Api Tabanlı İş Modeli
Bilindiği gibi artık dünyanın her yerinde milyarlarca işlem API’ler üzerinden geçiyor. Evimizdeki en ufak bir aletten tutun da, e-devlet üzerinden sosyal hizmetlere erişebilmeye kadar API’lerin kullanılmadığı bir yer kalmadı. Bu sistem öyle önemli bir konumda ki; bankalar, medya, e-ticaret şirketleri, API’leri olmadan yarışta geride kalmaya mahkum hale geldi. API tabanlı sistemler günden günde büyüyüp gelişmekte, daha fazla alanda kullanılmakta. Öyle ki, tüm hizmetlerini API üzerinden sunan şirketler bile var. (www.programmableweb.com üzerinden bilinen API’leri bulmak mümkün)
Aslında bu sistem, ülkemize de çok uzak bir yaklaşım değil. Hatta teknoloji ile hiç ilişkisi olmayanların da kolayca anlayabilecekleri ve fark etmeden kullandıkları API tabanlı yöntemler var. Çay ocaklarından sipariş verirken kullanılan buton ve mikrofonu buna örnek verebiliriz. Bilindiği üzere bu sistem çok basit çalışır. Butona basıp çay ocağına siparişinizi iletirsiniz ve çayınız elinize ulaşır. Çay ocağının müşteri bulabilmek için işlek bir yerde güzel bir dükkânının olmasına gerek yoktur. Müşteriler çayın nasıl ve nerede hazırlandığından ziyade aldıkları hizmete, hizmetin süresine ve kalitesine bakacaklardır. Müşteriler kendilerine daha iyi hizmet veren çay ocağını seçer. Belki çayı kendi ofisinizde daha ucuza hazırlayabilirsiniz; fakat çay ocağını kullanarak daha iyi kalitede, demlenme ve bulaşık derdi olmadan çayınızı keyifle içebilirsiniz.
Örnekteki gibi dışarıya açılan bir hizmetin, etkili ve güvenilir olması için API ile hizmeti alan ve hizmet veren arasındaki iletişimin daha kuvvetli ve dökümante edilmiş olması çok önemlidir.
Müşteri (Client): 242’ye 2 çay getirebilir misin?
Çay ocağı (Server): Tamam getiriyorum.Müşteri (Client): 242’ye 2 çay getirebilir misin?
— Cevap yok —
(Yerinde olmayabilir daha sonra denemeliyim)Müşteri (Client): 242’ye 2 çay getirebilir misin?
Çay ocağı (Server): Henüz hazır değil, 10 dk sonra getireyim.
Görüldüğü gibi eğer dökümantasyonunuz başarılı değilse ve müşteriniz sizden aldığı cevapları anlamlandıramıyorsa, müşteri kaybedebilirsiniz. Mesela siz cevap vermediğinizde, dükkânda olmadığınız anlaşılmayabilir.
Peki tüm iş modelini API üzerine kurmanın avantajları ve dezavantajları neler?
Guillaume Balas, bir sunumunda API tabanlı yaklaşımın uygulanması ile şirketleri aşağıdaki üç maddede başarıya daha kolay götürdüğünden bahsetmiştir.
- Müşteri ve iş ortağı kapasitesinin büyümesi: Sunduğunuz çözüm ile ilgilenen kişiler sizi daha kolay bulabilir ve böylece daha hızlı büyüyebilirsiniz. Siz müşterinize değil, müşteriniz size gelir.
- Yeni iş modelleri geliştirebilme: İş modelinizi kullanarak yeni fikirler ve yaklaşımlar geliştirilebilirsiniz.
- İç verimlilik ve yeniliklerin artması: Üretimlerinizi ve hizmetlerinizi sürekli kontrol altında tutabilir ve hızınızı, kalitenizi artırabilecek yeni yöntemlere yönelebilirsiniz.
Her işte olduğu gibi bu yaklaşımın da ‘eksileri gibi görünen’ zorlukları var. Örneğin; API’niz üzerinden hiç beklenmediğiniz anlarda karşılayamayacağınız kadar istek gelebilir. Bunlara karşı hazırlıklı olmalısınız. Bunun dışında sağladığınız hizmet üzerine gelen istekleri çok iyi bir şekilde saklamalı ve gelebilecek olan olası dolandırıcılık hamlelerine karşı sisteminizi korumalısınız.
Günümüzde ödeme sistemleri ve teknolojileri genellikle API tabanlı çözümlerle hizmet veriyor. Bu tip çözümler, üzerinde yaşanan zorlukları sizin yerinize çözüyor. En küçük işletmelerde bile API tabanlı iş modelleri dünyamızı değiştirebiliyor. Bu yöntem; müşteri ağımızı genişletebiliyor, yeni fikirler ile işletmelerimizi büyütmemize yardımcı oluyor. API tabanlı iş modelleri, verdiğimiz hizmete odaklanıp, iş modelimizi daha iyi bir yere getirmemizi sağlıyor.
