran boyutu, işletim sistemi, tarayıcı vs.) bağımsız son kullanıcılara hem kurumların kimliklerini koruyacak şekilde özelleştirme sunuyor hem de maksimum kullanıcı deneyimi sağlayan bir doğrulama altyapısı sunulmaktadır. Ayrıca akıllı saatler gibi giyilebilir teknolojiler de versiyon 2 kapsamına dahil edilmiştir.

3D Secure 2.0 Altyapısının Çoklu Cihazlarda Desteklenmesi

Son söz olarak bankaların ve konsorsiyumların artık ödeme sistemleri için tasarımsal ve deneyim olarak ayrıca çalıştıkları bu çıktılardan anlaşılmaktadır. Dokunmatik ekranlardan sonra bizi nasıl bir teknolojik kasırganın alıp götüreceği henüz belli değil ama belli olan bir şey var o da artık ödeme uygulamaları bu zamandan sonra yeterli kullanıcı deneyimi ve tasarım kaygısıyla üretilmedikleri vakit pazarda daha zor rekabet edeceklerdir.

-Bu makale Yasin Fırat Payalan tarafından Finartz için hazırlanmıştır.

--

--

Finartz
Finartz

We are a fintech company creating innovative solutions for cashless society.