Temel Analiz: Giriş
Fintables ekibi tarafından hazırlanan “Temel Analiz” yazı dizisinin ilk yazısıyla karşınızdayım. Giriş yazımızda bazı kavramları, temel analizin bize neler kazandıracağını, neler kullanacağımızı ve bize ne anlatmak istediğini anlamaya çalışacağız.
Temel analiz, bir varlığı, bu varlığı etkileyen ekonomik ve finansal faktörler ışığında varlığın niteliksel ve niceliksel özellikleriyle birlikte değerlendirerek, onun içsel değerini hesaplamaya çalışan top-down(yukarıdan aşağıya) bir analiz metodudur. Bu karışık cümledeki kavramları açarak ilerleyelim.
Varlık nedir?
Varlık olarak bir menkul kıymeti, bir türev ürünü, bir emtiayı ya da bir para birimini ele alabiliriz. Biz Fintables olarak bir menkul kıymet olan payların ya da yaygın adıyla hisse senetlerinin üzerine çalışmalar yaptığımızdan yazılarımızda varlığı temsil eden genellikle hisse senetleri olacaktır.
Top-down bir analiz metodu ne demek?
Yukarıdan aşağıya olarak çevirebileceğimiz bu kavram, makrodan mikroya doğru gidişi temsil eder. Temel analiz, dünyanın genel ekonomik durumundan, şirketin muhasebe kayıtlarına doğru uzanan bir yol izler. Her ne kadar kesin olarak bir aşama sayısı olmasa da benim için temel analiz 4 aşamadan oluşur:
- Ekonomi Analizi
- Sektör Analizi
- Şirket Analizi
- Değerleme
Yazı dizimizin devamı bu 4 aşamanın ayrıntılı olarak incelenmesi ile oluşacağından, şimdilik bu aşamaları çok fazla irdelemeyeceğim.
İçsel Değer nedir?
Bir şirketin ya da varlığa dayalı bir ürünün, hem somut hem de soyut faktörler ile birlikte farklı açılardan değerlendirildiğinde ulaşılan değeri, o şirketin ya da ürünün içsel değeridir. Bu değer, piyasada oluşan fiyatlar ile aynı olmayabilir. Zaten amaç piyasada oluşan fiyatın gerçekliğini kontrol etmek ve içsel değerinin altında işlem gören şirketleri bulup onlara yatırım yapmaktır. Bu değerin hesaplanması ile ilgili çalışmaları “Değerleme” başlıklı yazımızda işleyeceğiz.
Neleri kullanacağız?
Temel analiz yaparken kullanılacak olan veriler çok geniş bir yelpazeden oluşur. Yukarıda sıraladığımız 4 aşama boyunca bu verileri kullanıp, bu verileri anlamlandırmaya çalışacağız. Büyüme, enflasyon, işsizlik, cari açık, faiz oranları, bütçe dengesi gibi makroekonomik veriler bizim ekonomi analizi yaparken kullanacağımız ana faktörler. Bu verileri etkileyen öncü verileri ve bunları etkileyen uzun vadeli faktörleri de değerlendirmelerde kullanacağız. Sektör analizinde ise daha çok arz ve talebi etkileyen faktörleri ele alıp bunları anlamlandırmaya çalışacağız. Ürünün özellikleri ve gelecek potansiyeli, hükümetin sektöre yönelik politikaları, kapasite kullanımları, yeni yatırımlar, fiyatın esnekliği, hammadde fiyatları gibi faktörler, sektör analizindeki yardımcılarımız olacak. Şirket analizi kısmında ise şirketin finansal tablolarını, bu tablolardan elde edeceğimiz rasyoları, şirketin kâr payı dağıtım politikasını, şirket sahiplerini, şirketin rakiplerini ve rakiplere ait verileri değerlendireceğiz.
Temel analiz ne işe yarar?
Temel analiz bir varlık seçim metodudur. Çokça karşılaştırılmalarına rağmen teknik analiz ile farklı amaçlar taşır. Temel analiz hangi varlığın alınacağına karar verme aşamasında yardımcı olurken, teknik analiz bu varlığın hangi fiyattan alınması gerektiği konusunda fikir verir. Özellikle uzun vadeli yatırımcılar kısa vadeli fiyat hareketlerine çok dikkat etmezler ve hisse seçerken sadece bu yöntemi kullanırlar. Bu yatırım tarzının gurusu olarak kabul edilen “Oracle of Omaha” lakaplı Warren Buffett, hisselerini seçerken temel analizden faydalanmaktadır. Belki de 21. yüzyılın Buffett’ı siz olabilirsiniz. Fintables size bu konuda yardımcı olmak için var.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Bizi Twitter ve Facebook adreslerimizden takip etmeyi unutmayın.
