3- Zeigarnik Effect’i UX Projelerinde Kullanmak
Zeigarnik Effect; kullanıcı deneyimi tasarımcığında sıkça kullanılan bir kuramdır. Bu kuramı her detayı ile anlatabilmek için üçe böldüm;
Birinci yazımızda; Zeigarnik Efekti anladık.
İkinci yazımızda; Zeigarnik Efekti kullanan farklı sektörleri keşfettik.
Şimdi de; Üçüncü yazımızda ise Zeigarik etkisini kullanarak 2 farklı proje yapacağız.
Giriş.
Projeye başlamadan önce, yol haritamızı size anlatmak isterim. İki farklı projede Zeigarnik Effect’i konumlandıracağız.
1.Basit ve odak noktasında Zeigarnik’i konumlandırmamış, sadece bigdata ve güvenliği arttırmak amaçlı kullandığımız bir proje olacak.
2.’si ise online başvuru sürecinde kullanacağız ve burada Zeigarnik Effect temel UX olacak. Bu yüzden de Zeigarnik Effect’i Kullanıcı deneyiminde tüm detayları ile kullanmış olacağız.
1. Zeigarnik Projesi
Litebox Uygulama Güvenliği Adımı Senaryosu
Müşteri İsteği: Bir bulut depolama uygulaması olan Litebox (Marka Temsilidir); güvenlik ve şifre kurtarma adamlarını güçlendirmek ister. Ama bunu kullanıcıyı yormadan fakat göz önünde yapmak isterler.
Daha önceki yazılarımızdan hatırlarsak;
Motivasyon Belirle; Zeigarnik Effect kullanmak istendiğinde en önemli olgu motivasyondur. Çünkü sokulmak istenen süreç uzun sürebilir ve kullanıcıya bu bilgileri verirsen “Hesabın daha güvenli olacak” gibi net bir motivasyon belirlemezsen kullanıcı bu akışa girmeyecektir.
Renkleri Kullan; UX’te kullanılan sabit anlamlı renkler vardır. Bu renklerin mesajları çok net ve anlaşılırdır. “Kırmızı”nın tehlike-hata, “Sarı-Turuncu”nun uyarı, “Yeşil”in ise başarı, “Gri”nin ise nötr yani disable mesajları vermesi gibi. Üstte de gördüğümüz gibi kullanıcıya yeşille gösterdiğimiz yer olumlu ancak kırmızı ile gösterdiğimiz alanlar ise eksik mesajını çok net bir şekilde veriyoruz. Yani “Hesabın daha güvenli yap” akışına renkleri kullanarak sokmak istiyoruz.
UX tasarımda renkler üzerine bir yazı da ilerleyen süreçte düşünmekteyiz. Flow Founders’ı takipte kalın.
Parçalara Böl; “Hesabın daha güvenli yap” diyerek sadece bir buton koyabilirdik fakat kullanıcıya üstte de gördüğümüz gibi sürecin tüm parçalarını açıkça sunuyoruz. Bu da şeffaflık ve kullanıcının süreçte nerede olduğunu da yakından takip etmesine olanak sağlıyor.
Hadi Araştırmalarımızı Projemizde Kullanalım;
↑ 1- Zeigarnik Effect’e, yani sürece çekebilmek için geçmiş yazılarımızdan da hatırlayacağımız gibi uygulamada bildirim göstermek yada mail atarak sürece başlatabiliriz.
↑ 2- Bildirimlerde statü olarak standart bir bildirim renginde değil de önem derecesi yüksek fakat paniğe de sevk etmeyecek bir renk tercih edebiliriz. Kırmızı panik rengidir fakat turuncu ise önemlide olsa yıkıcı olmayan bir mesaj verir.
↑ 3- Ayarlar sayfasının en tepesine yerleştirdiğimiz ve Zeigarnik akışıma, ayarlar butoundan, mailden ya da bildirimler yoluyla kullanıcıyı dahil edebiliriz. Aşamaları net, motivasyonu net ve şeffaf şekilde kullanıcıya gösterirken, renklerle de eksik alanları kullanıcıya gösteriyoruz.
↑ 4- Sürece başlattığımız kullanıcıya açtığımız pop-up’ta doldurmak için tıkladığı “Telefon Numarası” alanını gösterirken diğer doldurulması gereken alanları da göstererek, bir süreçte olduğu hissiyatını da devam ettiriyoruz.
↑ 5- Tüm aşamalar tamamlandığındaysa; motivasyon yazımız değişiyor ve “Başardın” mesajına dönüşüyor. Renkler de kırmızıdan, yeşile dönüşüyor. Düzenle butonumuz hala mevcut çünkü kullanıcı verilerini güncelleyebilir.
Peki şirket bu bilgilerle ne kazandı?
- Öncelikli olarak, kullanıcısın profilini kurtarma yollarını arttırdı. Kullanıcın uygulamaya güvenmesini sağladılar.
