Fintech’in Yeni Gözdesi Ön Ödemeli (Prepaid) Kartlar
Bu yazıda sizlere ön ödemeli kartlar ile ilgili bazı temel bilgileri vermeye çalışacağım fakat öncelikle finansal teknolojilere çok hakim olmayanlar biraz daha net olması açısından ödeme kartlarından kısaca bahsetmiş olayım.
Ödeme kartları; nakit taşıma gereksinimini ortadan kaldırarak pratik bir şekilde ödeme yapılabilmesini sağlayarak hem tüketicinin hayatını kolaylaştırmakta hem de yapılan ödemenin takibinin (vergilendirme vs.) daha kolay yapabilmesi sayesinde denetleme kuruluşlarının işini kolaylaştırmaktadır. Ödeme kartları temelde kredi kartı, banka hesap kartı, kapalı devre kartlar ve ön ödemeli kartlar olarak 4'e ayrılır.
Peki nedir bu ön ödemeli kartlar?
Ön ödemeli kartlar kredi ve banka hesap kartlarında olduğu gibi bir ödeme şemasına, (troy, mastercard, visa, american express vs.) son kullanma tarihi ve kart güvenlik kodu (ccv) sahiptir. Aynı şekilde hizmet sağlayıcı firma tarafından özellikle kısıtlanmadığı sürece yurtiçi/yurtdışı fiziki ve e-ticaret alışverişlerinde ve atm’lerde, para yatırma/çekme ve para gönderme işlemlerinin tamamında kullanılabilir.
6493 sayılı kanun kapsamında, BDDK lisans ve denetiminde hizmet veren elektronik para kuruluşları ve bankalar tarafından oluşturulabilmektedir.
Kredi kartında olduğu gibi kredilendirilebilir bir hesabınızın ya da banka hesap kartında olduğu gibi ilgili bankaya bağlı bir mevduat hesabınızın olması gerekmez. Bunun yerine bir elektronik para bakiyeniz bulunur ve bu bakiye sizin herhangi bir harcama yapmadan önce yatırdığınız kadar ile sınırlıdır dolayısıyla borçlandırılmazsınız.
Tam olarak günümüzde yaygınlaşmakta olanlar ile aynı segment’te yer almasa da günlük yaşantımızda sıkça kullandığımız ulaşım kartları (akbil), şirketlerin çalışanları için sağladığı yemek kartları ve mağazaların hediye kartları da ön ödemeli kartların en yaygın örnekleri arasındadır.
Avantajları
Her elektronik para kuruluşu veya banka kendi kullanım koşullarını özelleştirebileceği gibi yaygın kullanım avantajları aşağıdaki gibidir.
- Mevcut bakiye kadar harcanabildiğinden, herhangi bir borç ile karşılaşılmayacağı garanti altına alınmış olur.
Kayıp, çalıntı veya kart bilgilerinin ele geçirilmesi durumunda riskli olan tutar bellidir ve kart kolay bir şekilde işlem yapmaya kapatılabilir, iptal edilebilir ve var olan bakiye kolaylıkla yeni karta aktarılabilir. - Fiziki bir karta bağımlı kalmadan sadece sanal kart olarak kullanılabilir. Çoğu zaman bu sanal kartın harcama tutarı ayrıca belirlenebilir ve birden çok sanal kart oluşturularak bilgi güvenliği arttırılabilir.
- Anonim olarak kullanılabilir. (Yasal mevzuat gereği aynı ay içerisinde harcanabilecek maksimum ve bulundurulabilecek maksimum bakiye 750TL ile sınırlıdır.)
- Sahip olmak veya kullanmak için bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Böylelikle banka müşterisi banka müşterisi olamayacak yaşta olanlar (örn. öğrenciler) kullanımını mümkün kılmaktadır.
- Bakiye kullanımı sınırlandırılabilir veya bakiye kontrolü harcama detayları kolaylıkla kontrol edilebilir. (örn. ebevenyler)
- Dijital bankacılık işlemlerine göre kullanımı daha pratiktir ve basittir. (bakiye yükleme, görüntüleme, işlem yapmaya kapatma/açma vs.)
- Anlaşmalı olan bankalar arasında 7/24 para transferini mümkün kılar.
- Kullanım koşulları ve masraflar diğer bankacılık ürünlerine göre çoğu zaman daha şeffaftır. (kart ücreti, aylık/yıllık kullanım ücreti, kesintiler vs.)
- Bankaların asla harcayamamanız üzerine kurgulanmış bonus, chip para, para puan vs. aksine harcama esnasında indirimli ödeme yapma veya ödeme sonrası belirli oranda bakiye iadesi yapılmaya yönelik kampanyalar ve avantajlar sunarlar.
Dezavantajları
- Taksit imkanı yoktur.
- Harcama yapabilmeniz için içerisinde bakiye olması gerektiğinden nakit paranızı farklı yatırım araçlarında değerlendirmenize kısmen de olsa engel olur.
- Gelişmekte olan bir sektör olduğundan dolayı fırsatlar ve kampanyalar olarak daha çok gençler hedef olarak almaktadır.
- Müşteri destek operasyonları kısıtlıdır. Nadiren de olsa 7/24 destek veren hizmet sağlayıcılar mevcut.
Ön ödemeli kartların kullanımına yönelik bazı istatiksel bilgileri aşağıdaki infografik’te görebilirsiniz.
Ön ödemeli kartlar tüm dünyanın yakından takip ettiği nakitsiz toplum anlayışı ve kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınması gerekliliğine hizmet eden önemli oyunculardan biridir. Ülkemizde de aslında uzun yıllardır hizmet veren kuruluşların bulunmasının yanında özellikle içerisinde bulunduğunuz pandemi ile birlikte nakit akışının çok sınırlı hale gelmesi tüketicilerin yoğun olarak kart kullanımına yönelmesiyle bir çok banka ve özel kuruluş bu büyük pastadan payına düşeni almak aynı zamanda varolan müşteri kitlesini daha da genişletmek adına gerekli girişimleri yapmaya ve projelerini hayata geçirmeye devam ediyorlar.
Önümüzdeki günlerde rekabetin iyice kızıştığını görecek gibiyiz.
Rekabetin de çoğu zaman müşteri yani son kullanıcıya pozitif etki ettiğini düşünürsek bizler için de daha avantajlı bir dönem yakın görünüyor. :)
