Domain Name System

Mehmet Kırlak
folksdev
Published in
3 min readSep 12, 2022

Domain Name System (DNS) internet sitelerinin Internet Protocol(IP) adreslerini bilmeksizin alan adları üzerinden erişebilmemizi sağlar. Birçok kaynak tarafından “İnternetin telefon rehberi” benzetmesi doğru kabul edilebilecek bir bakış açısıdır. Her internet sitesi kendine ait benzersiz bir IP adresine sahiptir. Bu internet sitelerine ulaşmak için bu IP adreslerini kullanmak gerekir. IP adreslerinin karışık yapısı gereği bu numaraları kullanarak içeriklere ulaşmak zorlayıcı olabilir. Bu sorunun üstesinden gelmek için DNS kullanılmıştır. Bu sistemde her IP adresinin yine benzersiz bir şekilde domain name(alan adı) vardır. Telefon rehberi benzetmesine uyarlarsak birilerini numarasını yazarak değil de isminden aratarak ona ulaşmamız gibidir.

DNS Yapısı

DNS sunucular ve çözümleyiciler olarak iki parçadan oluşur. Sunucular IP adreslerini muhafaza eder. Çözümleyiciler ise bu server ve sunucuların adresini bulur. Yani çözümleyiciler ona gösterilen Domain Name doğrultusunda sunuculara yönelir.

DNS sunucuları, her alanı saklamak yerine Top-Level Domain (TLD) konumlarını depolarlar. TLD’ler bir alan adını sonlandıran iki veya üç karakterden oluşur. Örnek olarak “.com”, “.org”, “.net”, “.edu” verilebilir.

Bu kısaltmalar bize internet sitelerinin sunduğu işlevler hakkında bilgi sahibi olmamıza yarayabilir. Örneğin “.com” uzantılı siteler “commercial” yani ticari kurumlar tarafından kullanılır. Daha fazla örnek için buraya tıklayabilirsiniz.

DNS Nasıl Çalışır?

Öncelikle ulaşmak istediğimiz internet sitesinin alan adını tarayıcımızın arama kısmına yazarız. Örnek olarak “google.com” alan adına sahip siteye gitmek istediğimizi düşünelim. Tarayıcımız ona gönderdiğimiz alan adı sonucunda ilk olarak bu alan adını daha önceden bulup IP adresini belleğine kaydetmiş mi diye kontrol eder. Yoksa İşletim sistemimizin DNS cache’ini ve Host’s Files’ı kontrol eder.

Bütün bu dosyaları kontrol edip cevap bulamazsa tarayıcımız Internet Service Provider’a (ISP) gider. ISP bize internet sağlayan firmalara verilen isimdir. ISP sonraki adımlardan önce kendi belleğini kontrol eder.

Eğer ISP kendi belleğinde bu alan adının IP adresini bulamazsa doğruca Root Domain Server’a gider. Bu sunucuda sadece TLD bilgileri tutulur. Burada ona verdiğimiz “google.com” alan adının uzantısına bakar ve bizi “.com” adreslerinin bulunduğu TLD’yi verir.

Root’dan aldığı bilgi ile ISP’miz artık hangi TLD sunucusuna gideceğini biliyor. Aradığı alan isminin sonundaki TLD sunucusuna ulaşan ISP burada alan adının kime sahip olduğunu sorar. TLD yani örneğimizdeki “.com” ISP’mize aradığımız alan adı ve IP adresine sahip olan sunucunun adresini verir.

Ve son olarak ISP gittiği bu adres sonucunda Yetkili İsim Sunucusuna (Authoritative Name Server) ulaşır. Bizim örneğimizdeki Yetkili İsim Sunucusu “google”dır.

Alan adı barındıran her firma bir Name Server oluşturur. O alan adına atanan IP adresin kaydını tutarak bir sorgu yapıldığında tüm DNS sistemine IP adresi bilgisini verirler.

Buradan IP adresini alan ISP, kullanıcının bilgisayarına dönüp edindiği IP adresini tarayıcıya verir. Bilgiyi alan tarayıcı o IP adresine sahip sunucuya istekler gönderip aldığı cevaplar ile internet sitesi içeriklerini bize sunar.

--

--