Kripto Paranın Doğuşu ve ICO (Initial Coin Offering)

Gerek sağladığı kolaylıklar, gerekse kısa zamanda yüksek kâr getiren bir yatırım olması kripto paraların (yani aslında blockchain teknolojisinin) yaygınlaşmasını ve gündelik konuşmalar arasında sıkça yer bulmasını sağladı.

Cryptocurrency ve Blockchain hakkında bilgi edinmek için buraya bir göz atabilirsiniz.

Peki nedir bu kolaylıklar?

• Aracısız ve herhangi bir yere güven teminatı olmadan işlem gerçekleştirebilmek,

• Ağ üzerindeki işlemlerin herkes tarafından anlık olarak görülebiliyor olması. (Kimlik kullanmadan)

• Ağın hiçbir merkeze bağlı olmaması. Bu, az önce dediğim güven ortamının sağlanmasında çok önemli bir etken. Veriler dağıtık bir şekilde ağa dahil olan herkeste tutuluyor. Yani o ağa bağlı tek bir kişi kalsa bile yine bütün işlemlerin geçmişi kayıt altında. Bir kuruma, şahsa bağımlılık yok ve gayet şeffaf.

Peki, gelelim yatırım yaptığımız ve kullandığımız (henüz çok olmasa da :) kripto paraların ortaya çıkmasına.

Aslında kripto para birimleri birer proje. Aklınızda hayata geçirmek istediğiniz güzel bir fikir var. Uygulamaya koymak için gerekli olan takım, donanım, zaman vb. gereksinimler sizi maddi bir destek almak zorunda bırakıyor. Bunun için size yatırım yapmak isteyen ‘melek yatırımcı’ diye bildiğimiz birilerini bulmanız gerekiyor. Buraya kadar tanıdık şeyler aslında. Ama bu yöntemin blockchain teknolojisinde Initial Coin Offering (ICO) diye isimlendirilen biraz daha değişik bir seçeneği bulunuyor.

Initial Coin Offering (ICO)

Türkçe olarak ‘İlk Para Teklifi’, ‘İlk Para Arzı’, ‘İlk Dijital Para Arzı’ şeklinde çevirilerine rastlayabileceğiniz bir fonlama yöntemi.

İnsanlar size Ethereum (ETH) , Bitcoin (BTC) vb. gibi belli bir değere sahip token’lardan veriyor, siz de karşılığında değeri kadar kendi ürettiğiniz kripto paranızı veriyorsunuz. Sonrasında bu token değerlenirse ona bu token’ı ucuza alma imkanı veriyorsunuz. Yatırım almak için kendi fikrine ortak etmek, hisse vermek zorunda kalmıyorsunuz. En güzel taraflarından birisi de bu.

Peki nasıl oluyor da insanlar daha başlamamış bir proje için gelip size destek veriyor? Ya toplanan ICO değeri projenin başlaması için yeterli değil ve ben daha öncesinden destek vermişsem? Tamam proje başladı ama işler iyi gitmedi, ne olacak ?

Bu sesleri duyuyor gibiyim. Aslında hiçbir durum açık bırakılmıyor. En baştan başlayalım.

Öncelikle projenizi çok iyi anlattığınız bir yazı hazırlıyorsunuz. Nelere kolaylık getirdiğinizi, neyi yapmayı hedeflediğiniz gibi. Bu genelde ‘whitepaper’ olarak adlandırılıyor. (Yeni bir çok ICO whitepaperlarını buradan okuyup fikir sahibi olabilirsiniz) Daha sonra kendinizi popüler forumlarda, sosyal ağlarda tanıtıyor insanların neden size yatırım yapmaları gerektiğini anlatıyorsunuz. Böylece belli bir kitleye ulaşıyorsunuz.

Tamam ikna oldum. Peki ya aradaki güven ilişkisi? Ya dediklerini yapmazlarsa?

İşte şimdi sıra, yapacağınız anlaşmaya geldi. Ethereum üzerindeki akıllı kontratları kullanarak anlaşmanın tüm şartlarını detaylıca kodluyorsunuz. Sonrasında ödemeyi alıp, karşılığında kendi kripto paranızdan veriyorsunuz. Aldığınız para bir teminat olarak kontratınızda saklanıyor; ancak projeniz ihtiyacınız olan ilk sermayeyi sağlayamazsa o zaman yatırımcılarınıza paralarını geri veriyorsunuz. Yatırımcıların paralarını geri alacaklarına dair güven dayanakları ise az önce bahsettiğim “Ethereum kontratı”.

Örneğin 31 Mayıs 2017 tarihinde yapılan ve sadece 24 saniye içerisinde 156.250 Ether (şu andaki değerlendirme ile yaklaşık olarak 44 milyon USD’ye karşılık geliyor) toplanarak tamamlanan Basic Attention Token (BAT) ICO’sunu incelersek, proje ekibi toplanan yatırımın aşağıdaki şekilde değerlendirileceğini taahhüt etmiştir;

%58: geliştirme takımının masrafları

%10: hukuk, muhasebe gibi yönetim işleri

%12: pazarlama bütçesi

%13: iş ortakları için harcamalar

%7: öngörülemeyen harcamalar (http://bit.ly/2yEpwUZ)

Kısaca bu tarz anlaşmalarda güven sorunu olmuyor. Her şey gayet şeffaf. Sadece çok iyi araştırıp çok iyi inceleyip, geliştirici ekibe güvenip ICO fonuna katılmak gerekiyor.

Yüksek risk yüksek kayıp, yada yüksek risk yüksek yüksek kâr.

Sonuç: En ince ayrıntısına kadar araştırıp incelemeden, Whitepaper’ları okumadan, başka birine güvenerek cryptocurrency almamalı, ICO fonlarına katkıda bulunmamalısınız.