- Bigdata denilen; kullanıcı bilgilerini alarak, kullanıcısı hakkında daha çok bilgisi oldu. Bu bilgileri işleyerek kullacının ilgisini çekebileceği ürünler çıkartabilir ya da bu bilgileri satabilir :(
2. Zeigarnik Projesi
Litenet Online Başvuru ile Hızlı Kredi Kullanımı Senaryosu
Müşteri İsteği: Bir internet sağlayıcı firma olan Litenet (Marka Temsilidir); müşterilerini Litenet şubelerine gitmeden hızlı başvuru yapabilecekleri bir sistem ister. Ama sürecin çok uzun ve çok fazla adımlı olmasından kaynaklı süreçten ayrılmalar çok fazla olmaktadır. Kopmaları minimize etmek ve kopan kullanıcıları da geri getirecek bir akış isterler.
Parçalara Böl; onlarca sayfayı, üç temel başlığa ayırdık.
- Altapı Sorgula
- Kampanya Seçimi
- Kullanıcı bilgileri
ve bunların bazıları kendi içlerinde de bölünmekte. Ama net ve sade bir görüntü çizmeli ve kullanıcıyı ürkütmemeliyiz.
Motive Et; “3 Adımda Ev İnternetin Kapında” gibi son derece anlaşılır ve net bir cümle ile basit izlenimi yaratıyoruz.
Renk ve Şekilleri Kullan; üç parçaya böldüğümüz süreci bir chart’lara bölerek, görselliği arttırmak, sönmüş parçalarla onların tamamlanması gerektiği algısı yaratmak, biten parçaların ise renginin koyulaşması ve alttaki aşamaların tiklenmesi ile az kaldı hissiyatı yaşatıyoruz.
Hadi Araştırmalarımızı Projemizde Kullanalım;
↑ Bu üründe olduğu gibi çok fazla sayfa içeren sayfalarda akış haritası çıkartmak gerekmektedir. Bu haritayı parçalara bölmek, bölerken de benzer parçaları bir araya getirmek; bir araya getirilen parçaları ise bir kaç başlık altında toplamak kullanıcıda süreç olduğundan daha kısaymış hissi yaratacaktır.
↑ Sürecin başındaki dairesel chart’ta sürecin kısalığına ikna ettiğimiz kullanıcıyı akışa başlattığımızda beslemeye devam ediyoruz ve aynı chart’ı düz bir çizelge haline getiriyoruz. Hatta bitirilen adımları da motive etmek amaçlı tikliyoruz ki kullanıcıda “Buraya kadar geldim bitirmeliyim.” dürtüsü hedefliyoruz.
↑ Sürecin uzunluğu, bilgi yetersizliği yada hangi paketi seçeceğine karar verememiş kullanıcıları, sürecin en başında sorduğumuz telefon numarası, mail adresi gibi kanallarla tekrardan sürece davet edebileceğimiz gibi, kullanıcının cihazında bıraktığımız çerezler aracılığı ile sürecin neresinde kaldığını ve devam ettirebileceği bir akışın olduğunu da hatırlatabiliriz.
↑ Chart’larımızın hepsi renklendi, evimiz internetimize “İnfografik olarak” kavuştu. Motivasyon cümlemiz, başarı cümlesine dönüştü. Süreçteki seçimlerini kullanıcıya özet olarak verdik. Yasal bilgilendirmeleri verdik. Son olarak da uygulamaları indirebileceğini gösterdik.
Peki şirket bu bilgilerle ne kazandı?
- Tüketicisini bayiye gitmek zorunda bırakmadan ev ortamında hızlı başvuru yapmasını sağladı.
- İnternet montajını getirecek ekibin imzalatması yada doldurması gereken çok sayıda belgeyi akışın içinde tamamladı.
- Yapılan işlemler OTP aracılığı ile kullanıcının kontolünde gerçekleştiği için bağlayıcılığı yüksek bir başvuru süreci geçirdi.
Ve tabiki;
- Bigdata denilen; kullanıcı bilgilerini alarak, kullanıcısı hakkında daha çok bilgisi oldu. Bu bilgileri işleyerek kullacının ilgisini çekebileceği ürünler çıkartabilir ya da bu bilgileri satabilir :(
Kapanış
Zeigarnik Effect’in ne olduğunu, hangi sektörler tarafından sıklıkla kullanıldığını öğrendik. Bu öğrendiklerimizi ise iki farklı projede kullandık.
Bir UX tasarım; sadece butonlardan, renklerden, tipografiden ve kompozisyondan geçmediğini. Temelinde insan olması gerektiğini unutmamalıyız.
Bu tarz psikolojik kuramlarla tasarımlar yapmaya devam edeceğiz. Takipte kalın…
Daha fazlası için Flow Founders’ı takip edebilirsiniz ✨
- Twitter: https://twitter.com/FlowFounders
- LinkedIn Topluluğu: https://www.linkedin.com/groups/9557894/
- Medium: https://medium.com/flow-founders
